به گزارش خبرگزاری تسنیم از یاسوج، رئیس سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور پیش از ظهر امروز در آیین افتتاحیه یازدهیمن همایش ملی علوم و مهندسی آبخیزداری ایران در یاسوج اظهار داشت: باتوجه به اهمیت، جایگاه و تأثیرگذاری که بحث آبخیزداری در کشور دارد نیاز به برگزاری همایشهای مختلفی در راستای تبین ابعاد این موضوع مهم وجود دارد.
وی با بیان اینکه مشکلات بسیاری در زمینههای مختلف زیستمحیطی کشور و چالشهای زیادی در ابعاد مربوط به منابع پایه وجود دارد، افزود: آبخیزداری میتواند نسخه شفابخش و نجاتبخش کشور در این زمینه باشد.
جلالی با بیان اینکه امروزه سه چالش عمده جهان بحث تغییر اقلیم، کمبود آب شیرین و پدیده بیابانزایی است، تصریح کرد: عامل ایجاد این چالشها انسانها هستند که این مشکل را برای کره زمین بوجود آوردند و تولید گازهای گلخانهای و جنگلزدایی که در جهان شکل گرفته باعث شده که امروزه زندگی سالم با تهدیدات بسیار جدی در ابعاد مختف مواجه باشد و منابع پایه در بسیاری از کشورها مورد تهدید جدی قرار گیرد.
وی با اشاره به اینکه خسارات ایجاد شده در زمینه مسائلی مانند فرسایش خاک، آب وافت آبهای زیرزمینی برآورد شده است، بیان کرد: فرونشست زمین و تخریب آبخانهها، شور شدن آبهای زیرزمینی و غیره از مقولههای مهمی هستند که هنوز خسارت آنها برآورد نشده است.
سالانه 40 هزار میلیارد تومان به منابع پایه کشور خسارت وارد میشود
رئیس سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور گفت: خسارت فرسایش خاک سالیانه حدود 18 هزار میلیارد تومان، خسارات سیل حدود هزار و 600 میلیارد تومان و افت آبهای زیرزمینی سالانه 20 هزار میلیارد تومان خسارت را به منابع پایه ما وارد میکند.
جلالی عنوان کرد: این سه مقوله به طور متوسط سالیانه 40 هزار میلیارد تومان خسارت وارد میکنند و چگونگی جبران این خسارت و امکان پیشگیری از این خسارت موضوعاتی است که در این همایش تا حدودی پاسخ داده میشوند.
وی با بیان اینکه اصل تقدم پیشگیری بر درمان از جانب همگان پذیرفته شده است، گفت: مدیریت جامع در حوزههای آبخیز میتواند تا حدودی ما را در رسیدن به اهداف توسعه پایدار یاری کند.
معاون وزیر جهاد کشاورزی اظهار کرد: امروز مهمترین چالش ما در زمینه مسائل محیط زیست تخریب آبخوانها و فرونشست زمین و پایین رفتن سطح آبهای زیرزمنیی و بیلان منفی بسیار شدیدی است که در کشور داریم و باید مورد توجه قرار گیرند.
جلالی با بیان اینکه این موضوعات چون از دیدها مخفی است شاید به صورت مطلوب مورد توجه قرار نگیرد، افزود: نپرداختن به این موضوعات عواقب خطرناکی برای محیط زیست و منابع پایه کشور بوجود میآورد.
شالوده اقتصاد مقاومتی حفظ منابع پایه کشور است
وی با اشاره به اینکه اقتصاد مقاومتی امروز با توجه به فرمان مقام معظم رهبری و توجه دولت در اولویت همه برنامههای کشور قرار گرفته است، عنوان کرد: اساسیترین اقدامی که باید به عنوان شالوده اقتصاد مقاومتی صورت گیرد حفظ منابع پایه مانند آب، خاک و پوشش گیاهی است و هوا نیز بخشی از این مجموعه مهم و حیاتی کشور است که کاملا بستگی به این پوشش گیاهی دارد.
رئیس سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور ابراز کرد: آبخیزداری هنری است که استفاده اصولی از آب، خاک و پوشش گیاهی را برای ما مشخص میکند و این هنر نیازمند یک عزم ملی است که با توجه به جامعیت کار، همه دستگاهها و دستاندرکاران برنامهریزی و مدیریت جامع باید در این موضوع دخالت داشته باشند.
جلالی با تأکید بر اینکه تجربه نشان داده است که کارهای انتزاعی جواب نمیدهد، گفت: در بخشی از حوزههای آبخیز هر دستگاه برای خود کاری انجام داده است و برنامهریزی جامع در حوزه آبخیز که با مشارکت مردم و حضور مردم باید به درستی طراحی و دیده شود به عنوان یک نقص بزرگ در این حوزه وجود دارد.
وی تصریح کرد: در برخی حوزههای آبخیز در گذشته سدها و چاههایی زده شده که در حال حاضر جبران این خسارات بسیار سنگین است.
معاون وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه جامعنگری در حوزه آبخیز با لحاظ همه عوامل مؤثر در این حوزه میتواند مدل های خوبی باشد، عنوان کرد: با استفاده از این مدلها در کشور بحث مدیریت جامع حوزه آبخیز را با مشارکت مردم توانستهایم به صورت الگویی از سال گذشته شروع کنیم و امیدواریم با استفاده از نظرات همه صاحبنظرات الگوهای کارآمدری را در این زمینه داشته باشیم.
