به گزارش خبرگزاری تسنیم، سی اُمین جلسه نمایش فیلم سینماروایت با نمایش درام «عمر» برگزار شد. فیلمی به کارگردانی هانی ابواسعد محصول 2013 که سال گذشته نماینده فلسطین در اسکار هم بود. این فیلم داستان عشقی غریب در کرانه باختری رود اردن را به تصویر میکشد. در نشست نقد و بررسی این درام علاوه بر رسول شادمانی مجری نشست، عباس کریمی منتقد، سجاد اسلامیان کارشناس و فرهاد حسینی مدرس فیلمنامه نویسی حضور داشتند.
تصویرگری فیلم از جامعه فلسطین بیشتر به نفع اسرائیل است!
در ابتدای نشست نقد و بررسی شادمانی به معرفی یک کتاب سینمایی از محصولات انتشارات ساقی زیر مجموعه موسسه انتشاراتی روایت که در زمینه تخصصی هنر و سینما افعالیت دارد پرداخت؛ اثری به نام «تعمق در فیلم» ترجمه حمیدرضا احمدی لاری که همان طور که از نامش پیداست مخاطبان سینما با خواندن آن میتوانند به پیدا کردن نگاهی عمیق و ژرف نسبت به سینما مبادرت کنند. این کتاب جایزه قلم زرین چهارمین دوره کتاب سال سینمای ایران در سال 93 کسب کرده است.
بعد از معرفی این کتاب شادمانی ضمن برشمردن برخی ویژگیهای «عمر» به صراحت گفت: فیلم «عمر» هرچند نماینده فلسطین در اسکار است اما تصویرگری فیلم از جامعه فلسطین بیشتر به نفع اسرائیل است تا فلسطین. البته که کارگردان اثر در گفتگوهای مختلفی که داشته کوشیده ماجراهای رخ داده در فیلم را روند طبیعی واقعه نگاری آن چیزی بداند که در فلسطین در حال رخ دادن است اما واقعیت آنجاست که در تصویرگری مفهوم مقاومت در این اثر کمترین تلاش صورت گرفته است.
«عمر» ضدصهیونیستی نیست!
فرهاد حسینی کارشناس و مدرس فیلمنامهنویسی به ذکر توضیحاتی درباره فیلمنامه «عمر» پرداخته و اظهار داشت: به لحاظ کیفی فیلمنامه این اثر از کارهای میان دستی سینماست و راحت میتوان گفت حتی یک گره افکنی درست هم ندارد و سعی میکند به کلیشهایترین شیوههای ممکن تعابیر مدنظر خود را به مخاطب ارائه کند.
وی ادامه داد: درباره محتوای «عمر» هم این نکته قابل توجه است که این اثر ضدصهیونیستی نیست و بیشتر یک درام عاشقانه با ته مایههای پلیسی است. اگر فیلم ضدصهیونیستی بود باید حداقل شاکلهای از زیربنای درگیریهای اسرائیل-فلسطین در اثر به مخاطب نموده میشد.
این کارشناس افزود: قبل از انقلاب اسلامی شرایط طوری پیش میرفت که فلسطین نفسهای آخر را میکشید و عرفات روندی را پیش گرفته در جهت عادی سازی حرکتهای دولت غاصب صهیونیستی اما بعد از انقلاب اسلامی روح تازهای دمیده شد در جریان مقاومت و توصیههای امام خمینی (ره) به شدت کمک حال مسلمانان ساکن در فلسطین شد.
چرا ایالات متحده برای ورود به کشورهای سنّی نشین مشکلی ندارد؟!
فرهاد حسینی با توسعه دادن اثرات مرتبط با پیروزی انقلاب اسلامی بیان داشت: شاید یکی از دلایلی که ایالات متحده در ورود به کشورهای سنّی نشین مشکل چندانی ندارد اما برای ورود به کشورهای شیعه نشین مشکل دارد همین جریان آگاهی بخشی برآمده از پیروزی انقلاب اسلامی است.
