به گزارش خبرگزاری تسنیم از ارومیه، آذربایجان غربی با 967 کیلومتر مرز مشترک با سه کشور آذربایجان، ترکیه و عراق، یک جمهوری خودمختار بهنام نخجوان و کمی آن سوتر با کشور ارمنستان در موقعیت کمنظیر استراتژیک و جغرافیایی قرار دارد که میتواند بستر رشد و شکوفایی اقتصادی این منطقه باشد، اما این اتفاق نیفتاده است.
آذربایجان غربی بزرگترین پایانه صادرات زمینی جمهوری اسلامی ایران را در داخل حوزه استحفاظی خود دارد که میتواند کار صادرات کالاهای تولید شده در شهرکهای صنعتی 16گانه این استان را بسیار تسهیل کند اما این اتفاق هم نیفتاده است.
آذربایجان غربی دارای 5 پایانه مرزی و گمرگ در شهرهای مختلف است که میتواند زمینهساز مراودات تجاری ایران با کشورهای مجاور و بسترساز تعاملات گسترده بازرگانان و تجّار ساکن این استان با کشورهای عراق، ترکیه و جمهوری آذربایجان باشد اما حتی این اتفاق هم بهخوبی نیفتاده است.
تبدیل تهدیدات مرزی به فرصتهای تجارت بینالمللی
هماینک آنچه از 967 کیلومتر مرز مشترک آذربایجان غربی با کشورهای همسایه نصیب مردم این دیار شده مرزبانی از سرزمینهایی است که بعضاً کشور مقابل بدون عمل به تعهدات خود صدها کیلومتر از مرزها را به حال خود رها کرده و هزینههای سنگین حفظ امنیت آن را بر دوش کشور ایران گذاشته است.
اما در دهه چهارم انقلاب بهواسطه تلاش رزمندگان اسلام و نیروهای نظامی و امنیتی در همین 967 کیلومتر مرز مشترک، اقداماتی انجام شده که حتی وزیر کشور خودمان را به شگفتی وامیدارد، جادهکشیهای سپاه در بلندای کوههای سر به فلک کشیدهای که در 300 سال گذشته پای هیچ ایرانی بدان نرسیده بود و اشرار مسلح آنسوی مرز تا عمق 30کیلومتری مرز ایران را منطقه مدیا اعلام و جزو سرزمین تخیلی حکومت خیالی خود قلمداد میکردند.
علاوه بر جادهکشیهای موصوف، احداث پایگاههای پیشرفته مرزی و استقرار نیروهای نظامی ایران و پاسداری از مرزها چنان عرصه را بر اشرار و قاچاقچیان آنسوی مرز تنگ کرده که دیگر نمیتوانند منفذی برای عبور یافته و به قاچاق کالا، سلاح، انسان و مواد مخدر بپردازند.
در حقیقت همین 967 کیلومتر مرز مشترکی که روزگاری تهدیدی برای امنیت کشور محسوب میشد و بیش از 12هزار تن از شهروندان این استان را فدای کسب امنیت خود کرد امروز به فرصتی واقعی برای بهرهمندی از مزایای اقتصادی مرزنشینی ارتقا یافته است اما واقعیت این است که هنوز شهروندان عادی این مرز و بوم بهواسطه فقدان زیرساختهای اقتصادی منطقه، بهرهای از این مرزنشینی نبردهاند و حداکثر بهرهشان از این فرصت کولبری است که بعضاً بهقیمت از دست دادن جانشان تمام میشود.
فرصتهای مغفولمانده در بزرگترین بندر خشک صادراتی ایران
اما در پایانه مرزی بازرگان حکایت متفاوتی را شاهد هستیم، منافع بزرگترین بندر خشک کشور در شمال غرب ایران برای مردم آذربایجان غربی صرفاً نظاره کردن به صفهای دههاکیلومتری کامیونهای ترانزیتی است که یا بارشان را از عمق کشور به اروپا میبرند یا انبوه کالاهای وارداتی را وارد جمهوری اسلامی میکنند و در این میان محصولات تولیدی آذربایجان غربی راهی برای سوار شدن بر کانتینرهای کامیونهای ترانزیتی نمییابند.
