رفتار رسانهها در آستانه انتخابات؛ باید‌ها و نبایدها
یکی از عوامل برگزاری انتخاباتی سالم و پرشور رسانهها هستند اما در این مسیر باید‌ها و نبایدهایی وجود دارد که در صورت عدم رعایت آنها توسط رسانهها ممکن است روند منطقی انتخابات آسیب ببیند.
به گزارش خبرنگار رسانه خبرگزاری تسنیم، دو هفته دیگر تا انتخابات مجلس خبرگان رهبری و مجلس شورای اسلامی باقی است و احزاب و گروه‌های مختلف خود را برای حضور در این رقابت سیاسی آماده می‌کنند. به طور قطع عوامل زیادی در برگزاری انتخاباتی سالم و پرشور دخیل‌اند که یکی از آنها رسانهها هستند. رسانهها به‌عنوان رکن چهارم دموکراسی از یک طرف با مردم و از طرف دیگر با حکومت در ارتباط هستند و می‌توان آنها را به عنوان مهمترین پل ارتباطی برای تاثیرگذاری بر افکار عمومی دانست. به جهت همین تاثیرگذاری است که نقش رسانهها در آستانه انتخابات نسبت به سایر موقعیت‌ها پررنگ‌تر میشود و آنها را به رعایت باید‌ها و نبایدهایی ملزم می‌کند.
رسانهها مراقب بزرگنمایی کلام فعالان سیاسی در آستانه انتخابات باشند
محمدسعید احدیان در گفت‌وگو با خبرنگار رسانه خبرگزاری تسنیم، در خصوص عملکرد رسانهها در آستانه انتخابات، می‌گوید: در مورد رفتار رسانهها در آستانه انتخابات یکی از موضوعات مهمی که باید مدنظر قرار گیرد، تبیین دلایل و منافع اصل حضور مردم در انتخابات است. رسانهها باید با عملکرد برنامه‌ریزی شده، شور و اشتیاق مردم را برای حضور حداکثری در انتخابات افزایش دهند.
وی ادامه می‌دهد: موضوع مهم دیگر آگاهی دادن به مردم در مورد رقبای انتخاباتی و گروه‌هایی است که در حال فعالیت انتخاباتی هستند که طبیعتاً ملاحظاتی دارد و در صورت رعایت آنها همه موارد در کنار هم جمع میشود. نخستین ملاحظه رسانهها در این حوزه تاکید به رفتار بر مدار قانون است چراکه قانون فصل‌الخطاب است. وقتی رسانهها بر مدار قانون رفتار کرده و از افرادی که رفتاری خلاف قانون انجام می‌دهند مطالبه رفتار درست داشته باشند باعث میشود فعالان عرصه سیاسی خود را ملزم کنند و از حاشیه‌های احتمالی کاسته شود.
وی می‌افزاید: موضوع مهم دیگری که باید مورد توجه رسانهها باشد این است که رسانهها مراقب بزرگنمایی باشند، گاهی اوقات رسانهها بر یک کلمه یا یک جمله از صحبت‌های فعالان انتخاباتی تمرکز کرده و با برداشتی متفاوت از آن، جریانی را به راه می‌اندازند که به نفع روند منطقی انتخابات نیست.
رسانهها آسیب‌های عدم مشارکت در انتخابات را برای مردم تبیین کنند
داود زارعیان نیز در این‌باره به خبرنگار تسنیم می‌گوید: رسانهها در این مقطع باید دو دسته کار انجام دهند در درجه اول مجموعه اطلاعات واخباری است که باید از نهادهای دست‌اندر کار انتخابات گرفته و منتشر کنند و دسته دوم اینکه خود به تولید اخبار بپردازند برای اینکه مشارکت مردم را در این عرصه مهم سیاسی بالا ببرند.
