به گزارش خبرگزاری تسنیم از اردبیل، خطه دارالارشاد اردبیل از دیرباز به تربیت و داشتن مداحان و شاعران اهل بیت عصمت و طهارت(ع) معروف است، دانش آموختگان مکتب حسینی هر زمان با کلام پر معنا و نوای حزین شان کاروان دلها را به باغ ارادات اهل بیت سوق میدهند و بذر محبت معصومین (ع) را در دلهای مردم میکارند، یکی از این شاعران غلامرضا هادی پیرغلام اباعبدالله (ع) است که سالها عمر خود را وقف سرودن اشعار و مرثیههایی کرده که هر بند و مصراعش حسین (ع) و غزل دشت کربلا را تکرار میکند.
این شاعر اهل بیت با آن چهره متین و دل بزرگش در گفتگویی با خبرنگار تسنیم از شعر آیینی و فرهنگ عزاداری میگوید.
حاج هادی در روستایی به نام یورتچی به معنای (سیاه پوش) از توابع شهرستان نیر به دنیا آمد، عجین شدن با مکتب قرآن و اسلام را از همان کودکی در کنار پدر ادیب و مادر معنویاش آغاز کرده است.
وی بیان کرد: مجالس ادبی و هیئتهای قرآن، سعدی و فردوسی خوانی بیشتر در خانهما دایر میشد و این جلسات فتح بابی شد تا به عرصه شعر و سرودن اشعار آیینی سوق پیدا کنم.
شاعر اهل بیت آشنایی و همنشین شدن با استاد انور اردبیلی آن شاعر دلسوخته و شهیر کشورمان را نقطه عطفی در زندگی خود میداند و میگوید: این شاعر عارف که خود به تنهایی مکتب بود بدون هیچ توقعی مرا به حضور پذیرفت و در تمام جلسات با راهنمایی و نقد ارزندهاش نحوه سرودن شعر آیینی و عاشورایی را برایم آموخت.
هادی کتاب " قیام حضرت زینب(س)" اثر استاد انور را راهنما و مشوق خوبی برای خود معرفی کرد و گفت: بهره گیری از تعلم استاد انور اردبیلی سبب شد هر چه زودتر در مجالس و هیئتهای بزرگانی چون مرحوم عین الهی، تمدن، معزی و استاد منزوی اردبیلی حضور پیدا کنم.
وی با بیان اینکه فعالیت انجمنی به نام " انقلاب حسینی" تنها تشکل مذهبی با هدف تربیت شاعران شعر آیینی و مذهبی از مهمترین کار تاریخی در سطح استان اردبیل است، افزود: کلاسهای این انجمن با مدیریت شاعر مرحوم حیرانی به صورت سیار در منازل برگزار میشود و با حضور اساتیدی چون انور اردبیلی، عسگر شاهی، بختیاری، موذن زاده، تمدن، تقایی و معزی اشعار شاعران قرائت و نقد و بررسی میشد و در ادامه استاد انور نیز با بیان اصول و قواعد و ارائه تذکرات لازم به تربیت شعرا میپرداخت.
هادی تصریح کرد: از دست دادن استاد انور اردبیلی و وارد شدن مداحی و عزاداری در متن کلاسها سبب شد انجمن به تدریج از هدف اصلی خود دور و فعالیتش کمرنگتر شود و در نتیجه موقعیت اصلی خود را از دست داد که بعدها با پیشنهاد من و عدهای از پیشکسوتان کارگاه شعر آیینی در حوزه هنری اردبیل تشکیل شد که در این کارگاه با بهره گیری از حضور اساتیدی چون دکتر بقاء و دکتر نعمتی و شاعران برجسته اهل بیت اشعار در سطح دانشگاهی نقد و بررسی میشود که این کار جنبش جدیدی در تربیت شاعران جوان است.
هادی با اشاره به اینکه مرثیه سرایی رسالت سنگینی است که بر دوش شعرای این عرصه گذاشته شده است، گفت: اخلاص شرط اول گام برداشتن در این عرصه است و در ادامه مطالعه، مقتل شناسی و آشنایی با روایت و احادیث مهمترین وظیفه شاعر اهل بیت (ع) میباشد.