تأسفبارتر اینکه حجم گستردهای از کالاهای مصرفی تولید کشور ترکیه در بازارچههایی که با نام مرزی در برخی شهرهای آذربایجان غربی راهاندازی شده، فقط ترویج فرهنگ مصرفگرایی را بهعهده گرفتهاند و هیچ کمکی به تولید داخل در این بازارچهها مشاهده نمیشود چرا که اساساً ورود کالاهای تولید داخل و مخصوصاً کالاهای تولیدی در کارخانجات استان به این بازارچهها ممنوع است.
بیبهرگی از 5 پایانه و گمرک مرزی آذربایجانغربی
5 پایانه مرزی آذربایجان غربی در رازی خوی، سرو ارومیه، تمرچین پیرانشهر، پلدشت و بازرگان بیش از آنکه تسهیل کننده صادرات تولید شده در کارخانجات این استان که قریب به اتفاق آنها متعلق به بخش خصوصی است باشد نقش ساده کننده واردات کالاهای مصرفی کشورهای همسایه را بهعهده دارند.
با تأمل در آنچه از نظر گذشت بررسی یک اظهار نظر رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی میتواند نکات تازهای را پیش روی افکار عمومی قرار دهد.
901 واحد تولیدی کاملاً راکد آذربایجانغربی
جعفرصادق اسکندری میگوید: هماینک از 2984 واحد تولیدی استان 1680 واحد فعال و نیمهفعال و 363 واحد تعطیل شده و 901 واحد راکد قابل فعالسازی در سطح استان وجود دارد.
بهگفته وی برای تعداد 901 واحد راکد طی دو مرحله برنامه فعال سازی تدوین شده که در مرحله اول 400 واحد و در مرحله دوم نیز 501 واحد صنعتی مشکلاتشان بررسی میشود.
اما ظرفیتهای استان آذربایجان غربی در حوزه معادن در کشور از تمایز و برجستگی خاصی برخوردار است بهطوری که از اغلب عناصر معدنی گرانبها در این خطه وجود دارد؛ از طلای ناب در زره شوران تکاب گرفته تا معادن سنگ، تیتانیوم و آهن در ارومیه.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی در این باره میگوید: در حال حاضر 428 معدن در سطح استان وجود دارد که از این تعداد 265 معدن فعال است اما 163 معدن نیز غیرفعال است.
قفل بیتدبیری بر واحدهای صنعتی آذربایجانغربی
بهگفته اسکندری فقدان بازار مصرف، کاهش کیفیت عیار، نبود صلاحیت فنی و مالی دارندگان پروانه بهرهبرداری در تجهیز معادن به ماشینآلات مناسب از عوامل مؤثر بر نیمهفعال بودن و یا تعطیلی معادن آذربایجان غربی است.
در این میان تعطیلی واحدهای صنعتی و تولیدی آذربایجان غربی تبعات بسیاری را نزد افکار عمومی در پی داشته که مهمترین آنها افزایش بیکاری و آثار اجتماعی ناشی از آن است بهطوری که هماکنون 120هزار جوان جویای کار در این استان به عواقب بیکاری دچار شدهاند.
استاندار آذربایجان غربی معتقد است مشکل 1245 واحد تعطیل شده آذربایجان غربی نوسانات اقتصادی و فقدان سرمایه در گردش است که با حل آن برای 18هزار نفر در نخستین گام میتوان ایجاد اشتغال کرد.
قربانعلی سعادت میگوید: باید با تدبیر و اتخاذ روشهای منطقی، مشکل تأمین سرمایه در گردش این واحدها را رفع و آنها را به چرخه تولید و فعالیت بازگردانیم.
بهگفته وی باید مطالبات بانکها از واحدهای تولیدی راکد بهشیوههای صحیح و منطقی اخذ شود که در این میان یکی از بهترین این روشها، مشارکت بانکها در تأمین سرمایه در گردش این واحدهاست.
گزارش از محمّد آقایی پر
انتهای پیام/*