وی معتقد است: در حال حاضر تولید اخبار توسط حوزه‌های درگیر انتخابات بسیار کم است و بسیاری از مسائل و سوالات افکار عمومی پاسخ داده نمی‌شود و به همین نسبت رسانهها وقتی می‌بینند دست اندرکاران تولید مطلب ندارند خود نیز فعالیت چشمگیری را آغاز نکرده‌اند اما در هر صورت رسانهها می توانند مشارکت را به نحو چشمگیری بالا ببرند.
این استاد علوم ارتباطات می‌افزاید: رسانهها می توانند با تبیین جایگاه مجلس خبرگان و مجلس شورای اسلامی، آسیب‌های عدم مشارکت مردمی و انتخاب افراد غیر‌اصلح، مقایسه قانونهای خوب و بد، آسیب‌های ناشی از تصویب قوانین بد و آثار مثبت قانونهای خوب فضا را از حالت صرف خبری خارج کرده و بحث اخبار گسترده سیاسی را داشته باشند که متاسفانه اینگونه مطالب در حال حاضر دیده نمی‌شود.
توجه رسانهها به آثار بلند مدت روند انتخابات در جامعه
محمدتقی روغنی‌ها نیز معتقد است: برخی رسانهها وابسته به دولت و بخش‌های مختلف حاکمیتی هستند که طبیعتاً مهمترین وظیفه آنها تشویق و ترغیب مردم برای حضور پای صندوق‌های رای و تلاش برای برگزاری باشکوه انتخابات است.
وی ادامه می‌دهد: در مورد رسانه‌های بخش خصوصی نیز آنهایی که وابسته به احزاب، افراد و گروه‌ها هستند سعی می‌کنند در راستای تحقق اهداف خود فعالیت کنند که قطعاً باید همراه با رعایت چارچوب‌های اخلاقی انتخاباتی و پرهیز از تخریب رقیب باشد و به تبلیغ ایده‌ها و برنامه‌ها بپردازد، این رسانهها به گونه‌ای عمل نکنند که فضای جامعه در آستانه انتخابات دچار تشویش شود.
مدیرمسئول روزنامه ایران همچنین می‌گوید: رسانهها باید بدانند که روند انتخابات تاثیرات بلندمدت در فضای جامعه دارد و از اینکه با حمایت یا تخریب یک کاندیدا فضا متشنج شود خودداری و تلاش کنند انتخابات در صحت و سلامت با حضور حداکثری مردم برگزار شود. این در حالی است که رسانه‌های مقابل ما با ایجاد دلسردی در مردم تلاش می‌کنند فضایی ایجاد کنند که القا شود شرایط کشور مناسب نیست و مردم را از حضور در انتخابات منصرف کنند لذا باید در راستای حفظ منافع ملی انتخاباتی سالم برگزار کنیم و بدانیم تخریب رقیب بخشی از هدف دشمنان را محقق می‌کند ما در مقابل رفتار رسانه‌های دشمن باید با ایجاد دلگرمی و انتخاب روندی درست برای پوشش اخبار انتخابات از تهدید روند آن جلوگیری کنیم.
حزب‌زدگی مهمترین آسیب متوجه رسانهها در آستانه انتخابات
مسعود بصیری در گفت‌وگو با خبرنگار رسانه در خصوص این موضوع می‌گوید: علیرغم گستردگی ابزار تبلیغات، همچنان رسانهها مهمترین وجه تبلیغات انتخابات هستند و چراکه هم بر افکار عمومی تاثیرگذارند و هم از آن تاثیر می‌پذیرند.
وی ادامه می‌دهد: همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند رسانهها باید مردم را به انتخاب اصلح تشویق کنند، بر آگاهی مردم بیافزایند و فرصت نقد، نظارت، تبادل آراء را فراهم کرده و اطلاع‌رسانی بهنگام و دقیق داشته باشند. انتقاداتی که دارند میز منطقی و در راستای کمک به انتخاب درست مردم باشد.
