به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم ، عربستان نتوانست دولتهای اثرگذار در معادلات منطقه را برای قطع مناسبات با ایران متقاعد کند و تنها دولتهای دارای نفوذ سیاسی- استراتژیک اندک آن هم در ازای دریافت دلارهای نفتی حاضر شدند در کنار بازی منطقهای آلسعود قرار گیرند. ترکیه ترجیح داد در مناقشه سعودیها با ایران بیطرف بماند، پاکستان به صراحت درخواست عربستان را نپذیرفت و مصر السیسی هم با ریاض علیه ایران همراه نشد. همه اینها، در کنار بیرون ماندن غربیها از بازی منطقهای ریاض، سیاست یارگیری برای انزوای ایران را عقیم گذاشته است.
رژیم آل سعود که برای مقابله با ایران در سوریه، عراق و یمن وارد بازی خطرناکی شده، بار دیگر سیاست خصمانه علیه ایران را به اجرا گذاشته و در یک هفته گذشته پس از قطع روابط سیاسی با ایران بخت خود را برای تشکیل ائتلافی از کشورهای منطقه ایران برای انزوای ایران بیازماید. عربستان، کشورهای عربی عضو شورای همکاری خلیجفارس و برخی کشورهای آفریقایی را تحت فشار گذاشته تا در روابط دیپلماتیک با ایران تجدیدنظر کنند و سفیر خود را به کشورهایشان فرابخوانند یا قطع رابطه با ایران را در دستور کار قرار دهند.
در این میان برخی دولتها با رژیم سعودی همسو شدند و بدون توجه به ملاحظات سیاسی روابط خود با ایران را قطع کردند. بحرین که در همه ائتلافهای سعودی مشارکت دارد بلافاصله روابطش را با ایران قطع کرد که عملا وجود نداشت. سودان دیگر متحد سعودیها که ثبات و عدم دخالت کشورهای غربی برای سرنگونیاش را مدیون عربستان است و در تجاوز به یمن نیز نیروی زمینی برای کمک به عربستان اعزام کرده بود، این بار نیز عربستان را تنها نگذاشت و در واکنش به درخواست این رژیم، در تماس تلفنی با محمد بنسلمان، وزیر دفاع و جانشین ولیعهد عربستان به وی اطلاع داد که سفیر ایران را از سودان اخراج کرده است. جیبوتی نیز از جمله کشورهای آفریقایی است که عربستان پس از ناکامی در ایجاد موج ضدایرانی میان کشورهای عربی غرب آسیا به سراغ این کشور رفت و از آن خواست تا روابط خود با ایران را قطع کند.
همچنین وزارت خارجه سومالی روز پنجشنبه در بیانیهای اعلام کرد که بنا به تصمیم هیئت دولت آن کشور، به روابط دیپلماتیک با ایران پایان داده و به کارکنان سفارت ایران برای ترک خاک سومالی 72 ساعت فرصت داده شده است. به گزارش دویچه وله، در بیانیه وزارت خارجه سومالی، کاردار ایران را احضار و او را از تصمیم مقامات سومالی آگاه کرده است. در همین رابطه، مجمعالجزایر کومور هم اعلام کرد که در پی حمله به سفارت عربستان در تهران، سفیرش را از تهران فراخوانده است. وزارت امور خارجه کومور تجاوز به نمایندگیهای دیپلماتیک عربستان سعودی در ایران را محکوم کرده است.
فراخوان برخی سفرا
با وجود اجابت کامل در خلافت سعودیها از طرف دوستانی که اغلب وزن سیاسی اندکی دارند، برخی کشورها روابط خود را با ایران قطع نکردند و تنها به فراخواندن سفیر و کاهش روابط اکتفا کردند. دولت قطر با پیروی از سیاستهای رژیم آل سعود، سفیر خود را از ایران فراخواند. به گزارش العالم، خالد ابراهیم عبدالرحمن الحمر، مدیر کشورهای آسیایی وزارت خارجه قطر در مصاحبه با خبرگزاری رسمی قطر این خبر را اعلام کرده است. قطر پس از کویت، دومین کشوری است که در اعتراض به حمله به سفارت عربستان در تهران، سفیرش را فراخوانده است. امارات نیز در واکنش به حمله به سفارت سعودی در تهران روابط سیاسی خود با ایران را به سطح کاردار کاهش داده است. سناریوی عربستان علیه ایران در حالی همچنان ادامه دارد که برخی محافل رسانهای امریکایی میگویند که انزوای بینالمللی روزافزون عربستان و گسترش نفوذ ایران موجب شده سعودیها تلاش خود برای حفظ منافعشان را مضاعف کنند.
کمک مالی عربستان به متحدان آفریقایی
بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران داخلی و خارجی معتقدند عربستان برای سرپوش گذاشتن به اقدام خود در اعدام شیخ نمر رهبر شیعیان این کشور، با وعده و وعید وام و اعطای پول به تعدادی از کشورهای عربی و آفریقایی آنها را مجبور کرد با سیاستهای ریاض همسو شوند و مواضع ضدایرانی اتخاذ کنند.
