مصلی امام خمینی(ره) به دلیل واقع شدن در مرکز شهر تهران و وجود دو ایستگاه مترو و دو بزرگراه اصلی تهران در مجاورتش و نیز ایجاد تدریجی برخی از زیرساختهای نمایشگاهی همواره گزینه وسوسه کننده تری برای برپایی نمایشگاه کتاب بوده است. نمایشگاهی که به گفته امیر مسعود شهرامنیا قائم مقام نمایشگاه کتاب انتقال آن نیاز به حداقل بیش از 50 هزار متر مربع فضای نمایشگاهی مسقف دارد.
پس از وضعیت عجیب و نا مشخص بودن مدیریت و شیوه بهرهبرداری از مجموعه باغ کتاب تهران در تپههای عباس آباد که همواره یکی از گزینههای جدی برای انتقال نمایشگاه کتاب بوده است، روز گذشته رییس سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران اعلام کرد که مجموعه شهر آفتاب که محمدباقر قالیباف قول میزبانی نمایشگاه کتاب سال آینده در آن را داده بود، آماده بهرهبرداری به منظور میزبانی بیست و نهمین نمایشگاه کتاب شده است.
به گفته صلاحی این مرکز نمایشگاهی که پس از افتتاح سومین مرکز بزرگ نمایشگاهی جهان خواهد بود، دارای 60 هزار متر مربع سالن مسقف نمایشگاهی در فاز نخست بوده و ایستگاه مترو آن نیز تا دو ماه آینده آماده بهره برداری می شود. اما آیا شهر آفتاب میتواند میزبانی شایسته برای جمعیت میلیونی علاقهمند به کتاب در اردیبهشت ماه سال آینده باشد؟
شهر آفتاب کجاست؟
پروژه مجموعه نمایشگاهی شهرآفتاب در جنوب شهر تهران در زمینی به مساحت 138 هکتار در مجاورت مرقد مطهر امام خمینی(ره) و به فاصله اندکی از فرودگاه امام خمینی(ره) در مسیر اتوبان تهران - قم واقع شده است. این مجموعه دارای یک ورودی شرقی از طریق اتوبان تهران – قم و یک ورودی از کمربندی شهرآفتاب است.
این مجموعه از چهار بخش اصلی نمایشگاهها، مرکز تجارت، مرکز اقامتی و بخش خدمات و پشتیبانی تشکیل شده است.
این مجتمع بنا بر اطلاعات موجود درباره طراحی پروژه آن پس از بهرهبرداری کامل شامل سالنهای نمایشگاهی به مساحت تقریبی 120 هزار مترمربع شامل یک عدد سالن بزرگ (سه قلو) به مساحت 25 هزار مترمربع، چهار عدد سالن متوسط (2 قلو) هرکدام به مساحت15000 مترمربع و چهار عدد سالن کوچک (تک قلو) هرکدام به مساحت8000مترمربع خواهد بود.
همچنین سالن ملل در این مجموعه با الهام از معماری باستانی ایرانی و با نمایی از تخت جمشید در دو طبقه با زیر بنای 8 هزار متر مربع و ارتفاع 24 متری برای سالن ها آن در دست اجرا قرار گرفته است.
در کنار این موضوعات اختصاص فضای 32 هزار متر مربعی روباز و دو ساختمان مرکز تجارت جهانی هرکدام با مساحت 76 هزار و نیز احداث 160هزار متر مربع فضای اقامتی شامل دو هتل پنج ستاره و یک هتل آپارتمان نیز جزو بخش های این مرکز است که پس از افتتاح کامل می تواند مورد بهره برداری قرار بگیرد.
میزبان جدید آماده مهمانی است؟
جدای از اینکه رییس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران از قطعیت آمادگی شهرآفتاب برای میزبانی نمایشگاه کتاب خبر داده که چندی قبل مدیرعامل شرکت یادمان سازه به عنوان مجری این طرح اعلام کرده بود که روند اجرای مجموعه 38 هزار متر مربعی ساختمان های اداری و سالن سمینارهای مجتمع نمایشگاهی شهر آفتاب که یکی از پیش نیازهای مهم بهره برداری از گام نخست این پروژه عظیم به شمار می رود، به پیشرفتی بالغ بر 85 درصد رسیده و به سرعت به مرحله تکمیل و بهره برداری نزدیک می شود.
مهندس مرتضی اسکندر با بیان آنکه بخشهای مختلف از گام نخست پروژه احداث مجتمع نمایشگاهی شهر آفتاب شامل سالن ملل و سالنهای سه قلوی نمایشگاهی در حال تکمیل نما و نصب تاسیسات هستند، از پیشرفت قابل ملاحظه اقدامات زیربنایی در این پروژه خبر داد و گفت: مجموعه موتورخانههای پیشبینی شده برای پشتیبانی از فضاهای سرپوشیده پروژه به مرز تکمیل و بهره برداری رسیده است.
به گفته مدیرعامل شرکت یادمان سازه، پیشرفت عملیات احداث گام نخست مجتمع نمایشگاهی شهر آفتاب از مرز 92 درصد گذشته و تلاش برای تکمیل بخش های مختلف این پروژه ادامه دارد.
همچنین پیگیری مهر از روباط عمومی معاونت فنی و عمرانی شهرداری تهران حاکی از این است مجموعه فضاهای اداری و تجاری شهر آفتاب در مرحله نازک کاری و نصب تاسیسات قرار دارد اما موضوعاتی مانند وضعیت جادههای و دسترسی بزرگراهی به شهر آفتاب کماکان برای بهره برداری نیازمند صرف زمان زیادتری است.
آیا نمایشگاه کتاب صاحبخانه می شود؟
رییس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران روز گذشته در نشست خبری خود عنوان کرد که برای بازدید شهرآفتاب از علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دعوت کرده است. از سوی دیگر مدیران موسسه نمایشگاه های فرهنگی عنوان می کنند که در میزان سالهای قابل بهرهبرداری شهر آفتاب برای استقرار نمایشگاه کتاب در سال آینده با ابهام روبرو بوده و حداقل نیاز به 50 هزار متر مربع فضای مسقف برای اسباب کشی دارند.
از سوی دیگر حجم مهمانان نمایشگاه کتاب به شکلی است که بسیاری از آنها به دلیل دسترسی آسان به مصلی در میانه روز و یا حتی پس از ساعت کاری خود با تاکسی یا مترو و اتوبوس خود را به نمایشگاه کتاب میرسانند و ساعتی در برنامه ای حاضر میشوند. همین مساله در موضوع دعوت از مهمانان برای نمایشگاه نیز قابل توجه است.
شکی نیست که مصلی مکانی برای برپایی نمایشگاه کتاب نیست اما آیا به صرف بودن یک خط مترو و مسیر بزرگراهی تا چندین کیلومتر خارج از شهر، میتوان بزرگترین رویداد فرهنگی کشور را وادار به اسباب کشی کرد؟ آیا این فاصله را مهمانان و استقبال کنندکان از نمایشگاه کتاب میپذیرند و مهم تر از این برای قابل پذیرش شدن آن در افکار عمومی برنامهریزی وجود دارد؟
اینها سوالاتی جدی است که باید پیش از هر مسالهای مدیران شهرداری تهران که تجربه مواجهه با مشکل تردد جمعیت در کلانشهر تهران را دارند و نیز مدیران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که عادت به دیدن جمعیت در نمایشگاه کتاب دارند برای پاسخ به آن فکری بیاندیشند.