به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم به نقل از پایگاه الوقت، به موازات فعالیت احزاب و گروههای سیاسی برای یارگیری در انتخابات پارلمانی، ارتش پاکستان نیز تلاش کرد با یارگیری از افراد مؤثر گروههای سیاسی و نظامی مجددا به قدرت بازگردند.
به بیان دیگر ارتش کوشید با ائتلاف احزاب کوچک، جبهه سومی را در برابر دو حزب قدرتمند پاکستان یعنی مردم و مسلم لیگ نواز ایجاد کند. احزاب تحریک عوامی به رهبری طاهر القادری، حزب تحریک انصاف عمرانخان و حزب مسلم لیگ برای همه مردم پاکستان به رهبری پرویز مشرف از جمله این احزاب بودند.
احزاب مذهبی پاکستان پیشتر قصد داشتند برای شرکت در انتخابات عمومی پاکستان، با یکدیگر ائتلاف کرده و «مجلس متحد عمل» را احیا کنند اما بدلیل اختلاف نظرهای موجود بین جماعت اسلامی و جمعیت علمای اسلام به رهبری مولانا فضلالرحمان، این هدف محقق نشد و ائتلاف تشکیل شده «متحده دینی محاذ» بدون حضور حزب «جماعت اسلامی» به رهبری سراجالحق بود.
مجلس متحد عمل که ائتلافی از احزاب مذهبی پاکستان بود، قبل از برگزاری انتخابات عمومی در سال ٢٠٠٢ تشکیل شد و برای اولین بار در تاریخ پاکستان توانست احزاب مذهبی این کشور را به "سومین حزب بزرگ" پاکستان تبدیل کند اما پس از بروز برخی اختلافات بین احزاب حاضر در این ائتلاف و نیز اختلاف نظر جماعت اسلامی و جمعیت علمای اسلام، "مجلس متحد عمل" در انتخابات عمومی سال ٢٠٠٨ تنها موفق به کسب تعداد کمی کرسی شد.
در تاریخ سیاسی پاکستان، احزاب و گروههای اسلامی تاکنون نتوانستهاند با پیروزی در انتخابات پارلمانی پاکستان به قدرت برسند. تکثر گروههای اسلامی با سلائق مختلف، عدم انسجام گروههای اسلامی در پاکستان، نقشآفرینی نظامیان در افراطگرایی و دخالت کشورهای خارجی اعم از کشورهای عربی و غربی در تحولات داخلی پاکستان از جمله دلایلی است که باعث شده است گروههای اسلامی نتوانند به عنوان یک قدرت مؤثر در تحولات سیاسی پاکستان ظاهر شوند، اما نظامیان و احزاب سیاسی پاکستان که رویکرد غیر اسلامی دارند، سکاندار یک کشور اسلامی در ٦٨ سال گذشته بودهاند البته ذکر این نکته مهم است که هم احزاب سیاسی نظیر حزب مردم و مسلم لیگ نواز و هم نظامیان برای اینکه به مسند قدرت برسند، به همکاری گروههای اسلامی نیازمند هستند و با درک همین شرایط است که کانونهای قدرت پاکستان در آستانه انتخابات پارلمانی، با رایزنیهای گسترده خود با رهبران گروههای اسلامی، درصدد جلب نظر احزاب اسلامی برآمدند.
از آنجا که نظامیان در همه ابعاد سیاسی، امنیتی و حتی اقتصادی پاکستان تاثیرگذارند، سرمایهگذاری دنیای غرب بر روی نظامیان، مطلوب آمریکا و انگلیس است و همواره سعی کردهاند با میدان دادن به ارتش، ظرفیتهای خود در این کشور را بالا ببرند؛ هرچند که نسبت به کودتای ارتش رویکرد منفی داشته و سعی میکنند نظام سیاسی پاکستان بیش از هر زمانی به سمت سکولار – لیبرال حرکت کند. به همین جهت غرب از استعفای نواز شریف و زیر سؤال بردن انتخابات پاکستان حمایت نکرد، آن هم در شرایطی که کشورهای غربی برای مدیریت بحران افغانستان به همکاری جدی دولت نوازشریف نیازمند هستند.
به هر حال انتخابات پارلمانی پاکستان در زمان مقرر (٢١ اردیبهشت ماه)، برگزار شد و برای نخستینبار در تاریخ تشکیل پاکستان یک دولت حزبی (حزب مردم) توانست دوره پنج ساله خود را در این کشور به پایان رسانده و به حزب دیگر یعنی مسلملیگ نواز تحویل دهد.
این موضوع از این نظر حائز اهمیت است که از بدو تشکیل پاکستان نظامیان بر این کشور غلبه داشته و تاکنون هیچ حزبی نتوانسته بود دوره پنج ساله خود را در این کشور به پایان ببرد، اما کمی پس از تشکیل دولت نواز شریف، اعتراضات سیاسی علیه دولت شروع شد. اعتراضات زمانی شروع شد که نواز شریف قصد داشت روابط دولتش را با هند بدون مشورت با ارتش بهبود ببخشد و همچنین زمانی که گفتوگوهای صلح با طالبان پاکستان طرحریزی شده بود.
به هر حال حزب تحریک عوامی به رهبری طاهر القادری وجود فساد اداری، تروریسم و نبود عدالت و اشتغال را از دلایل اعتراضات خود ذکر کرد و حزب تحریک انصاف عمرانخان نیز در اعتراضهایش بر تقلب در انتخابات پارلمانی سال گذشته تاکید کرد و همین امر باعث شد فضای سیاسی پاکستان در ٢٠١٤ فضای اعتراض و آشفتگی سیاسی باشد. حزب تحریک عوامی که پیشتر بروز و نمود زیادی در صحنه سیاسی پاکستان نداشت، پس از راهپیمایی گسترده در تیر ١٣٩٣ به همراه حزب تحریک انصاف عمرانخان و تعدادی دیگر از احزاب مثل جنبش قومی متحده و حزب وحدت مسلمین پاکستان به یکی از بزرگترین احزاب مردمی تبدیل شد.
به نظر میرسد رقابتهای پشت پرده بین بخش نظامی (ارتش) و بخش سیاسی (دولت) تعیینکنندهترین عامل امیدوار کردن این دو حزب بود و در بنبست سیاسی بهوجود آمده، ارتش و دولت پاکستان به نوعی بازیگران اصلی و به عبارت بهتر مسببان اصلی وضعیت بودند.
بنابراین مخالفت حزب تحریک عوامی طاهر القادری و حزب تحریک و انصاف عمرانخان تا حدود زیادی برآمده از سیاستهای ارتش پاکستان است. همچنانکه افت و خیز شدید این جریان از جهتگیری انقلاب گرفته تا اتخاذ مواضع میانهروانه حاکی از نقش پشت پرده ارتش در این ماجرا دارد. به عبارت دیگر نه طاهر القادری و عمرانخان و نه هیچ گروه یا شخص دیگری بدون حمایت پشتپرده ارتش قادر به نقشآفرینی گسترده در صحنه سیاسی پاکستان نیستند، از این رو طاهر القادری نباید ظرفیت مذهبی و حامیان خود را که به واسطه دیدگاههای مذهبی به وی گرایش دارند، درگیر و دار بازیهای سیاسی از خود دور کند.
انتهای پیام/