بررسی محتوایی فضای مجازی را می‌توان در دو بخش مورد دقت نظر قرار داد.

بخش اول شامل فعالیت خبرگزاری‌ها و سایت‌ها و پایگاه‌های اطلاع‌رسانی با شناسنامه مشخص و تعریف شده است. در این بخش مجموعه‌ای از صاحب‌نظران، کارشناسان و فعالان حضور داشته و به تبادل اطلاعات و تعاملات و حتی اختلافات فکری و اندیشه‌ای می‌پردازند.

فعالیت‌ها در بخش اول به گونه‌ای تعریف و تبیین شده‌است که در مواجهه با بخش دوم، نگرانی‌ها کمتر است. زیرا در بخش اول «مدیریت» نسبی حاکم است و این مدیریت مانع از ظهور و بروز اندیشه‌های «انحرافی» می‌شود.

اما فعالیت‌ها در بخش دوم  که مجموعه «شبکه‌های اجتماعی»  را در برمی‌گیرد به گونه‌ای است که نشان می‌دهد متاسفانه میزان «توجه»  از منظر بصیرت‌افزایی و آگاهی بخشی در این سوی میدان بسیار کم است.

این بی‌توجهی‌ها - که از نگاه خوشبینانه می‌توان نوشت سهوی است - سبب تاخت و تاز «شبهه‌پردازان» و «مهاجمان فرهنگی» شده است.

رصد لحظه‌ای و مستمر محتوایی حال حاضر شبکه‌های اجتماعی بیانگر این نکته است که میلیون‌‌ها «شبهه»‌،‌«انتقاد»،‌«سیاه‌نمایی»،‌« تحریف»‌،‌« تخریب»‌ و «تحقیر» به بهانه‌«اطلاع‌رسانی» در شبکه‌های اجتماعی تزریق می‌شود و بدون آن‌که با «پاسخ»‌های مستدل و مستند مواجه شود، اندیشه‌های جوان و نوجوان جامعه را به خود مشغول می‌کند و نمی‌توان از تاثیرگذاری این شبهات به سادگی گذشت.

در این صحنه و میدان، جای تولیدگران اندیشه و تفکر بسیار «خالی» است. نبود آنان را شاید بتوان ناشی از «کم‌ بود» وقت و همچنین «بی‌علاقگی» آنان برای ورود به این فضا توجیه کرد اما واقعا ضرورت حضور «بایسته» و « شایسته» در این میدان «توجیه ناپذیر» است. 

نگاه اجمالی به نحوه تولید و انتشار مطالب در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد، اندیشه‌های جوان و نوجوان با قدرت تحلیل و همچنین میزان مطالعه به مقتضای سن آنان در این میدان «رها» شده به نظر می‌آیند.

این درحالی است که این میدان می‌توانست و می‌تواند به مدد حضور دلگرم کننده اندیشه‌ورزان و صاحبان خرد و اندیشه به عنوان یک آوردگاه اندیشه‌ای شور و نشاط جوانان و نوجوانان را به مجموعه‌ای از «ابتکارات» ، « خلاقیت‌‌ها» مبدل سازد. همچنان که در صحنه حال حاضر می‌توان نوشت بخشی از جوانان و نوجوانان در اقدامی خودجوش تلاش می‌کنند با شور و انرژی بسیار و ارائه مجموعه‌ای از خلاقیت‌ها و توانمندی‌ها در انتخاب سوژه و سوژه‌پردازی مناسب، بخشی از نگاه‌ها را به سمت خود هدایت کنند.

واقعیت صحنه موجود در فضای مجازی این است که متاسفانه تولیدگران عرصه اندیشه و تفکر کمتر به این فضا توجه دارند و به همین دلیل نیز کمتر مجال حضور در این فضا را برای خود محیا می‌کنند. طبعا در این حالت فضای کنونی « فضای مجازی » فاقد عناصر موثری از جمله «هوشمندی» و «مدیریت صحنه» از سوی تولید‌گران عرصه اندیشه و تفکر است.

*پژوهشگر ارشد فرهنگی

انتهای پیام/