اهمیت موضوع فوق را از جهات مختلفی می توان بررسی نمود. به باور ناظرین منطقه ای این آتش بس بنابر آن چه در برخی رسانه ها منتشر شده است حاصل توافق تهران و آنکارا بوده، توافقی که در ازای رسیدگی به مجروحین احرام الشام ( جناح مسلح مستقر در الزبدانی) و شماری از غیر نظامیان مستقر در این شهر، از میزان فشارها بر دو منطقه ی شیعه نشین در مرزهای ادلب از سوی تروریست ها کاسته خواهد شد. آتش بسی که گمان می رود دیگر تداوم نیابد.
نقشه فوق موقعیت استراتژیک زبدانی را نشان می دهد که در میانه دمشق و بیروت قرار گرفته است. دو منطقه دیگر سوریه که در نقشه مشخص شده اند، جزو مناطقی هستند که موقتا در آن ها آتش بس اعمال شده است. مناطق شیعه نشین کفریا و الفوعه در مناطق حوالی ادلب واقع شده اند.
برآورد میدانی تحولات موجود در الزبدانی از دست برتر نیروهای ارتش سوریه و حزب الله لبنان حکایت می کند. هم اکنون شهر به طور کامل تحت محاصره قرار گرفته و نیروهای مقاومت پیشروی هایی تا قلب شهر داشته اند.
الزبدانی کجاست و چرا اهمیت دارد؟
شهر الزبدانی در استان ریف دمشق واقع شده است. این شهر با مساحت سه هزار کیلومتر تنها 45 کیلومتر از دمشق فاصله دارد و در 11 کیلومتری مرز لبنان واقع شده است.
االزبدانی در مسیر دمشق، حمص و منطقه الساحل واقع شده لذا از اهمیت استراتژیکی برای طرفین درگیر برخوردار است. این شهر یکی از بزرگترین شهرهای سوریه است که پیشتر به دست داعش سقوط کرده بود، اما اکنون تروریست وابسته به جبهه احرار الشام که یکی از گروه های هفت گانه جبهه الاسمیه محسوی می شود اداره می شود.
گروه تروریستی احرام الشام کنترل زبدانی را بر عهده دارد.
الزبدانی در جنگ داخلی سوریه یکی از دروازههای اصلی ورود تسلیحات و مخالفان دولت اسد از لبنان به قلمون به شمار می رود.
شهر «الزبدانی» از اهمیت ویژهای برای ارتش سوریه برخوردار است، زیرا این شهر راه ارتباطی دمشق با بیروت است.
شهر زبدانی در منطقه کوهستانی قلمون واقع در مرزهای سوریه و لبنان قرار گرفته است. این منطقه در ماه های اخیر شاهد نبردهای گسترده ای میان طرفین درگیر بوده است. تروریست های سوری از سوی حامیان شان در لبنان تغذیه می شوند، لذا حزب الله و ارتش سوریه در پی مهار کامل این منطقه است. نقشه فوق آخرین فضای درکیری در قلمون و محاصره این منطقه توسط ارتش سوریه را نشان می دهد. در آن سوی مرز مقرهای حزب الله در لبنان به رنگ زرد نشان داده شده است. تروریست ها در مناطق سبز مستقر هستند.
حضور پر رنگ حزب الله
حزب الله لبنان و دبیر کل آن بارها حضور نیروهای مقاومت در سوریه و حمایت آن ها از ارتش این کشور را مورد تایید قرار داده است. با این حال این حضور به ویژه در مناطق مرزی سوریه با لبنان قابل مشاهده می باشد.
حزب الله لبنان همواره اظهار داشته است که تشدید ناآرامی در سوریه به ویژه در مناطق نزدیک به لبنان موجب سرایت ناامنی به این کشور خواهد شد، کما آن که در مقاطعی شهر استراتژیک عرسال در شرق لبنان به تصرف تکفیری های جبهه النصره در آمده است.
گشت زدن نیروهای وابسته به مقاومت حزب الله در ارتفاعات قلمون.
در رابطه با حضور پر رنگ حزب الله در مناطقی مرزی سوریه با این کشور دو دلیل عمده مطرح می شود. شماری از ناظران هدف از این امر را ممانعت از سرایت بحران به لبنان قلمداد کرده و برخی دیگر از هدف آن را بستن راه های ارتباطی تروریست های سوری با طرفداران شان در لبنان قلمداد نموده اند. فارغ از حمایت مالی، لجستیکی و انسانی از تروریست ها از مرزهای ترکیه و اردن، لبنان نیز به یکی از مراکز حمایت از تکفیری ها در طول سال های اخیر تبدیل شده است.
ابو جابر رهبر گروه تروریستی احرار الشام. گروه وی پیشتر از رایزنی اش با تهران جهت آتش بس در مناطقی از سوریه من جمله الزبدانی خبر داده بود، امری که مورد تایید یا تکذیب ایران قرار نگرفت.
حضور میدانی حزب الله در سوریه در ابتدا و با تصرف عمده منطقه کوهستانی قلمون تا حدودی راه های ارتباطی تکفیری ها با لبنان را قطع نموده است. تصرف احتمالی الزبدانی عملا دست تروریست ها با حامیان شان در لبنان را قطع خواهد نمود، لذا طرفین بشدت در دفاع از مواضع خویش می کوشند. با این حال برآوردها حاکی از آن است که محاصره طولانی این شهر عملا موجب تضعیف بیش از پیش احرار اشام در منطقه شده و عملا در آینده نزدیک موجب سقوط آن خواهد شد.
