به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز، با انتشار خبر پایان کشت برنج در 25 هزار هکتار از اراضی استان فارس این سوال در ذهن ما شکل میگیرد که چرا در استانی که با بحران کمبود آب روبهرو است در این سطح وسیع برنج با مصرف 25 تا 30 متر مکعب آب در هر هکتار کشت میشود.
کشت برنج در استان فارس تهدیدی برای منابع آبی است اما با این حال سال گذشته در سطحی معادل 40 هزار هکتار و امسال نیز در 25 هزار هکتار از اراضی این استان برنج کشت شده است.
به گفته مدیر زراعت جهاد کشاورزی استان فارس امسال برنامهای برای اختصاص آب به برنجکاری وجود نداشته اما در همین سال 3 میلیون متر مکعب از آب سد ملاصدرا به کاشت برنج اختصاص یافته است که اگر این آب صرف کاشت برنج نشده بود میتوانست برای زراعت یکپارچه کلزا در حوزه سد دورود زن استفاده شود که علاوه بر صرفهجویی در مصرف آب بخشی از نیاز روغن کشور نیز در داخل تامین میشد.
احمد دهقان میگوید: با توجه به بحث بحران آب کشت برنج در استان فارس حداقل در حوزه چاهها ممنوع شده اما اعمال این ممنوعیت نیاز به همکاری و همراهی بیشتر سازمان آب و سیاستهای کلی در شورای کشاورزی استان دارد.
وی با بیان اینکه وزارتخانه بیشتر تاکید بر محدودیت کشت برنج دارد تا ممنوعیت آن و در نظر دارد که کشت برنج در استانهای شمالی انجام شود میافزاید: از آنجا که در زمینه ممنوعیت کشت برنج ضعف قوانین وجود داشت امسال با همراهی شورای تامین برخی شهرستانها کشت برنج در آن شهرها کلا ممنوع شد اما با وجود این توان مقابله با کشت برنج را نداشتیم.
مدیر زارعت جهادکشاورزی استان فارس با اشاره به اینکه در بعضی شهرستانها مثل پاسارگاد سطح زیرکشت برنج نسبت به سال گذشته 70 درصد کاهش یافته است خاطرنشان میکند: با توجه به مزیت و صرفه اقتصادی که کاشت برنج در استانهای جنوبی دارد باید با اهرمها و قدرت بیشتر با آن مقابله شود.
ارائه الگوی کشت مناسب در استانهای مختلف کشور و ملزم شدن کشاورز به کشت محصولی خاص نیز میتواند تاثیر زیادی در مصرف بهینه آب موجود داشته باشد که متاسفانه در استان فارس الگوی کشت رعایت نمیشود و همین امر سبب از بین رفتن منابع آب در برخی از شهرستانها شده است.
در حوزه رودخانه کر که شامل سد ملاصدرا تا دریاچه بختگان است در انتهای حوزه یعنی شهرستان خرامه در سالهای نه چندان دور تککشتی برنج انجام میشده است اما به گفته دهقان امسال آب گندم هم به این شهرستان نرسیده است و همین برداشت غیراصولی و نادرست آب که 10 سال پیش در خرامه بوده امسال در بند امیر شیراز در حال انجام است.
برداشت بیرویه و نادرست آب که چندسال قبل در حوزه شهرستان خرامه رخ داده است امسال در حوزه بند امیر شیراز و مطمئنا در چندسال آینده در شهرستان سپیدان و سد دورود زن رخ میدهد بنابراین اگر به دنبال بهرهوری بیشتر از آب و خاک هستیم باید به جای کشت برنج که در هر هکتار 25 تا 30 متر مکعب آب مصرف میکند به عنوان مثال گندم که در هر هکتار 4 تا 5 مترمکعب آب مصرف میکند، کشت شود.
خیلی از دشتهای استان فارس خشک شده و دیده شده که در یک حوزه، ابتدای حوزه برنجکاری میشود و آخر آن حوزه، آب گندمکاری هم موجود نیست و به گفته مدیر زارعت جهاد کشاورزی استان فارس "امسال 40 هزار هکتار از مزارع گندم به دلیل بیآبی به بهرهبرداری نرسیده است" با این اوصاف در وضعیت کنونی واقعا کشت برنج منطقی نیست.
دهقان با تاکید بر کشت کلزا، گلرنگ، پنبه، چغندر قند و بسیاری از محصولات کممصرف با توجه به اقلیم هر منطقه میگوید: راههای حمایتی از زراعتهای جایگزین برنج نیز پیشبینی شده که خرید تضمینی محصول جایگزین و تهیه بذر از جمله این اقدامات است.
وی میافزاید: در بسیاری از حوزهها متاسفانه برنج به جای گندم و به عنوان زراعت دوم کشت میشود و با توجه به کمبود آب بحث کشت محصول دوم توجیه اقتصادی ندارد مثلا در حوزه سپیدان که با بیلان منفی آب روبهرو است اگر کشاورز بخواهد در یک سال درآمد گندم و برنج را با هم داشته باشد به دلیل از بین رفتن منابع آب در 5 سال آینده هیچ درآمدی از کشاورزی ندارد ولی اگر به جای کشت محصول دوم به تولید پایدار فکر کند تا 10 تا 15 سال آینده نیز میتواند در آن زمین کشت کند.
در ده سال گذشته 60 هزار هکتار برنج در استان فارس کشت میشد که به مرور زمان کم شده و امسال به 25 هزار هکتار رسیده است اما این میزان باید کاهش بیشتری داشته باشد زیرا به اعتقاد کارشناسان در سالهای آینده تنها در 5 تا 6 هکتار از اراضی استان فارس امکان کشت برنج وجود دارد که با وجود روند خشکسالی این میزان نیز باید به صفر برسد.
گزارش از ثریا ستاری
انتهای پیام/ ب