این کارشناس فیلمنامه نویسی درباره جوایز تعلق گرفته به «عمر» از سوی دول غربی نیز اظهار داشت: جوایزی که به فیلم تعلق گرفته بیشتر به واسطه همسو بودن نگاه فیلم با نگاه سیاستگذاران جشنوارههای غربی است. طبیعی است که در چنین جشنوارههایی باید هم از آثاری تقدیر شود که سعی در عادی سازی مشکلات فلسطینیان دارند.
جشنوارههای غربی بیشتر طالب نگاه خاکستری در سینمای اعراب هستند
در ادامه نشست سجاد اسلامیان کارشناس مهمان با اشاره به اهمیت تغذیه فرهنگی جریانهای مقاومت فلسطینی گفت: بخشی از فلسطینیهای جهان ساکن در کرانه باختری رود اردن هستند و همان طور که حضرت آقا فرمودهاند کرانه باختری باید تسلیح شود؛ بخش عمدهای از تسلیح هم به تغذیه فرهنگی برمیگردد یعنی به غیر از تهیه تجهیزات نبرد فیزیکی باید شرایطی را فراهم کرد تا واقعا دلایل مقاومت در این منطقه برای تمامی مردمان در نقاط مختلف جهان هویدا شود. طبیعی است که این هم میسر نیست مگر با تولید محصولات فرهنگی.
اسلامیان با تمرکز بر ویژگیهای مثبت «عمر» اظهار داشت: همین که فیلم مخاطب را از اوضاع کرانه باختری باخبر میکند به خودی خود مفید است و باعث میشود حتی به اندازه اندک هم که شده مخاطب غربی درباره اوضاع کرانه باختری اطلاعات کسب کند.
این کارشناس درباره دلایل تحویل گرفته شدن فیلم از سوی جشنوارههای غربی نیز بیان داشت: جشنوارههای غربی همان طور که به سینمای سیاه نمایانه ایران نظر دارند در برخورد با سینمای اعراب هم نگاهشان به آثاری است که متعلق هستند به طیف خاکستری یعنی آثاری که اندکی سیاهی داشته باشند و اندکی هم سفیدی.
نمیتوان گفت ساختههای اخیر کیارستمی ایرانی است
عباس کریمی منتقد و فعال رسانهای نیز در توصیف فضای فیلم بیان کرد: با تولید چنین فیلمهایی که به نظرم حتی برای اعراب و فلسطینیها هم بومی نیستند میبایست منطقی برخورد کرد. همان طور که نمیتوان گفت ساختههای اخیر کیارستمی ایرانی نیستند نمیتوان گفت «عمر» هم یک فیلم فلسطینی است. کیارستمی سرمایه تولید فیلمهایش را از تهیه کنندگان دیگر کشورها میگیرد و مثلا با سرمایه یک تهیه کننده ژاپنی فیلم میسازد وطبیعی است که آثارش نمیتوانند به عنوان آثار بومی ایرانی معرفی شوند.
وی ادامه داد: دقیقا به همین دلیل است که «عمر» هم فیلمی غیرفلسطینی است چون اولا تهیه کننده اصلی آن بلژیکی است و ثانیا مساله فیلم طرح سوال درباره مشکلات فلسطینیها نیست.
کریمی با اشاره به نمای پایانی «عمر» افزود: در نمای پایانی کشته شدن سرباز اسرائیلی به دست یک فلسطینی را میبینیم آن هم در شرایطی که در تمام طول فیلم مرتب بر مظلومیت فلسطین تاکید شده بود. چرایی این قضیه به اثرگذاری پایان بندی در ذهن مخاطب بازمیگردد و کارگردان این کار را کرده تا شاید مهر باطل بزند بر مظلومیت فلسطین.
این منتقد گفت: «عمر» فقط یک فیلم پلیسی است که داستانش در فلسطین میگذرد و اگر این فیلم به اسکار هم رفته فقط بخاطر این است که اتفاقا به نفع اسرائیلیها موضع گیری میکند درست شبیه به همان دورهای که آثاری سیاه نمایانه از ایران به جشنوارههای آن طرفی میرفتند.
