به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، کتاب و کتابخوانی یکی از مهمترین مولفهها و شاخصهای فرهنگی کشورها در تمدنسازی است. کشورهای مختلف دنیا برای این منظور تلاش گستردهای دارند. تبلیغ فرهنگ کتابخوانی دارای مولفه هایی است که یکی از مهمترین این مولفهها وجود کتابخانههاست.
نگاهی به گذشته تاریخی کشورمان ما را با کتابخانههای بسیار مهمی مواجه میکند. تقریبا در تمام حکومتهای گذشته ایران و حتی حکومتهای قبل از اسلام کتابخانههای بزرگی برای تولید علم و اندیشه و انتقال تمدن وجود داشتهاند. کتابخانههای مهم در گذشته کشورمان همواره در مهمترین نقطه شهر و با بهترین سطح دسترسی و در نزدیکی مسجد جامع و بازار بوده است.
کتابخانه به عنوان یک سازه معماری باید دارای قابلیتهایی باشد که بتواند عرصه مهمی برای بروز و ظهور کتابخوانان باشد و ارتباط خوبی را بین اهالی کتاب ایجاد کند. کتابخانه باید علاوه بر فضاهای عمومی و خصوصی مجزا دارای مسیر مناسب برای رفت وآمد، دسترسیهای خوب برای رسیدن به وسایل ارتباطجمعی مانند ایستگاههای اتوبوس و مترو، فضای مناسب برای استراحت، خدمات غذایی، نگهداری کودکان، پارکینگ و فضای سبز و بازی باشد.
می توان گفت امکانات مناسب کتابخانه و کاربردیکردن سازه و طراحی مناسب کتابخانه با توجه به کار علمی انجام شده در آن یک ضرورت ویژه است. نوع و جنس رنگها، زاویه نورهای داخلی و خارجی، فضای سبز پیرامونی و داخلی، نوع مبلمان، نوع قفسه بندی کتابها، نحوه دسترسی به کتابها موارد بسیار مهمی است که باید در ساخت کتابخانههای بدان توجه شود.
در کتابخانههای شاخص دنیا در فضاسازی داخلی دقت بسیار زیادی میشود و در انتخاب رنگها، نوع مصالح مصرفی داخلی، زاویه بندی پنجرهها و دیوارهها و حتی پلکانها برای علاقهمندی بیشتر به کتاب و کتابخوانی توجه میشود.
برای این منظور به چند نمونه معروف از کتابخانههای بزرگ جهان مثال میزنیم.
کتابخانه موساشینو ژاپن (Musashino Library, Japan)
سال تاسیس 2010 میلادی
کتابخانه دو طبقه ای در دانشگاه هنر، تمام فضا این کتابخانه قفسه بندی شده است.
در برخی از کتابخانههای دنیا به مقوله محیطزیست و استفاده از بهینه از فضای عمومی طبیعی تاکید شدهاست. برای مثال کتابخانه لیان چین که در سال تاسیس 2011 میلادی در یک روستای کوچک از هوآیرو در حومه پکن تاسیس شده است و نمای آن الهام گرفته از طبیعت میباشد. نکته قابل توجه در این کتابخانه عدم استفاده از برق میباشد.
برخی کتابخانههای قدیمی و معروف دنیا نیز دارای معماری داخلی بسیار زیبایی هستند. دو نمونه معروف از این نوع معماریها را در زیر میبینید.
کتابخانه عمومی نیویورک
کتابخانه ملی فرانسه
کتابخانه عمومی شهر Vennesla کشور نروژ دارای فضا و طراحی داخلی خاصی است. این کتابخانه شامل 27 ضلع چوبی است که قفسههای کتاب و محل نیمکتهای راحتی را برای خواندن شکل میدهد. پنجرههای بزرگ این کتابخانه اجازه میدهد تا نور فراوانی وارد فضای داخلی ساختمان شود و همچنین نمای زیبایی برای کاربران ایجاد کند.
در ساخت برخی از این کتابخانهها از معماری منحصربهفردی استفاده شدهاست. این معماری منحصربهفرد موجب ارتباطگیری خوب مخاطبین کتاب با فضای کتابخانه میشود. کتابخانه شهر اشتوتگارت آلمان در سال تاسیس 2011 ساخته شده است. حجم این کتابخانه از بیرون پیچیده و شبیه به پازل مکعبی روبیک است.
اما درون ساختمان طراحی بینهایت سادهای دارد. طراحی داخلی ساختمان به گونهای صورت گرفته که تمام اجزای کتابخانه در معرض دید باشند. درون ساختمان دارای فضایی بینهایت باز است و قفسه های کتاب کاملاً از همه جای فضا دیده می شوند. استفاده از رنگ سفید در طراحی داخلی این کتابخانه به این دلیل بوده است که دید انسان ها را بر روی کتاب ها متمرکز کند. پله ها نیز در داخل فضا خودنمایی میکنند.
در این میان برخی از کتابخانهها در دنیا اقدام به برگزاری برنامههایی میکنند تا منجر به علاقهمندی عمومی نسبت به کتاب و کتابخوانی شود. برای مثال کتابخانه عمومی سیاتل، به عنوان بخشی از برنامه مطالعه کتاب در سال 2013 تصمیم گرفت که طولانیترین دومینوی کتابی دنیا را بسازد. به این منظور، 27 نفر، 2131 کتاب را در کنار هم چیدند، آنها برای این کار هفت ساعت زمان صرف کردند و البته 5 بار هم در این بین شکستخوردند. البته متولیان این دومینو اطمینان دادهاند که کارشان باعث آسیب دیدن هیچ کدام از کتابها نشدهاست.
پرداخت به موضوع مطالعه تنها با ارائه یارانههای خاص و حمایتهای یکجانبه محقق نمیشود باید موضوع کتابخوانی را از ابعاد مختلف مورد توجه و بررسی قرار داد که یک نمونه از این نگاه گسترده فضای محیطی مطالعه برای ترغیب اذهان عمومی است.
پایان پیام/