به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، میثم موسایی استادتمام دانشگاه تهران، دارای دکترای اقتصاد با گرایش اقتصاد اسلامی از دانشگاه تربیت مدرس، مؤلف بیش از 30 کتاب مختلف در حوزههای اقتصادی، پولی و بانکی از جمله اقتصاد رسانهها، مبانی اقتصاد توریسم، موضوع شناسی ربا، ربا و کاهش ارزش پول، بررسی عملکرد بانکداری بدون ربا در ایران، اصول و مبانی علم اقتصاد، اقتصاد فرهنگ، بررسی میزان التزام به رفتارهای اقتصادی و... است.
وی بر این باور است که سرمایه گذاری خارجی از آن دسته متغیرهای اقتصادی است که چندان متأثر از آثار روانی نیست. مانع اصلی سرمایه گذاریها، تحریمها و عدم امنیت است. درحال حاضر فضای تحریم بسیار تنگتر از 4 سال پیش است.
رئیس انجمن علمی اقتصاد اسلامی ایران با تشریح دلایل پایین بودن سرمایه گذاری مستقیم خارجی در ایران گفت: با بهبود فضای کسب و کار و حذف یکباره تحریمها، ایران میتواند جذابیت لازم برای جلب سرمایه گذاریهای خارجی را داشته باشد.
مشروح نظرات این اقتصاددان را در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم میخوانید.
- مانع اصلی سرمایهگذاریها تحریمها و عدمامنیت است
- سرمایهگذاری چندان متأثر از آثار روانی نیست
تسنیم: دلایل پایین بودن سرمایهگذاری مستقیم خارجی در ایران را چه میدانید؟
موسایی: تغییر در متغیرهایی که زمانبر است، تابع تغییر در متغیرهای واقعی اقتصاد است و نه ناشی از آثار روانی. مسئله در خصوص بورس صادق نیست، آثار روانی بسیار در آن مؤثرند.
سرمایه گذاری خارجی از آن دسته متغیرهای اقتصادی است که چندان متأثر از آثار روانی نیست. مانع اصلی سرمایه گذاریها، تحریمها و عدم امنیت است. درحال حاضر فضای تحریم بسیار تنگتر از 4 سال پیش است. تحریمهای قبلی اثر خود را گذاشته و اعمال جرایم سنگین، کار را برای بسیاری از بانکها سخت کرده است. آمریکا بسیاری از بنگاهها، شرکتها و سازمانها را در آمریکا، اروپا و دیگر نقاط جهان تهدید کرده که با ایران همکاری اقتصادی نداشته باشند چراکه تحریمها هنوز حذف نشدهاند.
در حال حاضر نه تنها فضای متغیرهای مربوط به سرمایه گذاری خارجی تغییر نکرده بلکه نسبت به 4سال پیش بدتر شده است. عملاً هیچ سرمایه گذاری خارجی جدی در ایران صورت نمیگیرد.
در حوزه نفت و گاز سرمایه گذاری خارجی بالای 20 میلیون دلار جرایم سنگین برای سرمایه گذاران بهدنبال دارد، آنها نیز حاضر به تقبل و تحمل این جرایم نیستند. این در شرایطی است که حوزه نفت و گاز ایران به سرمایه گذاریهای میلیاردی نیازمند است.
یکی از الزامات انجام سرمایه گذاریهای خارجی مساعد بودن فضای سیاسی و کسب و کار مطلوب است. در حال حاضر ایران بهلحاظ نقش آفرینی آن در کشورهایی مانند عراق، یمن، سوریه، لبنان و فلسطین جزو کشورهای مسئلهدار بهلحاظ سیاسی مطرح است. در چنین کشوری از نظر سرمایه گذاران، نرخ ریسک سرمایه گذاری بسیار بالاست.
از طرفی آمار و ارقام اعلامی از سوی مراکز مختلف بهدلیل عدم دسترسی به اطلاعات کافی و دقیق بسیار بدتر از وضعیت فعلی اقتصادی ایران بهویژه در حوزه کسب و کار اعلام میشود. همین آمارها مبنای تصمیمات سرمایه گذاران قرار میگیرد. لذا سرمایه گذاران خارجی در چنین شرایط حاضر به سرمایه گذاری نیستند. حتی هیچ کشور خارجی حاضر نمیشود بهعنوان مثال نفتکشهای ایران را بیمه کند. علیرغم اغراق آمیز بودن آمار مراکز مختلف از وضعیت اقتصادی ایران، واقعیت این است که وضعیت اقتصادی کشور نیز چندان مطلوب نیست، بهطوری که با عدم درنظرگرفتن تحریمها، برخی موانع داخلی و مشکلات حوزه کسب و کار، حتی سرمایه گذاریهای داخلی را نیز با مشکل مواجه میکند حال چه رسد به سرمایه گذاریهای خارجی.
ایران از نظر کسب و کار در فضای نامناسبی قرار دارد. در ایران هرکس تولید کننده است هم مالیات میدهد و هم جریمه میشود. در عین حال بیشترین سودآوری از آنِ بخشهای غیرمولد و بخشهایی است که بهدنبال سوداگری هستند. ایران حتی بین کشورهای منطقه جایگاه خوبی ندارد.
- حذف تدریجی تحریمها بر روند بهبود وضعیت اقتصادی و جلب سرمایه گذاریها چندان مؤثر نیست
تسنیم: بهنظر شما رفع تحریمها تا چهحد میتواند بر این روند اثرگذار باشد؟
موسایی: این مسئله بستگی به این دارد که تحریمها چگونه حذف میشوند؛ تحریمها اگر در زمان طولانی رفع شوند، تأثیر چندانی بر این روند نخواهند گذاشت، حتی حداقل تأثیر روانی آن نیز از بین خواهد رفت. آثار آن بر متغیرهای واقعی اقتصاد همچون حوزههای بانکی، نفت و گاز و... نیز چندان نخواهد بود در حدی که به انجام سرمایه گذاریهای جدی منجر شود.
ایران نیازمند سرمایههای بلوکه شده خود در خارج از کشور است ولی شرط آن این است که این منابع پس از آزاد سازی صرف حوزه زیربنایی و عمرانی شوند.
در حال حاضر با وجود تحریمهای بانکی امکان مبادله پولی وجود ندارد.
- بخشهای نفت و گاز طی 5 سال آینده نیازمند سرمایه گذاری 300 میلیارد دلاری هستند
تسنیم: توصیه شما برای بهبود این وضع چیست؟
موسایی: حذف یکباره تحریمها و از سویی بهبود فضای کسب و کار که در فضای داخلی از موانع موجود توسعه اقتصادی است، از راههای بهبود وضع اقتصادی و فراهم کردن زمینه سرمایه گذاریهای داخلی و خارجی است.
با تحقق این شرایط، باید از تولید حمایت شود و سرمایهها در خدمت تولید و افزایش بهرهوری نیروهای کار در آید.
ایران نیازمند سرمایه گذاری 300 میلیارد دلاری در بخش نفت و گاز حداقل طی 5 سال آینده است.
با بهبود فضای کسب و کار و حذف یکباره تحریمها، ایران میتواند جذابیت لازم برای جلب سرمایه گذاریهای خارجی را داشته باشد.
گفتوگو از: مریم سلیمی
انتهای پیام/*1