به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، نشریه نیویورکتایمز در سرمقاله امروز خود نوشت که بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل طی روزهای گذشته در تلاش برای مخالفت و از بین بردن توافق هستهای با ایران بود. روز دوشنبه، کابینه وی درخواست تازهای را مطرح کرد که بهادعای آنها میتواند موجب حصول یک توافق بهتر از توافق اولیه هفته گذشته با ایران شود. تقاضای جدید اسرائیل غیرواقعبینانه هستند و اگر پیگیری شوند نه بهمعنای حصول توافق بهتر نیست که بهمعنای عدمتوافق نیست.
نتانیاهو بهگونهای عمل میکند که انگار وی تنها کسی است که مفاد یک توافق را دیکته میکند، توافقی که تاکنون 18 ماه زمان برده و نه تنها شامل ایران و ایالات متحده است بلکه دربرگیرنده انگلیس، فرانسه، آلمان، فرانسه، روسیه و چین است. وی میخواهد بهصورت یک فرد معقول و منطقی به نظر برسد. او در گفتگو با شبکه انبیسی گفت: "من تلاش نمیکنم که هرگونه توافقی را از بین ببرم؛ من تلاش میکنم یک توافق بد را از بین ببرم." اما وی هیچ گزینه عملی (دیگری) را ارائه نکرد.
تا پیش از اینکه توافق در 30 ژوئن نهایی شود، جزئیات بسیاری وجودی دارد که باید در مورد آنها کار کرد. توافق بهصورت شگفتانگیزی جامع است و شامل بهترین قابلیت ممکن برای ممانعت از دستیابی ایران به یک سلاح هستهای است.
همانگونه که روز دوشنبه، یووال اشتاینیتز، وزیر اطلاعات و امور راهبردی اسرائیل گفت، اسرائیلیها هماکنون اصرار دارند که ایران تمام فعالیتهای تحقیق و توسعه خود را در مورد سانتریفیوژهای پیشرفته برای غنیسازی اورانیوم پایان بخشد، و تعداد سانتریفیوژهای عملیاتی در نطنز را بیش از آنچه در چارچوب توافق مورد موافقت قرار گرفته است، کاهش دهد و تأسیسات غنیسازی زیرزمینی خود در فردو را تعطیل کند. همچنین اسرائیل تقاضا کرد که ایران اجازه بازرسی "هرجا، هرمکان" از سوی ناظران بینالمللی را فراهم کند، ذخیره اورانیوم خود را به خارج از کشور منتقل کند و فعالیتهای هستهای گذشته خود را که ممکن است شامل کاربرد نظامی باشد، علنی کند.
در هر مذاکرهای، هیچ توافقی بدون مصالحه به دست نمیآید. مطمئناً اگر بتوان تمام بخشهای هستهای ایران را حذف کرد، گزینهای با ارجحیت است. اما این امر هرگز رخ نخواهد دارد، حداقل بهخاطر اینکه دانش و فناوری ایران هرگز محوشدنی نیست.
رهبران ایران توافقی را که شامل برخی عناصر یک برنامه هستهای طراحی شده برای تولید انرژی و اهداف پزشکی نباشد، قبول نخواهند کرد. نهایتاً اینکه باراک اوباما مجبور است در مورد درخواستها برای حصول یک توافقی که بتواند از ساخت یک سلاح هستهای از سوی ایران ممانعت کند، قضاوتهای بسیاری انجام دهد.
گزینه جایگزین، عدمتوافق است و ایران بهسادگی بهسوی یک برنامه هستهای بدون هرگونه محدودیتی پیش میرود. پایین کشیدن کرکره فردو یک هدف اولیه است، اما در پایان، این توافق به ایران اجازه میدهد که تعداد کمی سانتریفیوژ فعال را برای تولید ایزوتوپهای پزشکی در فردو حفظ کند. برای ایرانیها، این موضوع از نظر سیاسی نمادین است و تلاش دارند تا این تأسیسات را باز نگه دارند. اوباما بهوضوح احساس کرده است که در آنجا بهاندازه کافی حفاظت (تضمین) وجود دارد که بتواند با آن موافقت کند.
در حالت ایدهآل، و همانگونه که اسرائیل خواستار آن بود باید بیش از 10هزار سانتریفیوژ فعال در تأسیسات غنیسازی نطنز متوقف میشدند، اما توافق تنها 5هزار تا را متوقف میکند که یک کاهش قابل توجه است. این توافق به ایران اجازه میدهد تنها مقدار کمی از اورانیوم غنیشده را داشته باشد و گزینههایی (شامل خارج کردن آن از کشور) را برای به دور انداختن آن ارائه میکند. تمامی گزینهها این اطمینان را ایجاد میکند که ایران نمیتواند مواد (اورانیوم) را برای سلاحهای هستهای غنی کند.
در حالی که توافق، اجازه بازرسی هرمکان و هرزمانی را به بازرسان بینالمللی نمیدهد، اما یک رژیم بازرسی ویژه را اعمال کرده و اگر ایران مانع از دسترسی به مکانهای مشکوک شود، کمیسیونی را برای حل مناقشات ایجاد میکند. این توافق همچنین تحقیق در مورد سانتریفیوژهای پیشرفته را مجاز کرده، اما از این دستگاهها بهمدت 10 سال نمیتوان برای غنیسازی استفاده کرد. این توافق در مورد چگونگی بررسی تمایل ایران برای حل کردن فعالیتهای نظامی گذشته خود دچار ابهام است، اما کارشناسان عنوان داشتهاند که پیش از آنکه تحریمها لغو شوند، توافق نهایی ایران ملزم را میکند تا به تمام پرسشها در این رابطه پاسخ دهد.
اسرائیلیها همچنین عنوان داشتهاند که تا زمانی که ایران، اسرائیل را به رسمیت نشناسد،هیچ توافق یا لغو تحریمی نباید وجود داشته باشد. خصومت و تهدید ایران نسبت به اسرائیل برای همگان آشکار است. اما این موضوعات را باید جداگانه بررسی کرد. حل آنها نباید شرط توافق هستهای شوند. دستیابی به توافق نهایی کار آسانی نخواهد بود. باراک اوباما باید تلاش کند طی ماههای آتی مذاکرات به سرسختی و عزم جزم خود ادامه دهد. با این حال خواستههای اسرائیل، نباید بهانهای برای به شکست کشاندن آنچه یک توافق بسیار جدی و بالقوه سازنده به نظر میرسد، باشد.
انتهای پیام/پ*