جلالی با بیان اینکه کوهها و قله کوهها از طریق تجمع برف و آبخوانها به صورت طبیعی در اختیار ما قرار گرفتهاند، گفت: با توجه به مسائل تغییر اقلیم و گرم شدن زمین جایگاه مسأله برف ضعیفتر شده اما توجه به مساله آبخوان برای ایجاد یک زندگی پایدار در رابطه با منابع پایه بسیار ضروری است.
وی با اشاره به عملکرد متناقض انسان نسبت به این روند طبیعی و نیاز خود، بیان کرد: تجربیات دهههای اخیر در بحث عدم جامعنگری نشان داده است که باوجود اینکه 55 درصد منابع آبی ما از سفرههای زیرزمینی است این سفرههای آب تنها حدود یک درصد از منابع اعتباری را برای حفظ و پایداری به خود اختصاص دادهاند و 99 درصد منابع اعتباری در بحث حفظ منابع سطحی هزینه شده است.
رئیس سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور اظهار کرد: طرح جامع آبخیزداری که میتواند نسخه حیاتبخش و نجاتبخش اکوسیستمهای ما باشد این تفکر جامع در آن نهفته است که باید برای یک اکوسیستم هم ظاهر و هم باطن و همه عوامل مؤثر را مورد توجه قرار داد.
125 میلیون هکتار از عرصههای منابع طبیعی نیازمند عملیات آبخیزداری
جلالی با بیان اینکه باید در 125 میلیون هکتار از عرصههای منابع طبیعی کشور عملیات آبخیزداری انجام شود، افزود: این در حالی است که تاکنون تنها در 25 میلیون هکتار از عرصهها این عملیات انجام شده است.
وی تصریح کرد: در حدود 99 میلیون هکتار از عرصههای منابع طبیعی هنوز عملیات آبخیزداری انجام نشده است و با این روند تکمیل این عملیات صدها سال طول میکشد.
معاون وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به اینکه حدود 70 درصد نزولات آسمانی در فاصله کوتاهی تبخیر میشود، گفت: میتوان با این فناوری بخش اعظمی از این تبخیر را کاهش داد.
جلالی تصریح کرد: اجرای طرح آبخیزداری و آبخانهداری علاوه بر حفظ آب و خاک و تقویت پوشش گیاهی و بهرهگیری از نزولات آسمانی و کاهش تبخیر، کنترل بحران آب و بهبود معیشت مردم و تعادل اکوسیستمها را نیز به دنبال دارد.
جذب مشارکت مردم در حوزههای آبخیزداری
وی اظهار کرد: جذب مشارکت مردم در حوزههای آبخیز شعار خوبی برای این همایش است و میتوان اینگونه گفت که جان فعالیتهای آبخیزداری مشارکت مردم است.
رئیس سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور به جنگلکاریهای مشارکتی در استان کهگیلویه و بویراحمد اشاره داشت و بیان کرد: مشارکت مردم و بهرهگیری از پتانسیلها و استعدادهای منابع طبیعی میتواند کمک کند عملیات آبخیزداری به صورت جامع انجام شوند.
جلالی با بیان اینکه امروزه نجات جنگلها و مراتع به دانش و پژوهش گره خورده است، تصریح کرد: برای دستیابی به این هدف باید از نحوه بهرهبرداری کنونی که از چوب درختان به عنوان سوخت و از مراتع به عنوان علوفه استفاده می شود فاصله بگیریم.
وی با اشاره به اینکه در برخی مناطق در فاصله بین درختان بلوط گندم یا جو کشت میشود، گفت: این کار فرسایش خاک، درآمد کم و تضعیف جنگل را به دنبال دارد.
معاون وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه هر درخت بلوط می تواند سالیانه بیش از 10 دلار درآمد داشته باشد، افزود: محققین باید خواص این گیاه و بهرههایی که میتوانیم از این درخت داشته باشیم را بررسی و به جامعه معرفی کنند.
جلالی با تأکید بر بهرهبرداری دانش بنیان بر اساس استعدادهایی که در این مناطق وجود دارد، اظهار کرد: در صورتی که بهرهگیری از جنگل تنها برای تأمین سوخت و زغال باشد جنگل پایدار نخواهد بود.
وی با اشاره به اینکه 11 اقلیم از 13 اقلیم شناخته شده جهان در ایران وجود دارد، عنوان کرد: ایران جزء 5 کشور جهان از لحاظ ژنتیکی، گیاهی و جانوری است و 8 هزار گونه گیاهی و درختی دارد که جوامع محلی و فارغالتحصیلان رشتههای مرتبط باید بتوانند از این عرصهها بهرههای بالایی ببرند.
اجرای طرحهای مشارکتی در 5 میلیون هکتار از مراتع کشور
معاون وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه در سال گذشته 5 میلیون هکتار از جنگل ها و مراتع به منظور بهرهبرداری محصولات فرعی به مردم واگذار شد، گفت: در این مناطق هم تصرفات به حداقل رسیده و هم حریقها کمتر شده است.
جلالی تصریح کرد: باید به گونهای عمل شود که مشارکت مردم بتواند حوزههای آبخیز کشور را آباد کند تا در کنار توجه به درآمد و معیشت مردم، پایداری منابع پایه نیز حفظ شود.
وی عنوان کرد: ما نیازمند یک نهضت آبخیزداری در کشور هستیم که بتوانیم با عزم ملی بحرانها را پشت سر بگذاریم.
رئیس سازمان جنگلهای کشور با بیان اینکه سالیانه باید 3 میلیون هکتار عملیات آبخیزداری در کشور داشته باشیم، گفت: در حال حاضر 300 هزار هکتار یعنی 10 درصد پتانسیل ما در حوزه آبخیزداری صرف میشود.
انتهای پیام/