عمر البشیر رئیس جمهور سودان با عربستان سعودی توافق کرده در مقابل قطع روابط استراتژیک با ایران و مشارکت در جنگ یمن، کمک مالی 4 میلیارد دلاری از عربستان سعودی، 2 میلیارد دلار از امارات و 2 میلیارد دلار دیگر از کویت دریافت کند. همچنین کشورهای جیبوتی، کومور و سومالی نیز در همسویی با عربستان از دلارهای نفتی سعودیها بینصیب نماندهاند.
عدم همسویی ترکیه، مصر و پاکستان
به رغم تلاشهای سعودی برخی کشورها حاضر نشدند وارد ائتلاف جدید ضدایرانی عربستان شوند. ترکیه در تنش اخیر ایران با سعودیها بیطرفی اختیار کرده است. دولت ترکیه ضمن ابراز نگرانی نسبت به افزایش اختلافات میان عربستان و ایران از هر دو کشور خواست برای کاهش تنشها گام بردارند. به گزارش خبرگزاری فرانسه، نوعمان کورتولموش، معاون نخستوزیر ترکیه هفته گذشته گفت: «ما از تهران و ریاض میخواهیم تنش ایجاد شده در روابط دیپلماتیک میان دو کشور را کاهش دهند چراکه خصومت میان این دو قدرت مسلمان منطقه به تشدید مشکلات در یک منطقه پرتنش کمک خواهد کرد.» این در حالی است که ترکیه در بحران سوریه با عربستان در یک جبهه قرار گرفته و حمایت همه جانبهای از تروریستها در این کشور انجام میدهد.
از سوی دیگر، عربستان برای اینکه بتواند پاکستان را با خود همسو کند عادل الجبیر، وزیرخارجه خود را به اسلامآباد فرستاد. نواز شریف، نخستوزیر پاکستان در دیدار با الجبیر بدون اینکه موضع خاصی در مقابل تنشهای ایران و عربستان بگیرد، گفت: «با توجه به شرایطی که کشورهای اسلامی در آن قرار دارند، بهتر است عربستان اختلاف خود با ایران را از طریق مذاکره حل کند.» بسیاری از احزاب و شخصیتهای سیاسی برجسته پاکستان از جمله نمایندگان پارلمان، در روزهای اخیر از دولت پاکستان خواستهاند ضمن پرهیز از اتخاذ سیاست جانبدارانه در خصوص تحولات اخیر در روابط تهران-ریاض، درجهت کمک به رفع تنشهای ایجاد شده گام بردارد. مصر هم که یکی از همپیمانان سعودی به شمار میرود و در یمن به ائتلاف عربی کمک کرده است در تنش بین ایران و عربستان موضع خاصی نگرفته و تنها به محکوم کردن حمله به سفارت سعودی در تهران اکتفا کرده است. همچنین خالد الصباح، وزیر خارجه کویت و دیروز در دیدار با وزیر خارجه عراق با بیان اینکه موضع دولت کویت همبستگی با عربستان و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس است، بر اهمیت کاهش تنش بین ایران و عربستان سعودی تأکید کرد.
عدم همراهی غرب
رژیم آل سعود که در تحولات منطقه از پشتیبانی غرب برخوردار و امیدوار بود در تنش با ایران نیز حمایت متحدان غربی را پشت سر خود داشته باشد با بی مهری مقامات اروپایی و امریکایی روبهرو شد. مقامات اروپایی و امریکایی در اظهاراتی نگرانی خود را با اعدامهای گسترده در عربستان ابراز کردند و در قطع روابط سیاسی تهران- ریاض، دو طرف را به کاهش تنشها دعوت کردند. جاش ارنست، سخنگوی کاخ سفید هفته گذشته در سخنانی گفت: « امریکا از قبل نگرانیهای مستقیم خود را به مقامهای عربستان درباره تبعات مخرب بالقوه عمل به اعدام شیخ نمر گوشزد کرده بود، بنابراین کاخ سفید در حال فرستادن پیامی جدید به عربستان است و به آنها میگوید با مسئولیت خودتان خطر کنید.» دستیار ارشد سابق رئیس جمهور امریکا نیز قطع روابط با ایران را پیامی از سوی سعودیها به امریکا دانست و این اقدام را عامدانه خواند. آلمان نیز از عربستان سعودی و ایران درخواست کرده است برای ترمیم روابط دیپلماتیک خود تلاش کنند. حتی رسانههای غربی با محکوم کردن اعدامها در عربستان، در گزارشهای متعددی از عربستان به عنوان باری بر دوش غرب سخن گفتند و از مقامات غربی خواستند در تنش ریاض –تهران جانب ایران را بگیرند.
منبع:جوان
انتهای پیام/