روستاهای لرستان در تنش کم‌آبی؛ ۱۰۴ روستا در محرومیت آب شرب
خبرگزاری تسنیم: خشک‌سالی‌های اخیر روستاهای لرستان را با تنش آبی مواجه کرده به‌گونه‌ای که ۱۰۴ روستای استان از داشتن نعمت آب آشامیدنی سالم محروم است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از خرم‌آباد، طی سال‌های اخیر خشکسالی و کمبود آب در سایر نقاط کشور به چشم می‌خورد و مردم دیار لرستان از این موضوع بی‌نصیب نمانده است به‌طوری‌که بحران آب گریبان گیر اکثر روستاهای استان لرستان است.
خشکسالی و کاهش آب‌های زیرزمینی، لرستان را در وضع بحرانی قرار داده به‌گونه‌ای که وضع کم‌آبی در روستاهای استان این واقعیت را به نمایش گذاشته است.
کاهش نزولات آسمان، برداشت بی‌رویه آب، حفر چاه‌های غیرمجاز و روش‌های سنتی آبیاری، افت سفره‌های زیرزمینی را در پی داشته و نه‌تنها خساراتی بر پیکره کشاورزی، صنعت و محیط‌زیست واردشده است بلکه مردم مناطق روستایی استان با مشکلات عدیده‌ای درزمینه تأمین آب شرب و بهداشتی دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
خبرگزاری تسنیم با بررسی دلایل کم‌آبی و راهکارهای مدیریت آب در لرستان با گزارش‌هایی مبنی بر «دومین حوضه پرباران ایران دست‌به‌گریبان بحران خشکسالی»، «بحران آب در دیار چشمه‌ها؛ 70 درصد از چشمه‌ها در لرستان خشک شد» و «روستاهای بروجرد تشنه؛ مزارع غرق در آب» پرداخته و در این گزارش نیز به‌طور ویژه به مشکلات بحران آب در روستاهای استان می‌پردازد.
بحران کم‌آبی؛ تهدید جدی سفره‌های زیرزمینی استان
بحران کم‌آبی در استان به‌گونه‌ای است که در برخی روستاها دشت ممنوعه اعلام‌شده و حتی آب‌رسانی به این روستاها با تانکر انجام می‌شوند، حال اگر وضعیت موجود به همین منوال ادامه یابد سفره‌های زیرزمینی درتهدید جدی قرارمی‌گیرد که لازم است درصدد راه‌حلی اساسی برای مقابله با بحران کم‌آبی باشیم.
بهمن شمشیری، معاون نظارت بر بهره‌برداری شرکت آب و فاضلاب روستایی لرستان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم، اظهار داشت: حدود 70 روستای استان منبع تأمین آب ندارند و تمام‌وقت آب‌رسانی می‌شوند.
وی بابیان اینکه 100 روستای استان به شکل مقطعی کاهش دبی داشته‌اند و به‌صورت تانکر سیار آب‌رسانی می‌شوند، افزود: در پی خشک‌سالی‌های اخیر بیش از 250 حلقه چاه آب شرب خشک شد که توسط شرکت آب و فاضلاب روستایی استان در محل روستاهایی که با بحران خشکسالی مواجه‌اند 280 حلقه چاه حفرشده است.
معاون نظارت بر بهره‌برداری شرکت آب و فاضلاب روستایی لرستان بابیان اینکه در پی خشکسالی اخیر در خیلی از مناطق با کاهش آب مواجه هستیم، عنوان کرد: متأسفانه آب شرب که منبع در دسترس مردم است مورد بهره‌برداری افراد برای مصارف گوناگون قرارگرفته است.
بحران آب در روستاهای لرستان؛ خشکی 120 چشمه
وی بیان کرد: روستاهای منطقه کوهدشت، دوره چگنی، پلدختر، دلفان و روستاهای شمال بروجرد با مشکل بحران آب مواجه هستند و در حال حاضر با تانکر آب‌رسانی می‌شوند.
شمشیری تصریح کرد: در پی کمبود بارش و خشکسالی ایجادشده در استان از 160 چشمه و قنات که منبع تأمین آب شرب استان است 120 چشمه و قنات خشک‌شده و فقط 40 چشمه و قنات در استان قابل‌استفاده است.
