به گزارش خبرنگار اعزامی خبرگزاری تسنیم از لوزان، این روزها مذاکرات هستهای ایران و اعضای 1+5 یک غایب بزرگ بهنام "کاترین اشتون" دارد! نخستین حضور رسمی موگرینی در مذاکرات جامع هستهای میان ایران و اعضای 1+5، توجه بسیاری از تحلیلگران را به خود جلب کرده است. البته قبلاً موگرینی در مذاکرات دو یا سهجانبه میان ایران و تروییکای اروپایی حضور داشته است اما این بار بهواسطه حضور وزرای امور خارجه روسیه و چین در مذاکرات هستهای این حضور بهمراتب پررنگتر است. موگرینی در خصوص مذاکرات هستهای اخیر میان ایران و اعضای 1+5 در شهر لوزان سوئیس به نکات قابل تأملی اشاره کرده است:
"هنوز موارد مهمی باقی مانده است. هیچوقت تا این اندازه به توافق نزدیک نبودیم، ما میتوانیم توافق قوی و محکم داشته باشیم. نگرانیهای مشابه و مشترکی داریم ودر نگرانیها متحد هستیم. هنوز موارد اساسی و مهم باقی مانده که باید حل شود و ما داریم طی ساعات آینده کار میکنیم تا شکافها را حل کنیم".
واقعیت امر این است که موگرینی در همان ساعات ابتدایی حضور خود در لوزان دست به نوعی کپی برداری آشکار از کاترین اشتون زده است. اشتون نیز بارها در جریان سلسله مذاکرات هستهای ایران و اعضای 1+5 مدعی وحدت رویه اعضای 1+5 و وجود نگرانیهای مشترک در جامعه جهانی! در خصوص فعالیتهای صلحآمیز هستهای کشورمان شده بود. این بار موگرینی نیز درست همان جملات را در مذاکرات لوزان تکرار کرده است تا خود را نسبت به تاکتیکها و استراتژیهای کلان ترسیم شده در سیاست خارجی اتحادیه اروپا پایبند نشان دهد. با این حال به نظر میرسد مسئول جدید و تازهکار سیاست خارجی اتحادیه اروپا یک موضوع را بهطور کلی فراموش کرده است!...
اخیراً منابع رسمی و غیررسمی از وجود شکافها و اختلاف نظرهای درونی میان اعضای 1+5 در مذاکرات هستهای خبر دادهاند، اختلافاتی که میان فرانسه و دیگر اعضای 1+5 در خصوص مسائلی مانند رفع تحریمها و موضوع تحقیق و توسعه وجود دارد، بهاندازهای گویاست که "لوران فابیوس" را به یک فرد خاص در میدان مذاکرات هستهای تبدیل کرده است.
همچنین در جریان مذاکرات هستهای آذرماه در شهر وین (که به تمدید دوباره توافقنامه ژنو انجامید)، در عمل شاهد اختلاف مواضع شدید روسیه و چین با دیگر اعضای 1+5 بودیم. در چنین موقعیتی، ادعای موگرینی در خصوص وجود نگرانیهای مشترک و واحد میان همه اعضای 1+5 در خصوص فعالیتهای هستهای صلحآمیز جمهوری اسلامی ایران، نوعی بلوف سیاسی محسوب میشود. این بلوف سیاسی درست در زمانی بیان شده است که حتی رسانههای غربی نیز بارها در گزارشهای خود از اختلافات داخلی اعضای 1+5 در خصوص مسائل اختلافی با ایران پرده برداشتهاند. میتوان صراحتاً عنوان کرد که موگرینی در نخستین موضع گیری رسمی خود در مذاکرات هستهای کپی برداری ناشیانهای از اشتون صورت داد. البته کاترین اشتون با توجه به تجریه دیپلماتیک خود سعی داشت بلوفهای سیاسی خود را در هالهای از ابهام و پارادوکس و در لابهلای سخنان خود و حتی در مواردی بهصورت گنگ و غیرمستقیم به مخاطبان ارائه کند اما موگرینی در تقلید از این روش پیچیده نتوانست موفقیتی به دست آورد.
آنچه مهم است اینکه موگرینی بهجای توجیه اختلافات درونی اعضای 1+5 و طبیعی جلوه دادن آن و در مرحلهای بدتر، انکار آن در مقابل خبرنگاران و دوربینهای تلویزیونی، لازم است نقش واقعی خود را بهعنوان مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و در تنظیم مواضع طرف مقابل (بهصورت خاص آمریکا و تروییکای اروپایی) ایفا کند. این نقش آفرینی از سوی کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی سابق اتحادیه اروپا نیز بهخوبی اجرا نشد و در عمل شاهد بودیم که حتی در آخرین دور از مذاکرات هستهای جامع میان ایران اعضای 1+5 در وین، در عمل همخوانی و انطباقی میان مواضع همه اعضای 1+5 وجود نداشت.
تاکنون جمهوری اسلامی ایران ضمن شفاف سازی درخصوص فعالیتهای هستهای صلحآمیز خود، بارها به طرف مقابل (اعضای 1+5) اعلام کرده است که باید با موضع گیری واحدی در میدان مذاکرات حضور پیدا کنند. با این حال در عمل شاهد بودهایم که در گلوگاههای زمانی و مکانی متعدد، اعضای غربی 1+5 بارها ضمن اتخاذ مواضع ناهماهنگ، در مسیر رسیدن به توافق هستهای خلل ایجاد کردهاند.
در نهایت اینکه بهتر است فدریکا موگرینی بهجای ارائه تصویری نادرست در خصوص وحدت مواضع اعضای 1+5 (مخصوصاً مواضع تروییکای اروپایی و واشنگتن) روی وظیفه اصلی خود مبنی بر همسان سازی مواضع این اعضا متمرکز شود، ضمن اینکه موگرینی خود نیز بهخوبی آگاه است که نگرانیهایی که وی از آنها بهعنوان نگرانیهای مشترک همه اعضای 1+5 یاد میکند، کمترین استناد قانونی و حقوقی ندارد. در چنین فضایی موگرینی آزمون سختی در جهت اثبات نقش واقعی خود بهعنوان مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بهعهده خواهد داشت.
انتهای پیام/*