رئیس بسیج رسانه کشور معتقد است: رهبر انقلاب همچنین در سخنان اخیر خود نیز اشاره کردند که کاندیداها نباید بهم تهمت و دروغ نسبت دهند، این نسبت دادن‌ها از طریق رسانهها انجام میشود و متاسفانه برخی رسانهها برای دنیای دیگران آخرت خود را می‌سوزانند و این معامله بدی است چراکه در اسن صورت ابزار به اشتباه انداختن مردم نیز می‌شوند.
بصیری می‌افزاید: رسانهها باید به شدت مراقب باشند که ناخودآگاه در پازل دشمن بازی نکنند، مهمترین آسیب رسانهها در انتخابات حزب‌زدگی است تا جایی که باعث میشود نقاط ضعف یک حزب و طیف خاص دیده نشود. البته هر فردی به یک اندیشه وابسته است و همین وابستگی ممکن است باعث شود مخاطب یک رسانه به انتخاب نادرست برسد. متاسفانه برخی سیاستمداران ما نیز به این رسانهها کمک و مواد اولیه برای شلیک به افکار عمومی را فراهم می‌کنند.
لزوم تدارک برنامه جامع تبلیغات انتخاباتی در عرصه رسانه
صالح اسکندری نیز در این‌باره به خبرنگار رسانه خبرگزاری تسنیم، می‌گوید: در تمام جوامع رسانهها به‌عنوان ابزاری برای تبلیغ مثبت و منفی محسوب می‌شوند و این موضوع اعم از رسانه‌های دولتی یا خصوصی است؛ در جوامع مختلف قوانینی برای رسانهها و حضور آنها در فضای انتخابات وضع و تلاش می‌کنند با ضوابط قانونی و برخی سیاستگذاری‌ها مانع از نقش‌آفرینی منفی در این فضا شوند.
وی ادامه می‌دهد: در برخی کشورها حتی رسانه‌هایی که می‌توانند در عرصه تبلیغات انتخابات حضور پیدا کنند مشخص و برای سایر رسانهها به‌ویژه شبکه‌های اجتماعی محدودیت قائل می‌شوند و ابزارهای نوین تکنولوژی را برای جلوگیری از بی‌نظمی قانونمند می‌کنند. در کشور ما نیز انتظار این است که کارگزاران کشور برنامه جامعی برای تبلیغات انتخاباتی در عرصه رسانهها تدارک ببینند، البته این مسئله بعد از ابلاغ سیاست‌های کلی انتخابات باعث قانونمندی جامع در این حوزه خواهد شد که بسیاری از مشکلات را حل خواهد کرد.
رئیس بسیج رسانه تهران می‌افزاید: رسانهها در آستانه انتخابات پیش‌ِرو باید منافع و مصالح عمومی کشور را در نظر بگیرند چراکه انتخابات امسال به‌واسطه متغیرهای داخلی و خارجی پیچیده‌تر از انتخابات گذشته است به‌ویژه بعد از بحث برجام و پس از آنکه دشمن امیدوار شده در انتخابات ما نقش‌آفرینی کند. رسانهها باید مردم را هوشیار و این توطئه را برملا کنند و اجازه ندهند بیگانگان در معادلات سیاسی ما دخالتی داشته باشند.
وی تصریح می‌کند: رسانهها همچنین باید نسبت انتخاب‌شوندگان با امنیت ملی و استقلال کشور و دفاع از حاکمیت ارضی ما را در نظر بگیرند؛ رسانهها باید نسبت به مسئله نفوذ اعم از نفوذ شبکه‌ای و جریانی که مقام معظم رهبری نیز نسبت به آن هشدار دادند، توجه داشته باشند. نفوذ دشمن از روش‌های سنتی پیروی نمی‌کند، آنها برای تغییر افکار و اراده نخبگان و توده مردم از شیوه‌های نوینی الگو می‌گیرند و در صورت غفلت رسانهها این خطر وجود دارد که دشمن افکار مردم و کاندیداها را درگیر کند.
