به گزارش خبرگزاری تسنیم؛ به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، مریم دارا این مطلب را در کارگاه آموزشی سیر تحول نگارش در ایران که به همت پژوهشکده زبان شناسی، متون و کتیبهها در محل پژوهشگاه برگزار شد مطرح ساخت.
وی با اشاره به نکاتی در مورد ویژگیهای یک خط و اینکه خط به معنای بریدن، حککردن و خراشیدن است اظهار داشت: تقریبا تمام اقوام کهن اسطوره پیدایش خط را در تاریخ خود داشتهاند.
دارا در بیان تقسیمبندی خطوط گفت: خطوط به دو گروه اندیشه نگار –تصویری و آوانگار –مصوت نگاری تقسیم میشوند؛ همچنین 3 دوره باستان ، میانه و نو در حوزه خط و زبان در دنیا وجود دارد.
وی با بیان اینکه طرز قرارگرفتن نگارنده یا کاتب، وسیله نگارش و آنچه بر آن مینویسند از عوامل موثر در نوشتن است با اشاره به خط اقوام مختلف دنیا گفت: عیلامیها که صاحب اولین تمدنهای شناختهشده در ایران بودهاند به خط عیلامی کهن، عیلامی خطی میانه، عیلامی نو و عیلامی هخامنشی مینوشتند.
دارا افزود: نگارش در دوران هخامنشی به شیوه عیلامی، آرامی و فارسی باستان انجام میگرفته است و آشوریهای نیز که به زبان آشوری سُخن میگفتند از خط اکدی در نگارش خوداستفاده میکردند.
عضو هیأت علمی پژوهشکده زبانشناسی، متون و کتیبهها با اشاره به اقوام اورارتویی که کتیبههای زیادی از آنها در ایران به جا مانده است اظهار داشت: زبان اورارتویی هم خانواده با زبان هوری(زبان پادشاهی میتانی در شمال میانرودان) است که به سه خط آشوری، اورارتویی و هیروگلیف نوشته میشود.
این مدرس زبانشناسی ماناها را هم عصر اقوام اورارتور، ماد و آشور دانست که اطلاعات اندکی از خط و زبان آنها باقی مانده است و استل یا کتیبه یادمانی قلایچی که در دو تکه به دست آمده ُاز آثار آنهاست.
وی زبان فارسی باستان را زبان قوم پارس و دولت هخامنشیان دانست و گفت: خط فارسی باستان خط میخی گرفته شده از بابلی و عیلامی بوده که در زمان داریوش بزرگ مورد استفاده قرار میگرفته است؛ از میان آثار فارسی باستان میتوان به کتیبههای کوروش، کتیبههای داریوش، کتیبههای همدان، کتیبههای خشایار شاد، کتیبه اردشیر اول و... اشاره کرد.
دارا موضوع این کتیبهها را ستایش اهورا مزدا، معرفی شاه، نام سرزمینها، فرونشاندن شورشها و دعا و نفرین دانست و گفت: فارسی میانه ــ پهلوی اشکانی دارای سه نوع نگارش یونانی، یونانی-اشکانی و اشکانی اعلام کرد که بر گرفته از خط آرامی بوده است.
این مدرس زبانشناسی برخی از آثار نوشتهشده به این خط را سفال نوشتههای نسا در عشق آباد، کتیبه اردوان در شوش، کتیبههای دو زبانه ساسانیان، مجسمه هرکول در یونان و ... اعلام کرد و یادآور شد: خط فارسی میانه ــ پهلوی ساسانی شامل کتیبهای منفصل و کتابی متصل شکسته دانست که اولی در سفال و سنگ نگارههای به دلیل سهولت و دومی در کتابها و ندرتا سنگ نگارهها کاربرد داشته است.
این زبان شناس، اردشیر اول در نقش رستم، شاپور اول در نقش رجب، کعبه زردشت و حاجی آباد، ابنون و اپسای دبیر و ...را شامل آثار کتیبهای منفصل دانست.
دارا زند اوستا، دینکرد، یندهش، روایات پهلوی، گزارش گمان شکن، خداینامه و ... را از آثار کتابی متصل شکسته خواند و گفت: زبان سعدی را مهمترین زبان ایرانی در آسیای مرکزی است که زبان میانگان ــ میانجی بازرگانان ایرانی و غیر ایرانی در جاده ابریشم و زبان اداری ــ تجاری ــ فرهنگی تورفان در ترکستان چین است.
این استادیار با اشاره به اینکه موضوعات آثار سعدی شامل دینی و غیردینی میشود، سکه، سنگنوشته، دیوار نوشته، نوشته روی اشیا، سفالنوشته، نامه، دیوارنگارههای، داستانهایی همچون رستم و ... را از آثار غیردینی به زبان سعدی اعلام کرد.
انتهای پیام/