مقایسه مسائل روز با قیام عاشورا آفت بزرگ عزاداری است
پیشکسوت شعر آیینی با بیان اینکه اشعار گفته شده باید پنجره ذهن و دل مردم را به پیروی از راه ائمه اطهار (ع) باز کند، افزود: گاهی آسیب هایی وارد شعر و مرثیه خوانی میشود که مقایسه مسائل و فلسفه عاشورا با مسائل روز از آفتهای اصلی آن است به طور مثال بارها در خطبه ها دیده شده معصومین (ع) با برخی مراجع و شخصیتهای بزرگ هم رتبه در نظر گرفته میشود در حالیکه هیچ کس جایگاه معصوم را نمیتواند بگیرد.
هادی اظهار کرد: عاشورا دانشگاه انسان سازی و تربیت نسل امروز و آیندگان است و نباید با اضافه کردن مسائل مقطعی و شعار گفتن در بین مداحی، مراسم عزاداری و اشعار این واقعه تاریخی را تحریف کرد در حالیکه این نوع رفتارها چهره و شخصیت امام حسین (ع) را زیر سوال میبرد از بعد حماسی و شجاعت و دینداری هیچ کس نمیتواند جایگاه آن حضرت را کسب کند.
پیرغلام اهل بیت (ع) تعریف ظاهری از امام حسین(ع) و یارانش و با الهام گیری شعر سرودن را از دیگر آفتهای شعر آیینی دانست و گفت: به عنوان مثال در برخی جاها حضرت ابوالفضل (ع) را با قدرت جنگیدن و شمشیر زدن و نترس بودن معرفی میکنند در حالیکه آن حضرت خود الگو و اسوه به تمام معنی در امام شناسی، وفاداری به امام و اطرافیان خود است و ارزش او به شناخت دین و معارف اسلامی است.
شاعر پیشکسوت آیینی با اشاره به اینکه بدون شک هیچ چیزی با گریه برای اباعبدلله برابری نمیکند،بیان کرد: گاهی مداحان به سمت روضه خوانی کشیده میشوند تا افراد گریه کند در حالیکه گریه باید با معرفت بوده و با شور و شعور و منطق همراهی کند و از طرفی شعر پر محتوا و غنی خود به تنهایی میتواند سطح آگاهی مردم را افزایش دهد و بر گرمی محفل عزاداری بیفزاید.
هادی راه رفع چنین تحریفها را سرمایه گذاری در تربیت شعرا و نظارت از سوی شورای فرهنگ عمومی استان دانست و افزود : شورای فرهنگ عمومی استان و وزارت ارشاد اسلامی موظف است با تخصیص اعتبار ویژه و با استفاده از اساتید و شعرای مجرب به آموزش مداحان و شاعران جوان بپردازد، امروزه با وجود اینکه بزرگان شهر از آسیبهای موجود در عرصه شعر آیینی و مداحی سخن میگویند و هشدار میدهند ولی عملا هیچ کار موثری صورت نمیگیرد.
حفظ عزاداری سنتی لازمه ترویج فرهنگ عاشورایی
وی با بیان اینکه اردبیل در عرصه شعر آیینی و حماسی جایگاه ویژهای در بین سایر استانها دارد، اظهار کرد: مداح و شاعران آیینی این منطقه به مراسمهای مختلف در داخل و خارج از کشور دعوت میشود و جامعه از فکر و صدا و آثار آنها بهره مند میشوند در حالیکه در داخل استان چندان استفادهای از آنها نمی شود گاهی به بهانههایی در حاشیه قرار گرفتهاند.
هادی با اشاره به تاریخ گذشته خطه اردبیل در مراسم عزاداری و عرصه شعر آیینی گفت: گذشتگان عزاداری و مرثیه را نوعی عبادت، کسب فیض و سعادتی برای ترویج فرهنگ اسلامی و عاشورا میدانستند آنها معتقد بودند اگر امام حسین (ع) کشتی نجات از تمامی غفلتها و گمراهیها هستند پس ما نیز باید با آگاهی و خلوص نیت در خدمت تبلیع راه ائمه اطهار و پیروی از آنان باشیم.
پیرغلام اهل بیت (ع) با بیان اینکه متاسفانه امروزه برخی دید اقتصادی به کار مداحی و مرثیه سرایی دارند، اضافه کرد: یک تعداد حسینی میخوانند ولی زندگی حسینی ندارند غافل از اینکه حسین (ع) چراغ هدایت به سوی فرهنگ قرآن و اسلام است و اگر کسی رفتار و کردارش حسین گونه نباشد کلامش نیز تاثیری بر جامعه نمیگذارد.