وی بابیان اینکه کاهش بارندگی طی چند سال اخیر در استان بر روی منابع آب سطحی تأثیر گذاشته و حدود 70 درصد چشمه‌های استان خشک‌شده است، خاطرنشان کرد: منابع آب زیرزمینی در حاشیه دشت‌های استان کاهش چشمگیری داشته به‌طوری‌که گاها تا 30 متر افت سفره زیرزمینی داشته‌ایم.
معاون نظارت بر بهره‌برداری شرکت آب و فاضلاب روستایی لرستان گفت: 93 درصد آب استان به مصرف کشاورزی می‌رسد و فقط هفت درصد برای آب شرب استفاده می‌شود بنابراین نیاز است کشاورزان صرفه‌جویی‌هایی داشته باشند تا کمبود آب شرب استان جبران شود.
کاهش 50 تا 100 درصد منابع آب سطحی
نادر مختاری، معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای لرستان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: با توجه به کاهش بارندگی و تغییر اقلیمی که طی سال‌های اخیر به وجود آمده کلیه استان‌های کشور دچار بحران کم‌آبی شده ولی بحران آب در استان‌های زاگرس نشین بیشتر است.
وی افزود: متأسفانه در اکثر بخش‌های استان با کمبود آب سطحی و حتی کاهش منابع زیرزمینی مواجه‌ایم که امیدواریم در سال آبی جدید بتوانیم با همکاری جهاد کشاورزی خود را با شرایط خشکسالی وفق دهیم و کشاورزان بتوانند به نحو مطلوبی از منابع آب موجود استفاده کنند.
معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای لرستان بابیان اینکه منابع آب زیرزمینی استان دشت به دشت متفاوت است، عنوان کرد: در کل استان منابع آب سطحی بین 50 تا 100 درصد کاهش داشته است.
وی با اشاره به اینکه دو منطقه دشت کوهدشت و رومشگان دشت ممنوعه اعلام‌شده است، بیان کرد: با توجه به اینکه خیلی از مناطق آزاد است ولی روند کاهش آب زیرزمینی کند است که امیدواریم بتوانیم منابع آبی که در این سطح وجود دارد را مدیریت کنیم.
اعلام دشت ممنوعه در کوهدشت و رومشگان
مختاری تصریح کرد: در یک سطحی که منابع آب زیرزمینی کاهش یابد طبق دستورالعمل وزارت نیرو کلیه مصارف دشت ممنوعه اعلام می‌شود و توسعه نمی‌یابد، از میزان بهره‌برداری که مجوز صادرشده نگهداری و سعی می‌شود دشت‌ها را به حالت تعادل برسانند.
وی خاطرنشان کرد: با توجه به بحران آبی که به وجود آمده و دشت‌های کوهدشت و رومشگان ممنوعه اعلام‌شده است امیدواریم مردم برای سال آینده همکاری لازم را داشته باشند تا مناطق ممنوعه بیشتر نشود و ضرری به منابع آبی وارد نشود.
معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای لرستان گفت: با توجه به اینکه 93 درصد مصرف آب استان در حوزه کشاورزی مصرف می‌شود کشاورزان باید استفاده صحیح داشته باشند چراکه در صورت بحران آب بیشترین ضرر به کشاورزان وارد می‌شود.
وی بابیان اینکه کشاورزان باید با توجه به میزان آب در دسترس نوع کشت را مشخص کنند، اظهار داشت: کشاورزان بایستی از کشت‌های آب‌دوست جلوگیری کنند و جهاد کشاورزی با توجه به شرایط هر منطقه ایجاد کشت را ترویج و ابلاغ کند تا کشاورزان کشت‌هایی بکارند که نیاز آبی کمتر و بازده اقتصادی خوبی داشته باشد وبتوانیم میزان آب در دسترس را مدیریت کنیم.
لحاظ شدن مدیریت منابع آبی در لرستان
مختاری افزود: شرایط بحران کم‌آبی نه‌تنها در لرستان بلکه در کل کشور وجود دارد بنابراین مصوبات قانونی این است که هر دستگاهی به وظایف قانونی خود عمل کند و درزمینهٔ مدیریت آب ایفای نقش کنند.
وی با اشاره به اینکه شرایط خشکسالی در استان ادامه دارد، عنوان کرد: شرایط خشکسالی در استان نیاز به مدیریت دارد بنابراین شرکت آب منطقه‌ای استان به‌عنوان تأمین‌کننده آب، جهاد کشاورزی و شرکت‌های متولی که توزیع‌کننده آب هستند بایستی برنامه‌هایشان را با زمان خشکسالی تدوین کنند.