نیروهای حزب الله و ارتش سوریه محاصره الزبدانی را بیش از هر زمانی تنگ نموده اند. پیش بینی ها از سقوط زودهنگام این شهر حکایت می کند.
احرار الشام کیست؟
از احرام الشام به عنوان یکی از نیرومندترین شعب جبهه الاسلامیه نام برده می شود، جبهه ای که قاطبه آن ها را تروریست های سلفی تشکیل می دهند. نیروهای احرام الشام علاوه بر زبدانی در حلب، تدمر و حوالی دمشق نیز فعالیت چشمگیری دارند.
تشکیل این گروه به مارس-مه 2011 درست پس از سرنگونی حسنی مبارک باز می گردد که در آن تعدادی از زندانیان سوری که با عفو عمومی حکومت سوریه آزاد شده بودند مبادرت به تاسیس این گروه نمودند. بنا بر گزارش سازمانهای اطلاعات آمریکا، تعدادی از اعضای القاعده که توسط حکومت سوریه از زندان آزاد شدهاند قادر به تأثیرگذاری بر روی عملیاتهای این گروه و همچنین تأثیر گذاری در ردههای بالای تصمیم گیری این گروه هستند.
وضعیت کنونی گروه های درگیر در سوریه و میزان تسلط هر یک از آن ها بر بخش هایی از این کشور.
این گروه در سال 2013 حدود 83 یگان در نقاط مختلف کشور داشته است. احرار الشام با ارتش آزاد سوریه و سایر گروههای سکولار حاضر در سوریه همکاری میکند. با وجود همکاری با سایر گروهها، احرار الشام رهبری و سازمان منحصر به خود را داراست و از جانب افرادی در کویت حمایت مالی و پشتیبانی میشود. گفته میشود که این گروه علاوه بر چاپ و نشر رسالههای مذهبی، خدماتی را نیز به حامیانش در شهرهای مختلف سوریه ارائه می دهد.
منابع خبری از شکست آتش بس خبر داده اند. توپخانه های ارتش شهر الزبدانی را هدف قرار می دهند.
گفتگوی ایران با احرار الشام
پیش از آغاز آتش بس کوتاه در الزبدانی، شماری از رهبران احرار الشام در گزارشی مدعی تماس با برخی مقامات ایرانی برای وضع آتش بس در این شهر شده بودند، امری که ظاهرا و در مدتی کوتاه عملیاتی شد. اهمیت مسئله فوق بدان روست که تا کنون ایران هیچ گونه گفتگویی با گروه های مسلح ضد اسد نداشته است.
دو منطقه شیعه نشین کفریا و الفوعه تحت محاصره شدید تکفیری ها قرار دارد. بنابر آتش بس شکننده وضع شده کمک هایی انسانی در طول روزهای اخیر به این منطقه رسیده است. گفته می شود ده ها هزار شیعه 12 امامی در این منطقه سکونت دارند. نقشه فوق دو روستای تحت محاصره را نشان می دهد.
این در حالی است که تکفیری های حاکم در شهر زبدانی روز گذشته اعلام کردند که مذاکرات میان اپوزیسیون سوریه و هیئت ایرانی بر سر این شهر به بنبست رسیده است. به گزارش العربیه گروه احرار الشام که طرف مذاکرات با ایران بود، مدعی شده است که دلیل بنبست حاصل شده، اصرار طرف ایرانی بر بیرون رفتن تمام ساکنان شهر زبدانی و اطراف آن از خانه و کاشانه خود و انتقال به مناطق دیگر است.
در پی این بنبست در مذاکرات، آتشبسی که پیشتر در زبدانی و در دو شهرک کفریا و الفوعه ( هردو شهرک شیعه نشین هستند) در استان شمالی ادلب اعلام شده بود، به پایان رسید. از این رو حملات توپخانهای شدید نیروهای دولتی سوریه بر شهر زبدانی آغاز شد و درگیریها در محیط دو شهرک الفوعه و کفریا از سر گرفته شده است.
نیروهای سوری به بخش هایی از الزبدانی نفوذ کرده اند.
چهارشنبه گذشته آتش بس 48 ساعتهای میان مخالفان مسلح بشار اسد رئیسجمهوری سوریه از یک سو و ارتش سوریه و حزبالله لبنان از سویی در سه منطقه آغاز شد. این آتشبس روز جمعه برای سه روز دیگر تمدید شده بود.
برخی ناظرین آتش بس های واقع شده در مناطق سه گانه را حاصل رایزنی های ایران و ترکیه می دانند. گروه احرام الشام رابطه ی نزدیکی با دولت اردوغان دارد. این گروه بلافاصله با اعلام حضور احتمالی ترکیه در مرزهای شمالی سوریه اعلام کرده بود که حاضر است مناطق تحت سیطره خود را جهت حضور نظامیان ترک در مناطق فوق الذکر ترک نماید.
آتش بار نیروهای حزب الله در حوالی الزبدانی.
با این حال برآورد کارشناسان نظامی بر آن است که استراتژی محاصره از سوی نیروهای دولتی به مانند محاصره شهر کلیدی حمص در پایان نتیجه داده و منجر به تسلط آن ها بر شهر خواهد شد.