«دانیل پاتریک ولش»، نویسنده و تحلیلگر سیاسی آمریکایی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری تسنیم با اشاره به فاجعه منا عنوان کرد که پادشاهی عربستان سعودی یک کشور بسیار ثروتمند است، و حج یک کسب و کار بزرگ برای آنها است، در این صورت تلاش برای اجتناب از چنین حوادثی باید اولویت اصلی این کشور باشد. در ادامه متن این گفتگو ارائه شده است:
تسنیم: طی سه روز گذشته، بسیاری از کشورها و سازمانها و شخصیتهای اسلامی، عربستان سعودی را بهخاطر بیکفایتی و نابخردی در سازماندهی مراسم حج مورد انتقاد قرار دادند، واقعهای که اولین تراژدی از نوع خود نبود، بهنظر شما چنین مراسم سالانه بزرگی چگونه باید مدیریت شود؟ بهنظر شما آیا نبایستی شورایی متشکل از چندین کشور مسلمان بهجای عربستان سعودی تشکیل شود، زیرا مکه تنها میراثی از آنِ سعودیها نیست بلکه همچنین از آنِ تمام جهان اسلام است؟
ولش: این فاجعه بهشکلی قابل درک نگرانیهای مسلمانان را در سرتاسر جهان افزایش داد و منجر به شکل گرفتن بحثها و بررسیهایی بر سر این شد که آیا باید شکلی از یک کنترل مشترک بر این مراسم مهم و مراکز مقدس مدینه و مکه وجود داشته باشد. در شرایطی که این مراکز تحت حاکمیت و کنترل پادشاهی عربستان سعودی است، حچ یک وظیفه مقدس برای تمامی جامعه مسلمان جهان است. البته شاید به حداقل رساندن اختلافات و تفاوتها بین جوامع اهل سنت و شیعه نیز در این امر مؤثر باشد، خاصه که هردو وظیفهای یکسان برای به جای آوردن حج دارند. یک نمونه سکولار مشابه آن نیز درباره سازمان ملل صدق میکند، سازمانی که در شهر نیویورک و تحت کنترل ایالات متحده مستقر است، که میتواند با دستکاری و استفاده از محدودیتهای صدور ویزا کشورهایی را که از دید آن خصمانه به نظر میرسند آزار دهد. مرزها و حق حاکمیت ملی نباید در خدمت مهیا کردن زمینهای برای کنترل غیرمتعارف بر مراکز یا نظامهایی باشد که تمامی جامعه جهانی در آنها نفع دارند.
تسنیم: آیا شما باور دارید که عربستان سعودی دیگر قادر به مدیریت و تأمین ایمنی و امنیت جمعیت دومیلیونی حجاج در این مراسم که همه شرایط و مقتضیات آن از پیش شناخته شده است، نیست؟
ولش: با اینکه از مسئولانی که امور تحت سلطه آنها بهراحتی میتواند به یک فاجعه وحشتناک تبدیل شود، بهراحتی میتوان انتقاد کرد، اما پیشفرض سؤال شما درست است: حوادث رخ میدهند، اما این یک واقعه تکرار شونده است که سابقه آن به قرنها پیش بازمیگردد، و مدیریت آن برای اجتناب از چنین رویدادهای ناگواری باید اولویت اصلی کشوری باشد که میزبان آن است. پادشاهی عربستان سعودی یک کشور بسیار ثروتمند است، و حج یک کسب و کار بزرگ برای آنها است.
تا جایی که سقوط جرثقیل یا دیگر رخدادها، ناشی از فقدان تعهد در تخصیص منابع، آموزش نیروها و یا توجه به جزئیات باشد، هیچ عذری پذیرفته نیست.
تسنیم: براساس گزارشها، افراد مسئول منصوب شده از سوی دولت سعودی برای مراسم حج امسال بهخوبی آموزش ندیده و فاقد مهارتهای ضروری برای راهبری چنین مراسم عظیمی هستند، شما فکر نمیکنید که چنین ناکامی اساساً بهعلت استفاده دولت سعودی از نیروهای مجرب و بهخوبی آموزش دیده خود در جنگ با کشورهای همسایه است؟
ولش: این نکته کاملاً گمانهزنی است، بنابراین نمیتوان بهصورت مطمئن از آن آگاهی یافت. اما این نکته یک پرسش مهم درباره پایبندی در تأمین منابع را مطرح میکند. باید بار دیگر اشاره کرد که پادشاهی عربستان سعودی یک دولت ثروتمند است، و تمامی منابع لازم را دارد، و میتواند آنها را بهخوبی به کار ببرد، بنابراین اگر چنین چیزی محقق نشود، باید بهدنبال این بود که این منابع در کجا استفاده شدهاند. یک بار دیگر از این مثال در مورد ایالات متحده استفاده میکنم، جایی که به صرف مبالغ عظیمی برای تأمین بودجه جنگی و یورشهای نظامی خارجی توجه زیادی شده است، در حالی که زیرساختهای داخلی مدنظر قرار نگرفته و در حال ویرانی و فروپاشی هستند. این پرسشها بیش از پیش مورد تأمل قرار میگیرند، خاصه در مورد عربستان که ریاست شورای حقوق بشر سازمان ملل را کسب کرده آنهم در شرایطی که میتواند بهخاطر سابقه انگشتنمای آن در حقوق بشر مورد انتقاد قرار بگیرد. این کشور همچنین نه تنها درگیر جنگ غیرقانونی در یمن شده است، بلکه در جنگهای نیابتی و مرگآفرینی در لیبی و سوریه همراه با ایالات متحده، کشورهای عضو شورای همکاری خلیج (فارس)، ترکیه، اردن و غیره درگیر شده است. بهطور خاص در مورد حج، این فعالیتها در حقیقت موجب شد که بسیاری از مسلمانان خواهان بایکوت و تحریم حج شوند. من شک دارم که چنین چیزی بهسرعت رخ دهد، اما نکته قابل توجه این است که هرچند حج یک وظیفه برای تمام مسلمانان است، اما هیچ الزامی وجود ندارد که آن را در یک زمان خاص، برای مثال «امسال» به جای آورد. در نتیجه افزایش پرسشهای مطرح در مورد این زیارت چیزی است که سعودیها اگر عاقل باشند باید بهطور جدی به آن فکر کنند.
انتهای پیام/*