وی بابیان اینکه امیدواریم کشاورزان در فصل کشاورزی آینده از منابع آب استفاده بهینه داشته تا آب هدر نرود و بتوانیم از این بحران آب عبور کنیم، تصریح کرد: بر اساس اعلام وزارت نیرو از تمام برداشت‌های آب غیرمجاز جلوگیری می‌شود.
علیرضا کاکاوند، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی لرستان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم، اظهار داشت: استان لرستان دارای دو هزار و 853 روستا با 168 هزار و 426 خانوار است.
وی بابیان اینکه 104 روستای استان از داشتن نعمت آب آشامیدنی سالم محروم هستند که برای آب‌رسانی به این روستاها 270 میلیارد ریال اعتبار نیاز است، افزود: هزار و 554 روستای بالای 20 خانوار در استان وجود دارد که تاکنون به دو هزار و شش روستا عملیات آب‌رسانی انجام‌شده است.
خشک شدن 90 درصد چشمه‌های استان
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی لرستان بابیان اینکه شاخص بهره‌مندی آب روستایی در استان 79.65 درصد است، عنوان کرد: کاهش بارندگی طی چند سال اخیر در استان روی منابع آب سطحی تأثیر گذاشته به‌طوری‌که حدود 90 درصد چشمه‌های استان کم آب و یا خشک‌شده است.
وی با اشاره به اینکه در پی خشک‌سالی‌های اخیر منابع آبی استان خشک‌شده است، بیان کرد: تعدادی از روستاهای استان توسط 160 دهنه چشمه و قنات تأمین آب می‌شد که باوجود خشکسالی طی سال‌های اخیر 120 دهنه چشمه و قنات خشک و تنها از 40 دهنه چشمه و قنات استفاده می‌شود.
کاکاوند بابیان اینکه در حال حاضر 135 روستای لرستان به‌وسیله تانکرآبرسانی می‌شود، تصریح کرد: از 135 روستایی که به‌وسیله تانکر آب‌رسانی می‌شود تعداد 71 روستا به شکل ثابت و مابقی به‌صورت متغیر آب‌رسانی می‌شوند.
وی به آب‌رسانی بیش از 306 روستای استان اشاره و خاطرنشان کرد: با اختصاص اعتبارات استانی، هفته دولت امسال بیش از 60 روستا از نعمت آب آشامیدنی سالم بهره‌مند می‌شود.
بحران آب در روستاهای دلفان
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی لرستان با اشاره به اینکه طی سال‌های اخیر بیش از 270 حلقه چاه کم آب و یا کاملاً خشک‌شده است، گفت: با توجه به کاهش آب‌های زیرزمینی که در پی خشکسالی به وجود آمده است روستاهای شهرستان دلفان در بحران کم‌آبی به سر می‌برند.
وی بابیان اینکه بیشترین تلفات آب در روستاهای استان براثر انشعابات غیرمجاز است و آبیاری باغات و مزارع از آب شرب انجام می‌شود، اظهار داشت: از ابتدای امسال تاکنون 389 انشعاب غیرمجاز در استان قطع‌شده است.
کاکاوند بابیان اینکه 206 دستگاه تله‌متری آب در استان وجود دارد، افزود: میزان هدر رفت آب در استان حدود 28 درصد است.
فرهنگ‌سازی جهت جلوگیری از کاهش منابع آبی
وی در رابطه با میزان اعتبار تخصیص‌یافته به شرکت آب و فاضلاب روستایی لرستان، عنوان کرد: تاکنون 10 میلیارد ریال به این شرکت اختصاص‌یافته است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی لرستان فرهنگ‌سازی درزمینهٔ مصرف آب در استان را مطرح و بیان کرد: فرهنگ‌سازی و آموزش تنها راه جلوگیری از کاهش منابع آبی در سطح استان است.
وی تصریح کرد: میزان مصرف آب در بخش‌های مختلف شرب، کشاورزی و صنعت زیاد است بنابراین باید فرهنگ‌سازی لازم برای کاهش مصرف در این زمینه انجام شود.
محمدتقی توکلی، عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: خشک‌سالی‌های مکرر، کاهش میزان بارندگی، تبخیر و برداشت‌های نامناسب، وضعیت بحرانی آب را برای لرستان رقم‌زده است.
