پنج سال پیش در چنین روزی یعنی چهاردهمین روز دیماه سال 89، همزمان با چهارمین نمایشگاه تخصصی بورس، بانک، بیمه و خصوصی سازی، سامانه معاملات برخط(آن لاین) با هدف توسعه بازار سرمایه و سهولت و عدالت در معاملات و همچنین سامانه تالار مجازی بورس ایران با هدف توسعه فرهنگ سهامداری در کشور با حضور وزیر امور اقتصادی و دارایی افتتاح و از تمبر یادبود بورس نیز رونمایی شد؛ سامانه ای که حالا پنج سال از عمر آن می گذرد و بخش قابل توجهی از معاملات بازار سرمایه از طریق آن انجام می شود.
به باور کارشناسان، معاملات آنلاین یا معاملات برخط (online Trading)، تحول بزرگی در خرید و فروش سهام در بازار بورس اوراق بهادار به شمار میآید که ضمن افزایش نقدشوندگی، مقدمات توسعه و رونق روزافزون بازار بورس را نیز فراهم میکند.
همچنین این نوع معاملات، فرآیندی است که طی آن سرمایهگذار بطور مستقیم خرید و فروش سهام را از طریق بستر اینترنت انجام میدهد و سفارشها پس از ثبت توسط سرمایهگذار به سیستم معاملاتی بورس اوراق بهادار تهران و یا فرابورس ایران برای انجام معامله ارسال میشود.
افزون بر این؛ در معاملات برخط، سرمایهگذار میتواند بصورت آنلاین آمار مربوط به نمادها، شاخصها و همچنین سه سفارش اول برای خرید و فروش سهام را رصد و نسبت به خرید و فروش نمادی خاص اقدام کند.
بر این اساس باید گفت این تجربه، در حالی امروز پای به پنج سالگی می گذارد که بورس های پیش رو دنیا بیش از 20 سال است که معاملات برخط را راه اندازی و استفاده کرده اند و این اتفاق علاوه بر مزایای بی شمار خود موجب شده تا تالار فیزیکی دیگر به تاریخ بپیوندند و روزهای خلوتی را سپری کنند.
اما به لحاظ تاریخی سابقه استفاده Online Trading در دنیا به سال 1995 میلادی برمیگردد که برای اولین بار معاملات برخط در ایالات متحده راه اندازی شد و به تدریج در مدت کوتاهی کشورهای پیشرو مانند بریتانیا، تایوان، کره، چین، هنگ کنگ و دیگر کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه شروع به استفاده از این فن آوری نوین کردند.
بدین ترتیب در این بازارها تبادل کلیه سفارشات خرید و فروش سهام به صورت الکترونیک شد و این تغییرات باعث گردید بازار سهام در طول سالهای 2000 تا 2009، رشد 700 درصدی را در تعداد معاملات تجربه کرد.
بر این اساس برخی کارشناسان معاملات بر خط یا Online Trading را دسترسی سریع، آسان و مطمئن سرمایه گذاران به سامانه معاملات بازارهای اوراق بهادار همانند بورس اوراق بهادار تهران(TSE) و فرابورس ایران(OTC) تعریف می کنند که این ارتباط برخط، همیشه و در همه جا و حتی از طریق تلفن های همراه هم وجود دارد.
از سوی دیگر به نوعی امکان اشتباه کردن در معاملات کم می شود، چون در معامله برخط دستور خرید یا فروش به طور مستقیم توسط خود مشتری وارد می شود و خطای معاملهگر یا پذیرش از میان می رود و مشتری می تواند بدون مراجعه به کارگزاری، سفارش های خرید و فروش اوراق بهادار را به سرعت انجام دهد و معاملات کاملا مکانیزه و همه امور با استفاده از بسترهای امن مخابراتی در کسری از ثانیه انجام می شود.
همچنین با استفاده از معاملات برخط سرمایه گذار مطمئن است که سفارش او دقیقا در زمان مورد نظر وارد سامانه معاملات می شود؛ اطلاعاتی که دریافت می کند لحظه ای است و هیچ تاخیری ندارد و افرادی زودتر از او به این اطلاعات دسترسی ندارند و این باعث بهبود فضای رقابتی می شود؛ از آنجایی که مسئولیت ارسال سفارش با خود مشتریان است، اختلافات احتمالی میان کار گزاری و مشتریان در خصوص زمان ورود سفارش حذف می شود؛ تصمیم گیری خریدار و فروشنده متاثر از اطلاعات و تحلیل خود آنهاست؛ چون تمام کنترلهای لازم قبل از ارسال سفارش به سامانه معاملات انجام می شود، ریسک انجام نشدن معامله در سامانه معاملات آنلاین بسیار کم می گردد و به سبب دسترسی بهتر مشتریان به سامانه معاملات، سرمایه گذاری تسهیل شده و به همین دلیل فعالان جدید به بازار خواهند آمد و بازار توسعه می یابد.
مهدی حاجی وند
انتهای پیام/