پیشکسوت عرصه شعر آیینی تاثیر پذیری از اهل بیت(ع) را در زندگی شعرا و مداحان امتیاز بزرگی برای انسان دانست و گفت: حرکت در راه اهل بیت(ع) تاثیری بر زندگی بشر میگذارد که انسان شرم میکند از حسین (ع) بنویسد ولی حسینی زندگی نکند به عنوان مثال در بین اساتید شاعری چون انور اردبیلی و منزوی از جمله افرادی بودند که حسینی بودن در تمام افکار و رفتارشان به وضوح قابل مشاهده بود ایشان همیشه تاکید میکردند مواظب آبروی امام حسین (ع) باشیم و نباید کاری کرد که سبب سرافکندگی شویم.
هادی با بیان اینکه تاریخ نظیر مداحانی چون موذنزاده اردبیلی را که با خلوص نیت عمل میکنند ندیده است، افزود: زمانی که دل مداح زلال و همراه با معرفت باشد نوا و کلامش همچون چشمه جوشان به دل مردم نفوذ می کند و سبب هدایت شنوندگان تشنه محبت و راه و روش چهارده معصوم هستند.
پیرغلام اباعبدالله خلوص نیت، وضو گرفتن، پوشیدن لباس مخصوص عزاداری، صافی و پاک دلی را از ویژگیهای بارز مداح، شاعر اهل بیت و همه دسته جات عزاداری دانست و اظهار کرد: تا میتوان باید عزاداری سنتی خود را حفظ کرد چرا که استفاده از برخی آهنگهای خارج از موسیقی شعر آیینی توسط مداحان تحریف نامرئی را در مراسم عزاداری ایجاد میکند و ناخداگاه فکر و اندیشه بیگانگان ترویج مییابد.
رسانه ها در ترویج فرهنگ عاشورا حساس باشند
هادی در ادامه به همایش بزرگ روز تاسوعا و عاشورای حسینی که در چند سال اخیر در سطح اردبیل برگزار میشود اشاره کرد و افزود: عزاداری این خطه همیشه الگویی برای سایر مناطق بوده است و جای آن وجود دارد که در این مراسم تغییراتی صورت گیرد تا در مراسم روز تاسوعا و عاشورا تفاوتی احساس شود به عنوان مثال در روز عاشورا دستههایی به زنجیر زنی، دستهای سینه زنی، رجز خوانی و شعر خوانی داشته باشند تا نماد عزاداری شهر اردبیل حفظ شود و صورت سنتی آیین عزاداری کمرنگ نشود.
وی نقش رسانهها را در حفظ شکل سنتی عزاداری و معرفی اساتید برجسته مداحی و شعر آیینی مهم دانست و بیان کرد: رسانهها میتوانند در طول دهه اول محرم بخشی از برنامههای خود را به پخش حضور دستهجات در محلات و گفتگو با اساتید برجسته این حوزه اختصاص دهند و مهمتر اینکه در این برنامهها از کسانی استفاده کنند که خودشان واقعا تخصص این کار را دارند.
پیشکسوت عرصه شعر آیینی که 59 سال از عمرش میگذرد در این مدت آثاری چون لالههای هادی، زمزمههای هادی، آفتاب عاشورا، نالههای هادی، ستارههای هادی، فاطمیه هادی، 14 معصوم هادی، کتاب عاشورا و دیوانی از مجموعه اشعار تهیه و به چاپ رسانده است که در داخل و خارج از کشور مداحانی بنام در مجالس و هیئتهای مختلف اشعارش را زمزمه میکنند و روح و دل شنوندگانش صیقل می یابد.
شاعر برجسته عاشورایی و اهل بیت (ع) اظهار کرد: هر چه قدر به فرهنگ و غنی سازی آن در جامعه وقت بگذاریم و در چاپ متون و آثار با کیفیت و سند دار حمایت شود به همان اندازه در ترویج شعایر اسلامی و فرهنگ غنی عاشورایی موفق میشویم.
گفتگو از خدیجه سلمانی سولا
انتهای پیام/