در اروپا ضداسرائیلیترین گروهها در حال فعالیتند
سجاد اسلامیان در ادامه گفتههای کریمی با اشاره به نگاههای سیاسی موجود در جشنوارهها و جوایز غربی گفت: نگاه سیاسی که قطعا در کن یا اسکار وجود دارد اما در کنار آن «عمر» سعی کرده اله مانهای جلب مخاطب برای تماشاگر اروپایی یا آمریکایی را هم فراهم آورد.
وی افزود: این را هم یادتان باشد که همین الان در اروپا ضداسرائیلیترین گروهها در حال فعالیتند مثلا در سوئد، نروژ یا حتی انگلیس جریانات قوی وجود دارد در همراهی با مردم فلسطین.
اسلامیان با بیان ایده آلهای مرتبط با سینمای مقاومت خاطرنشان ساخت: نباید یادمان برود که جریان سینمای مقاومت است که بدرد فلسطین میخورد یعنی همان آثاری که در ایران نمونههایی مانند «بازمانده» و تا حدی «هیام» را به آن متعلق میدانم. برای ایجاد سینمای مقاومت باید شناخت کافی از فلسطین و البته مخاطب داشته باشیم.
بعد از کشتار غزه کم نبودند اروپاییانی که به اعتراض پرداختند
عباس کریمی با تایید سخنان اسلامیان بیان داشت: بعد از کشتار غزه کم نبودند چهرههای مستقلی که در اروپا به اعتراض پرداختند و حتی کار به جایی رسید که فروش برندهایی چون کوکا کولا به دلیل ماهیت صهیونیستیشان کاهش یافت.
وی ادامه داد: «عمر» هم بیشتر به این خاطر به اسکار رفته که زمینههای موردپسند مخاطب آن وری را دارد یعنی از یک طرف مثلث عاشقانه دارد و از طرف دیگر زمینه جاسوسی.
فیلمی از فلسطین باید در غرب دیده شود که در خدمت نمایش مشکلات فلسطینیها باشد
فرهاد حسینی درباره ماجرای انتخاب این فیلم برای اسکار اظهار داشت: به نظرم فیلمهای ضعیفی که به اسکار میرسند بیشتر شائبههای سیاسی را تقویت میکنند تا چیز دیگر. اینکه «آرگو» اسکار میگیرد صدالبته که بخاطر زدوبندهای سیاسی است و نه هیچ چیز دیگر.
وی ادامه داد: بر این اساس با رفتن «عمر» به اسکار اتفاق برای جریان مقاومت نمیافتد. آن فیلمی از فلسطین باید در غرب دیده شود که در خدمت نمایش مشکلات فلسطینیها باشد.
این کارشناس در انتهای صحبتهایش از نیاز جامعه به آرمان گفت و با اشاره به «عمر» که آرمانی در آن وجود ندارد بیان کرد: برای بازی دادن جامعه باید آرمان را از آن گرفت و شاید برای همین است که فیلمی چون «عمر» را در آن سوی آب مطرح میکنند چون از آرمان متعالی فلسطینیها چیزی نمیگوید.
مخاطب هدف «عمر» مردمان کشورهای منطقه بودهاند
این گفتههای حسینی واکنش یکی از مخاطبان حاضر در نشست سینماروایت را به دنبال داشت. این مخاطب کسی نبود جز شفیع آقامحمدیان که روزهای دوری از مرکز گسترش را با شرکت در نشستهایی چون سینماروایت میگذراند. آقامحمدیان با بیانی قاطع و در سخنانی کوتاه گفت: برخلاف بسیاری از دوستان، من فکر میکنم «عمر» فیلمی است که هم فیلمنامه دارد، هم کارگردانی، هم تدوین و هم داستان! اتفاقا هدف گذاری تهیه کننده هم کاملا برآورده شده است. او میخواسته کشورهای عرب منطقه و از جمله ایرانیان به تماشای این اثر بنشینند که این خواسته هم برآورده شده است!!! مخاطب هدف «عمر» مردمان کشورهای منطقه بودند و این درسهای بسیاری برای ما دارد.
انتهایپیام/