رسانهها تالار گفتوگویی برای مردم در جریان انتخابات باشند
مجید امرایی نیز در این خصوص می‌گوید: از عناصر مهمی که رسانهها در آستانه انتخابات باید به آن توجه کنند، جلوگیری از هیجان کاذب و تشویق برای مشارکت حداکثری در انتخابات است که از وظایف مهم و ذاتی رسانهها است و هیچ رسانه‌ای نمی‌تواند آن را نفی کند.
وی می‌افزاید: تلاش برای هم‌آوایی خواسته‌های برحق عموم مردم، دوری از کشمش‌های حزبی و گروهی، توجه به مصالح عمومی و جمعی، دوری از توهین به شخصیت افراد، ترغیب برای ایجاد فضای رقابتی سالم، توجه به عزت ملی در تمام عرصه‌ها، تلاش برای انتخاب افراد صالح، معرفی درست و به دور از اندیشه‌های کاذب نامزدها به گونه ای که افراد دارای جایگاه نمایندگی مجلس را معرفی کند باید مدنظر رسانهها باشد.
این مدرس ارتباطات ادامه می‌دهد: رسانهها باید توجه داشته باشند ویژگی‌های علمی، صلاحیت واقعی و ترجیح منفعت عمومی بر منفعت شخصی باید در یک نامزد انتخابات مجلس وجود داشته باشد و آنها باید این ویژگی‌ها را به مردم بشناسند خصوصاً برای شهرهای بزرگ که رسانهها یک رکن در این زمینه هستند و امکان شناسایی رودر رو برای مردم وجود ندارد.
امرایی می‌گوید: رسانه‌های عمومی که وابسته به هیچ حزب و گروهی نیستند باید از افراطی‌گری دوری کنند و تالار گفتوگویی برای مردم در جریان انتخابات باشند و بدانند در نهایت همه آنها زیر یک سقف یک کشور و برای مجلس همان کشور فعالیت می‌کنند و باید مردم را به سمت انتخاب عاقلانه سوق دهند.
رسانهها رعایت اخلاق انتخاباتی را به مردم آموزش دهند
امیدعلی مسعودی نیز معتقد است: یکی از مباحث مهم در انتخابات رعایت اخلاق انتخاباتی است که متأسفانه در فتنه سال 88 همین بی‌اخلاقی‌ها در رسانه آسیب زیادی به جامعه وارد کرد و هیجان کاذب ایجاد شده وقایع آن سال را رقم زد.
وی ادامه می‌دهد: یکی از مهمترین رسالات مطبوعات رعایت اخلاق در موضوعات مختلف است، خوشبختانه بیشتر خبرگزاری‌های مطرح در کشور منشور اخلاقی دارند اما برای تمام رسانهها اعم از مکتوب و غیرمکتوب یه این منشور نیاز داریم.
استاد دانشگاه علامه طباطبایی همچنین می‌افزاید: انتخابات نماد واضحی از دموکراسی و رسانهها نیز رکن چهارم آن هستند وقتی مطبوعات فضایی ایجاد کنند که قطار انتخابات از ریل قانون جدا شود هر فردی به خود اجازه عمل غیراخلاقی می‌دهد این در حالی است که دین اسلام سرشار از آموزه‌های مرتبط با حیا، اخلاق و رعایت آبروی مسلمان است.
وی می‌گوید: همان طور که در قانون اساسی و در فرمایشات امام راحل(ره) نیز اشاره شده است مطبوعات و رسانهها باید مانند دانشگاه عمل کنند همان طور که دانشگاه محل آرمان و پاسخ دادن به سوال‌های مردم است رسانهها نیز باید مردم را با قوانین انتخابات آشنا کنند و در قالب برنامه‌های مختلف و اشکالی از جمله مصاحبه، میزگرد، گزارش و ... این موارد را به مردم آموزش دهند.
انتهای پیام/
