به گزارش گروه رسانههای خبرگزاری تسنیم،غلامرضا اعوانی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران در گفتوگو با فارس به مناسبت روز بزرگداشت ابوعلی سینا (اول شهریور) عنوان کرد: نخستین نکته در بحث از عقلانیت ابن سینا باید بدین امر توجه کنیم که عقلانیت او عقلانیت سینوی است و وی جایگاه عظیمی در فلسفه و عقلانیت از خود کسب کرده است منتها در یک جمله و چند خط نمیتوان درباره آن صحبت کرد.
وی در ادامه با اشاره به افق جدیدی که بوعلی در حوزه عقلانیت به روی همگان باز کرد، توضیح داد: وی نیز در تاریکی افقهای جدیدی را باز کرد و به مردم حکمت، عقلانیت و اخلاق جدید را نشان داد خود حکمت و عقلانیت و اخلاقی که بوعلی ترسیم کرده نیازمند تشریح و بسط و بررسی است.
بوعلی در تاریکی افقهای جدیدی را به روی مردم از حکمت، عقلانیت و اخلاق جدید باز کرد
اعوانی با تأکید بر اینکه بوعلی برای نخستین بار قضایای موجه و زمانیات را مطرح کرد، توضیح داد: البته این را هم باید بدانیم که ابن سینا به شرح و بحث مباحث نمیپرداخت، وی حتی در جواب شاگردش که از او میخواهد مباحث را شرح کند، مخالفت میکند و اذعان میدارد که شارح نیست!
عضو فرهنگستان علوم ایران یادآور شد: بنابراین یکی از مهمترین تفاوتهای ابن سینا و ابن رشد همین نکته شارح نبودن ابن سینا است چرا که ابن رشد هر نکتهای که میگفته سریع به شرح و بسط آن میپرداخته است.
وی با بیان اینکه بوعلی با نگاه فلسفی آثار ارسطو را بررسی می کرده، گفت: وی سبک کارش اینگونه بود که آثار فلاسفه بزرگ را میخوانده و سپس از آنها پرونده مشخص درست میکرده و به برسی صغری و کبری آن پرداخته و مسئله را بررسی میکرده است.
عضو مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، مهمترین مبنای نظام فلسفی ابن سینا را توجه به وجود و ماهیت برشمرد و گفت: مبنای فکری ابن سینا تاکنون هم مخدوش نشده است و کسی هم نتوانسته آن را مخدوش کند.
بنای فکری ابن سینا تاکنون هم مخدوش نشده است و کسی هم نتوانسته آن را مخدوش کند.
اعوانی همچنین توضیح داد: بوعلی نخستین فردی است که بحث الهیات یا هستی شناسی را مطرح کرد حتی در
فلاسفه یونان هم چیزی به نام آنتولوژی یا هستی شناسی مطرح نشده بود بنابراین وی پایه گذاری الهیات بالمعنالاعم است و توانست آن را از الهیات بالمعنی الاخص جدا کند.
این چهره ماندگار فلسفه ایران با اشاره به اینکه بوعلی به آثار فلاسفه یونان نظیر ارسطو نظم و ترتیب خاصی بخشید، اظهار داشت: حتی بسیاری از اشکالات آنها را رفع کرد.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا برخی از آثار بوعلی از میان رفتهاند، گفت: بله، برخی آثار او در حکمت مشرقیه از بین رفته است، البته خود ابن سینا اخلاقی که داشت به جمع آوری آثارش دست نمیزد دیگران برایش این کار را انجام دادند برخی از آثارش نیز تصادفی پیدا شد. حتی بعضی از کتابهایش در جنگهایی نظیر حمله مسعود غزنوی در اصفهان از بین رفت.
اعوانی در ادامه افزود: ممکن است برخی عقلانیت ابن سینا را نفی کنند در برابر اینها باید گفت که کم اطلاعی از اندیشه و عمق مباحث ابن سینا باعث چنین اظهارنظری میشود باید به اینها پیشنهاد کرد که بیشتر تاریخ فلسفه را مطالعه کنند.
وی درباره حکمت در اندیشه بوعلی گفت: ابن سینا در یک زمانی به سمت حکمت ذوقی و رمزی روی آورد با این وجود وی نماینده عقلانیت است و مرد الهی نیز به شمار میرود.
اعوانی با بیان اینکه بیش از 15 بار شرحی که ابن سینا به شاگردش جوزجانی درباره شرح حال زندگیاش گفته را خوانده است، توضیح داد: بوعلی در جایی گفته که مابعدالطبیعه ارسطو را چهل بار خوانده اما باز هم در آن اشکال داشته که البته به طور اتفاقی پاسخ این اشکالات را در کتابی از فارابی در بساط دست فروشی پیدا کرده بود.
وی درباره حکمت عملی و الهی ابن سینا توضیح داد: وی در راستای حکمت الهی حرکت میکرد و معتقد بود که حکمت دنیا بی ارزش است البته این تفکرات ناشی از نحوه زندگی و فرارهای مداوم از دست دشمنان و پناه بردن به کوه و دشت و بیابان هم بوده است، حتی وی در دورهای زندانی هم شد و در تمام این مدت مشغول نوشتن بود حتی مطرح شده که وی به مرگ طبیعی از دنیا نرفته و یکی از شاگردانش این نکته را گفته که در دوران حیات چندین بار قصد کشتن او را با مواد مخدر داشتند!