شاخص های رهبری اجتماعی خمینی کبیر

به گزارش خبرگزاری تسنیم،‌ سید مجید امامی، در رابطه با شاخص ها و ویژگی های حضرت امام خمینی (ره) در رهبری اجتماعی یک حرکت انقلابی و اسلامی تصریح کرد: حضرت امام خمینی (ره) به خاطر اینکه مضاف بر حکمت نظری، مسلط بر حکمت عملی نیز هستند، ما ظهور و آفرینش آن تحول معرفتی و معنوی درونی ایشان را در تدابیر بیرونی آن حضرت شاهد هستیم. در واقع حضرت امام یک الگوی عملی از رهبری اجتماعی مبتنی بر فقه، حکمت و عرفان اسلامی است که شناخت این الگو فراتر از شاخص های مدرن باید محقق شود.

وی افزود: ممکن است ما تنها بر اساس شاخص های مدرن نگاه کنیم و ذهن خود را آلوده به شاخص های دیگران کرده باشیم و بگوییم به عنوان مثال امام، بسیار مردم سالار بود، یا حضرت امام بسیار قاطع بود، یا اینکه خیلی سریع تصمیم می گرفت و... اما مشاهده می کنید که با این شاخص ها نمی توان عمق مسئله را درک کرد. آنچه کمک می کند تا شخصیت حضرت امام فهمیده شود منوط به آن است که ما شاخص های خود را بازسازی کنیم.

این عضو هیئت علمی دانشگاه معارف اسلامی خاطرنشان کرد: یکی از شاخص های جدی در رهبری اجتماعی در منطق قرآن، « توان تصرف قلوب» و «توان هدایت، تحول و تحویل قلوب» است که شاید در یک نگاه بسیار تقلیل گرایانه در نظریات و اندیشه های مدرن از آن با عنوان «رهبری کاریزماتیک» یاد می شود که به هیچ وجه درباره امام صادق نیست. بر اساس منطق قرآن می بینیم که وقتی حضرت ابراهیم علیه السلام درباره فرزندانش دعا می کند که : « خدایا اینان را امام و پیشوای مردم قرار بده؛ - یعنی پیشگام حرکت معنوی مردم به سوی خدا باشند؛- در کنار آن دعا می کند که: بارالها! قلوب مردم را نیز به سمت این ائمه و پیشوایان که از ذریه من هستند متمایل بفرما (فَاجْعَلْ أَفْئِدَةً مِّنَ النَّاسِ تَهْوِی إِلَیْهِمْ...). » ما می بینیم که شاخص تصرف و تحول قلوب چقدر درباره حضرت امام (ره) جاری است.

امامی در ادامه گفت: شاخص دیگری که برای رهبری اجتماعی حقیقی، می توان به آن اشاره کرد این است که رهبر اجتماعی می بایست سراسر محبت، عشق و وابستگی به امت خود باشد. همچنان که امیرالمومنین علیه السلام خطاب به مالک می فرماید: « وأَشْعِرْ قَلْبَكَ الرَّحْمَةَ لِلرَّعِیَّةِ ، والْمَحَبَّةَ لَهُمْ ، واللُّطْفَ بِهِمْ ... قلبت را در نسبت با رعیت از رحمت و مهربانی پر کن.» ما می بینیم که حضرت امام با چه علاقه و چه عشقی با مردم و مخصوصا قاطبه مستضعفین برخورد می کند. این موضوع را حتی در تحلیل گفتمان نامه هایی که مردم به امام می نوشتند نیز می توان لمس کرد. نامه هایی که مردم به امام می نوشتند پیامدی بود از این علاقه و عشق امام که متقابلا از سوی مردم نیز ابراز می شد. همچنین تعابیری که حضرت امام درباره قاطبه مردم و مستضعفین دارند و لزوم اینکه بایستی این افراد چشم و چراغ نظام اسلامی باشند.

عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق علیه السلام در بیان شاخص های خاص حضرت روح الله در رهبری تصریح کرد: شاخص دیگری، غیر از محبت تامه به امت که امام (ره) در رهبری داشتند موضوع افق وسیع و جهان نگری و آینده سازی است. حضرت امام هیچ وقت رهبری شان در ظرف محدود اکنون خلاصه و محدود نشد و همیشه جامعه را به سمت فردای روشن مهدوی و معنوی انسان سوق می دادند. در واقع «رهبری آینده ساز» یک شاخص بسیار مهم رهبری در جنبش های اجتماعی ناب اسلامی است. امام همواره جامعه را در آینده موعود و آینده مهدوی شکل و سامان می داد نه اینکه در ظرف محدود و نارسای اکنون متوقف کند. مرزهای محدود اینجا و حال حاضر هیچ گاه نمی تواند یک مصلح اجتماعی را موفق و جذاب نماید. مصلح اجتماعی اسلامی کسی است که حقیقت انسان کامل و حقیقت جامعه صالح را مبنای حرکت قرار می دهد و نمی خواهد فقط و فقط به موفقیت های امروزی اکتفا کند بلکه می خواهد به تحولات بلندمدت و میان مدت توجه داشته باشد.

وی افزود: به عنوان مثال اینکه جامعه و امتی تحمل مشکلات، مصائب و سختی های مختلف را پیدا می کند، - چیزی که امروز از آن این گونه تعبیر می کنند که حتما سرمایه اجتماعی بالایی داشته است- بخش زیادی از این تحمل مربوط به آن است که ذهن این جامعه محدود در امروز و منتظر امروز نیست. بلکه مطلوبیت های خود را در فردایی حتمی می بیند که الزاما ظهور امروزی ندارد. به عنوان مثال حضرت امام در بسیاری از نقاط عطف سخنرانی ها و پیام های خود توجهات بسیار صریح اما کنایه واری به این مطلب دارند که : «ما آمده ایم تا این علم را به دست صاحب اصلی بدهیم» و« اساسا تحول و سعادت حقیقی آن است که آن صاحب اصلی، علنا علم را به دست بگیرد» و... بنابراین آینده گرایی و آینده سازی حضرت روح الله (ره) مصداق و شاخصی از یک رهبری آینده گرا است. امام (ره) بسیار جدی وارد این مقوله شدند و بدون اینکه دچار آسیب های روزمره مباحث انتظار و مهدویت شوند که در جامعه ایران چه قبل و چه حتی بعد از انقلاب وجود داشته، جامعه ایران را به شدت آرمان گرا کردند. امروز جامعه ایران به نسبت دیگر جوامع مدرن امروزی جامعه ای بسیار آرمان گراست و این یکی از مولفه های سرمایه اجتماعی در ایران است.

منبع: شبستان

انتهای پیام/