به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، مدتهاست موضوع اسلامی سازی علوم انسانی و لزوم این تغییر و اصلاح، در فضای اندیشهای کشور در حال طرح و بررسی است، موضوع علوم انسانی اسلامی موضوع چندان جدیدی نیست و قبل از انقلاب اسلامی ایران و در کشورهای دیگر هم مورد توجه بوده است. رویکردهای متفاوتی در کشورهای مختلف مانند اندونزی، مالزی و برخی کشورهای عربی شکل گرفته و برخی وجوه آن مانند بانکداری اسلامی، سیاست اسلامی و نگاه اجتماعی نیز مورد توجه بوده است. باید به این نکته هم توجه داشت که نگاه اجتماعی به اسلام از دههی 30 در ایران شکل گرفته و این بدان معنی است که این کار در ایران ریشه دارد و این مسئله یک اتفاق و رویکرد جدید نیست.
آنچه بعد از انقلاب اسلامی و بهتبع آن انقلاب فرهنگی رخ داد ناشی از همین ضرورت بود که عدهای احساس کردند برای پیشرفت در این عرصه نیاز به دانش خاصی وجود دارد و باید اصلاحی در ساختار دانشگاهها، درسها و... به وجود آید. پس از انقلاب فرهنگی بود که اصطلاحاتی مانند اسلامی سازی علوم و بعدها جنبش نرمافزاری مطرح شد که همهی این تغییرها نشان از این ضرورت بود که ما نیازمند دانشی هستیم که برآمده از اسلام باشد و برای تأمین نیازهای جامعهی اسلامی شکل بگیرد. این تلاشها دستاوردهای بسیاری داشت و مهمترین آن همین تربیت نیروی انسانی بوده که در اکثر رشتهها هم اتفاق افتاد. شاید در ابتدای انقلاب افرادی که هم دین بدانند و هم با علوم روز آشنا باشند به تعداد زیادی وجود نداشت اما امروز تعداد پرشماری از افراد هستند که در حوزههای علمیه و دانشگاهها تربیت شده و در رشتههای دینی و علوم انسانی مطالعه داشتهاند و در اکثر رشتهها هم این اتفاق افتاده است.
عطاءالله رفیعی آتانی، دبیر کنگره بینالمللی علوم انسانی اسلامی در گفتوگویی تفصیلی که با تسنیم داشته است، میگوید: برخی نگران این هستند که ما در عمل نیاز داریم به صورت کاربردی از این علم استفاده کنیم اما شما خبر جدی به ما نمیدهید. ما میخواهیم زندگی را اداره کنیم اما شما بگویید اقتصادت چیست و عرصههای مختلف علوم انسانی که میتواند به زندگی ما کمک کند چیست. برخی از منتقدین عجول هستند.
رفیعی میگوید: چیزی که رهبر انقلاب به آن تأکید میکند و به نظر میرسد ایشان از بقیه دقیقتر هستند این است که ما مبانی علوم انسانی را از منابع اصلی دریافت کنیم.
همچنین دبیر کنگره بینالمللی علوم انسانی اسلامی معتقد است: به نظرم شاید درست این باشد که بگوییم ما در حال نوآوردن در این حوزه هستیم. ما نوآوردن بنیادی نمیکنیم. برای مثال ما متدولوژی علم را پذیرفتهایم و بر اساس آن از فیزیکدانها استفاده کردیم و به این دستاورد رسیدیم. در قلمرو علوم انسانی ما مبنای علم را نمیپذیریم یعنی اینگونه نیست که من علم اقتصاد را پذیرفتهام و فقط دارم از آن استفاده میکنم اما اینجا که صحبت میکنیم با مبنا و متدولوژی علم درگیریم؛ بنابراین دستاوردها شبیه آن نخواهد بود. ضمن اینکه در قلمروهای مادی و فیزیکی دستاوردها دیده میشود اما در حوزه انسانی این اتفاق نمیافتد.
وی افزود: بنابراین ما باید در عمل فرصت پیدا کنیم. وقتی حرف از عمل میزنیم میگویند که عمل ریسک دارد اما من میگویم مگر الان که با این علم پیش میرویم ریسک ندارد، آیا اقتصاد ما الان روان است و هیچ مشکلی ندارد؟ حالا اگر خیالمان راحت نیست میتوانیم این فرصت آزمونوخطا را به این هم بدهیم به این امید که پشتیبان ما، ایمان ما است.
بخش اول گفتوگوی مفصل تسنیم با عطاالله رفیعی آتانی، دبیر کنگره بینالمللی علوم انسانی اسلامی فردا منتشر خواهد شد.
انتهای پیام/