آب دهی رودخانه‌های استان در وضعیت تهدید
وی بابیان اینکه بارندگی استان نسبت به بلندمدت 13 درصد و در مقایسه با سال گذشته 10 درصد کاهش داشته است، افزود: در پی کمبود آبی که در لرستان وجود دارد ذخایر آب‌های زیرزمینی، سراب و چشمه‌هایی که در استان وجود داشته خشک‌شده است.
عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس با اشاره به اینکه میانگین بارندگی نسبت به پنج سال گذشته به 203 میلی‌متر رسیده و رقم خیلی پایینی است، عنوان کرد: کاهش بارندگی در استان تأثیرات منفی زیادی بر روی منابع آب‌های سطحی داشته و امکان به صفر رسیدن وضعیت آب دهی رودخانه‌ها را در فصل گرم سال دارد.
وی بیان کرد: براثر خشک‌سالی‌های اخیر اکثر شهرستان‌های استان با تنش آبی مواجه است به‌گونه‌ای که در شهر و روستاهای کوهدشت، دلفان، پلدختر و شمال بروجرد با کمبود آب مواجه و برخی مناطق رو به وضعیت بحرانی پیش می‌رود.
بیش از 400 روستای استان دست به گریبان کم آبی
توکلی بابیان اینکه 400 تا 500 روستای لرستان با مشکل کمبود آب مواجه است و با تانکر آب‌رسانی می‌شوند، تصریح کرد: در برخی از مناطق جنوبی استان ازجمله شهرستان کوهدشت نیاز به توجه بیشتری دارد که بایستی در این زمینه برنامه‌ریزی‌هایی انجام شود.
وی خاطرنشان کرد: شاخص‌هایی مانند گرم شدن هوا، افزایش برداشت آب، افزایش سطح زیر کشت کشاورزی روی منابع آب استان تأثیر گذاشته و ذخایر منابع آبی رو به کاهش است به‌گونه‌ای که برداشت‌های بی‌رویه و غیرمجاز سبب شده سطح آب زیرزمینی استان کاهش یابد.
عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس بابیان اینکه خشکسالی، برداشت بی‌رویه و مصرف بیش‌ازحد، مشکلاتی برای منابع آب استان رقم می‌زند، گفت: اگر مصرف بی‌رویه از منابع آب ادامه یابد ذخایر آب زیرزمینی با چالش روبه‌رو می‌شود.
وی اظهار داشت: در برخی مناطق برداشت آب از بالادست رودخانه سبب شد تا آب گذری پایین‌دست کاهش یابد به‌گونه‌ای که خشک شدن رودخانه کشکان حاصل برداشت کشاورزان بالادست این رودخانه بوده که بیشتر از ظرفیت آن، آب برداشت‌شده و سطح زیر کشت محصولات آب‌دوست افزایش‌یافته است.
کاهش شدید آب‌های زیرزمینی در کوهدشت
توکلی افزود: آب‌های زیرزمینی شهرستان کوهدشت به‌شدت کاهش‌یافته است بنابراین اگر کشاورزان این روند برداشت آب را در کوهدشت ادامه دهند وضعیت منابع آب بدتر و امکان دارد در برخی جاها منابع آب خشک شود.
وی با اشاره به اینکه سطح آب‌های زیرزمینی استان به‌طور متوسط بین یک تا سه متر کاهش‌یافته است، عنوان کرد: افت آب زیرزمینی در برخی نقاط شهرستان کوهدشت تا بالای 20 متر رسیده است.
عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس بیان کرد: در پی خشک‌سالی‌های اخیر و حجم برداشت‌های بی‌رویه ذخایر آب کشور 55 درصد کاهش‌یافته و در حال حاضر میزان ذخایر آب کشور از 92 میلیارد مترمکعب به حدود 45 میلیارد مترمکعب کاهش‌یافته است.
در پی خشک‌سالی‌های اخیر عمده روستاهای استان دست‌به‌گریبان کم‌آبی هستند و از طرفی بسیاری از چشمه و چاه‌های استان خشک و از مدار خارج‌شده است بنابراین نیاز است بافرهنگ سازی در راستای مصرف بهینه و مدیریت صحیح و جدی آب گام‌هایی برداشته شود تا مشکل کم‌آبی در شهر و روستاهای استان مرتفع شود.
گزارش از فاطمه بیرانوند
انتهای پیام/ ی
