مناسب ترین راهکار استفاده از گازهای همراه نفت سوزانده شده کشور در کوتاه مدت و میان مدت، تبدیل آنها به برق است و در ماه های اخیر، بخش غیردولتی برای شرکت در مزایده وزارت نفت برای فروش این گازها به دنبال دیدگاه وزارت نیرو درباره قیمت خرید این برق تولیدی بوده است. وزارت نفت و بخش غیردولتی اعتقاد داشتند که موافقت وزارت نیرو با خرید برق تولیدی از گازهای همراه نفت با قیمتی مناسب (متناسب با قیمت برق صادراتی)، شرط لازم برای اقتصادی شدن پروژه های تولید برق از این گازها در کشور است. با این وجود، حمید چیت چیان، وزیر نیرو با حضور در برنامه «نگاه یک» (16 اسفند)، ضمن رد آمادگی این وزارتخانه برای خرید برق تولیدی از گازهای همراه نفت با قیمت بالاتر، این اقدام را از لحاظ منطق اقتصادی «نادرست» خواند و گفت: «این گازهای فلر برای اینکه تبدیل به برق شود، راه هایی وجود دارد که هزینه های آنها کاهش یابد. مثلا این گازهای فلر که الان دارد سوزانده میشود و غیر از آلودگی اثر دیگری در کشور ما ندارد، خوب؛ این گاز به صورت مجانی در اختیار تولیدکننده برق میتواند قرار بگیرد». در ادامه به بررسی این موضوع می پردازیم که آیا راهکار پیشنهادی وزیر نیرو، مشکل قیمت خرید برق تولیدی از گازهای همراه نفت را حل می کند یا خیر؟
1- از آنجا که به ازای مصرف هر متر مکعب گاز، حدود سه کیلووات ساعت برق تولید می شود؛ اگر قیمت گازهای همراه نفت از 3 سنت به ازای هر متر مکعب (به طور متوسط) به صفر کاهش یابد، قیمت خرید برق تولیدی از گازهای همراه نفت با هدف تحقق نرخ بازگشت سرمایه 25 درصد، از 8 سنت به 7 سنت به ازای هر کیلووات ساعت کاهش می یابد یعنی فقط یک سنت به ازای هر کیلووات ساعت تفاوت می کند. در نتیجه، بدون موافقت وزارت نیرو با خرید برق تولیدی از گازهای همراه نفت با قیمتی مناسب (متناسب با قیمت برق صادراتی)، اقتصادی شدن تولید برق از این گازها در کشور امکان پذیر نیست (1).
2- با وجود تمامی مشکلات مالی وزارت نیرو، خرید برق تولیدی از گازهای همراه نفت با قیمت 8 سنت به ازای هر کیلووات ساعت برای وزارت نیرو توجیه اقتصادی مناسبی دارد زیرا:
الف- قیمت برق صادراتی به عراق، 12 سنت به ازای هر کیلووات ساعت است و از محل مابه التفاوت خرید برق تولیدی از گازهای همراه نفت توسط بخش غیردولتی و فروش برق صادراتی به کشورهای همسایه، درآمد خوبی نصیب وزارت نیرو خواهد شد.
ب- قیمت برق تولیدی با سوخت گازوئیل حدود 17 سنت به ازای هر کیلووات ساعت است و با انجام این کار، میزان مصرف سوخت مایع (بخصوص گازوئیل) در نیروگاه های برق کشور و در نتیجه، هزینه تمام شده تولید برق کاهش می یابد.
ج- با توجه به کمبود منابع مالی وزارت نیرو، ظرفیت تولید برق کشور با استفاده از این روش، بدون سرمایه گذاری دولت افزایش می یابد و این موضوع در تراز شدن میزان تولید و مصرف برق کشور بخصوص در فصل تابستان کمک شایانی می کند.
د- در صورتیکه وزارت نیرو، صرفاً تعرفه برق پله های بالای الگوی مصرف در بخش خانگی را به صورت موثری افزایش دهد، افرادی که بیش از 400 کیلووات ساعت برق مصرف می کنند (پله های پنجم تا هفتم)، باید حداقل به اندازه هزینه خرید برق تولیدی از گازهای همراه نفت، هزینه مصرف برق خود را بپردازند.
در مجموع می توان گفت که بی توجهی وزارت نیرو به تعیین قیمت مناسب برای خرید برق تولیدی، به معنای استمرار هدررفت روزانه 25 میلیون متر مکعب گاز همراه نفت معادل تولید گاز یک فاز پارس جنوبی در میادین نفتی به ارزش 4.1 میلیارد دلار است و هیچ توجیه منطقی برای این وزارتخانه حتی از دید منافع بخشی نیز ندارد.
پی نوشت: (1): البته در برخی مناطق کشور مانند فلات قاره که شبکه سراسری انتقال برق وجود ندارد و تنها خریدار برق، خود وزارت نفت است و این وزارتخانه باید در زمینه تعیین قیمت مناسب برای خرید برق، همکاری لازم را داشته باشد.
*محمود سحابی
انتهای پیام/