به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری تسنیم، پرویز امینی استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل سیاسی عصر امروز در نشست ایران پس از توافق که در خبرگزاری نسیم برگزار شد، با بیان اینکه در جامعه شناسی سیاسی به دنبال فهم سیاست از پایگاه اجتماعی هستیم و تلاش داریم سیاست را از جنبه اجتماعی بفهمیم گفت: وقتی وارد توافق وین میشویم باید شرایط اجتماعی موثر در پذیرش توافق هستهای وین را مورد بررسی قرار دهیم تا پیامدهای احتمالی آن ملموستر شود.
وی افزود: مفروض ما نیز این است که اگر شرایط اجتماعی نبود، توافق هستهای یا صورت نمیگرفت و یا به این شکل صورت نمیگرفت در واقع اقتضائات شرایط اجتماعی خاص منجر به پذیرش توافق هستهای شده است. بنابر این از یک طرف بدنه اجتماعی و عمومی جامعه در حد قابل توجهی مشکلات معیشتی خود را ناشی از تحریمها میدانستند و از طرف دیگر دولتی بر روی کار است که یک ایدهای برای اداره جامعه دارد ایده دولت که همان توسعهگرایی است با نگاه به جهان توسعه یافته از جمله آمریکا و کشورهای قدرتمند اروپای غربی همسوست. پس با این حساب توافق در رابطه با طرفهایمان اختلالی ایجاد میکنند.
امینی با بیان این مطلب که اگر توافقی صورت نمیگرفت دولتی که بر سر کار است، ایده جایگزینی برای اداره جامعه نداشت و به نوعی پایان کار دولت محسوب میشد، اظهار داشت: اگر توافق صورت نمیگرفت دولت با یک بنبست اجتماعی مواجه میشد لذا مصلحت حاکمیت این بود که هزینههای پایان کار دولت و بنبست ا جتماعی را از هزینههای احتمالی عدم توافق را افزونتر ببیند بنابر این توافق را قبول کرد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه نارضایتیهای اجتماعی عمدتا ناظر به مسائل اقتصادی و اجتماعی مردم بود که مردم عامل اصلی آنها را تحریمها میدانستند و تحریمها نیز به دلیل عدم توافق هستهای تحلیل میشد اظهار داشت: علاوه بر این تحلیل دولتی از 24 خرداد 92، روی کار آمده بود که این تلقی را گسترش میداد که حتی آب خوردن مردم نیز در گرو رفع تحریمهاست.
امینی گستردگی آثار، کوتاه بودن َآثار و امکان بازگشتپذیری را 3 ویژگی برجام برای دولت ایران عنوان کرد و گفت: قطعا اگر این توافق صورت نمیگرفت دولت در شرایط منفعلی قرار میگرفت اما اکنون دولت یازدهم این فرصت را پیدا کرده که سرمایه اجتماعی خود را بازیابی و از ظرفیت جامعه که برای حل مشکل خود امیدوار شده است استفاده کند.
به گفته وی، دولت پساتوافق با 23 تیر 94 تولدی دوباره برای خود گرفت و 23 تیر 94 برای این دولت مهمتر از 24 خرداد 92 است و اگر 23 تیر برای دولت رخ نمیداد در شرایط پرچالشی قرار میگرفت.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه آثار این توافق از این جنبه کوتاه مدت است که برای مردم توافق را به ماهوی توافق ارزشمند نمیدانند و در واقع مسئله اصلی برای مردم این است که مشکلاتی که دولت وعده حل و فصل آنها را پس از توافق داده بود برطرف شود اظهار داشت: پس دولت به دنبال این موضوع است که آثار این موضوع را در معیشت مردم نشان دهد. دولت از یکی از گزینههای اداره جامعه عبور کرده اما یک گردنه سختتری پیشرو دارد چرا که تعهداتی را که پیش از این وعده داده بود را باید عملیاتی کند و اساسا دیگر فرصت این را ندارد که ناکارآمدی را به تحریمها ارجاع دهد.
وی ادامه داد: دولت انتظارات از رفع تحریمها را بالا برده و این انتظارات شرایطی را برای دولت به وجود آورده که اگر آنها را عملیاتی نکند با مشکلات بسیاری روبرو خواهد شد و در فاصله بلندمدت این انتظار از دولت نقطه ارزیابی و داوری مردم قرار خواهد گرفت که اگر دولت موفق شود از این گردنه عبور کند مردم تلقی خواهند کرد که برداشتهایشان از توافق صحیح بوده اما اگر غیر از این باشد مردم نسبت به دید خود به دولت تجدید نظر خواهند کرد.
امینی با بیان اینکه دولت فرصت آزمون مجدد به خود داده و طبیعتا در این آزمون به دنبال این است که توسعه را از طریق تعامل با کشورهای قدرتمند محک بزند، اظهار داشت: دولت یازدهم ایده توسعهگرا دارد و نقطه ثقل این ایده نیز بحث اقتصاد است و معیار آن افزایش ثروت ملی. براساس اصولی نظریه مدرنیزاسیون از طریق همگرایی و تعامل با کشورهای توسعه یافته انجام میشود. در این بین یکی از الزامات دولت به نظر میرسد تقلیل استقلال یا تغییر در مواضع سیاسی خود. به هر حال در تعامل باکشورهای قدرتمند غربی باید در موضع استقلال خود تقلیل داشته باشیم. حتی برخی کشورهای غربی میگویند که جمهوری اسلامی دچار یک پارادوکس است هم میخواهد پیشرفت کند و هم میخواهد استقلال داشته باشد. اما اگر بخواهد اسلام را مبنای عمل خود قرار دهد این ایده قابل پذیرش نیست.
وی با بیان اینکه دولت به دنبال این است تا از این فرصت فراهم شده برخی از تاثیرات فراهستهای خود را نشان دهد گفت: برخی سیاستهای اعمال شده در دولتهای سازندگی و اصلاحات موجب یک بحث ایدئولوژیک در جامعه ایران شد به شکلی که برخی ارزشهای غربی را میپسندند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: امروز طرفهای به صراحت میگویند که تغییر در جامعه ایران هدف است و امروز دولت یازدهمی روی کار است که به دنبال همگرایی با غرب است بنابر این دولت موجود نمیتواند همزمان بر طبل خصومیت و ماهیت استکبارستیزی خود بکوبد و هم بر حل مسئله هستهای از طریق همگرایی با غرب بکوبد. لذا آنان ناگزیرند که چهره مثبتتری از غرب و دولت آمریکا در جامعه ایران به وجود بیاورند تا ایده خود را با پشتوانه اجتماعی و همراهی افکار عمومی رقم بزنند.
وی با اشاره به مصاحبه مطبوعاتی ظریف با هاله اسفندیاری گفت: از ظریف درباره اثر عدم توافق هستهای بر جامعه ایران سوال شد و در این مصاحبه آقای ظریف به صراحت گفت اگر توافقی صورت نگیرد 16 ماه اینده در انتخابات پارلمان ایران مردم ما را کنار خواهند گذاشت. حتی در صحبتهای جان کری و وزیر خارجه انگلستان میشنویم که میگویند که اگر توافق صورت نگیرد روحانی و ظریف در شرایط سختی قرار میگیرند.
به گفته وی، حضور یک دولت مثل دولت روحانی برای غربیها برای آنها بهتر است تا حضور دولتی مثل دولت احمدینژاد چرا که آنها با این دولت میتوانند تلاشهای خود را برای تغییر در سیاست های داخلی ایران موثر واقع کنند. هم ایجابا و هم صلبا.
وی در پاسخ به سوالنی در خصوص تاثیر توافق هستهای بر مناسبات دولت با اصلاحطلبان و جریانهای سیاسی با بیان اینکه دولت روحانی پیروزی خود در انتخابات را مدیون پایگاه اجتماعی اصلاحطلبان میداند گفت: توافق هستهای در کوتاهمدت فرصتی را برای دولت به وجود میآورد که از نظر کارآمدی شرایط مناسبی را رقم میزند تا نیاز به جریان اصلاحطلب را در خود تعدیل کند و به عبارتی دست بالا را بگیرد اما در برابر جریان منتقد وضع به گونهای دیگر است. در واقع منتقدین شرایط سختتری در برابر دولت پس از توافق خواهند داشت. همانگونه که نیز یک نشریه در روزهای اخیر تعطیل شد و چندین رسانه اصولگرا نیز تذکر گرفتند.
انتهای پیام/