برچسب‌هایی که روزانه با تیغ نگاه هزاران نفر محکم‌تر می‌شود /قصه کودکانی که آرزوهای بزرگ در سر دارند
کودکان کار و خیابان را همه می‌شناسند همان کودکانی که برای کسب اندکی درآمد شب و روز را در جای جای شهر روزگار سپری می‌کنند که هم اکنون افزایش این پدیده در خراسان جنوبی نیازمند توجه از سوی مسئولان است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیرجند، بر دستانش زخم‌های عمیقی جای نهاده و شلوار وصله دوخته‌ای را به تن داشته و آرام و بی‌صدا در کوچه پس کوچه‌های غریبانه بیرجند گام می‌زد.
از نگاه‌هایش پیدا است که غم و حسرتی بزرگ در دل دارد و دوست دارد مانند دیگر فرزندان این سرزمین مزه کودک بودنش را حس کند، یعنی همان توپ بازی‌ها و زمین خوردن ها، اما اکنون افسوس دست یزدان برچسب‌هایی مانند کودک کار، کودک خیابان، کودک بد سرپرست و .... را در سرنوشتش به ثبت رسانده است.
برچسب‌هایی که روزانه با تیغ نگاه هزاران نفر محکم و محکم‌تر می‌شود و هیچ کس در قبال آن پاسخگو نیست.
افزایش طلاق، اعتیاد و دیگر آسیب‌های اجتماعی سبب افزایش پدیده کودکان کار و خیابان در سطح جامعه و دنبال آن در خراسان جنوبی شده که نیازمند توجه از سوی مسئولان است اما امروز شاهد کم لطفی مسئولان امر در این زمینه هستیم.
بلای خانمان‌سوز اعتیاد؛ پدرم را به زندان و مرا به خیابان‌ها کشاند
خیابان مدرس را به جلو می‌روم، نگاهم به کودک تقریبا 11 ساله‌ای است که در مقابل دیدگانم به پیش می‌رود و به هر عابر پیاده‌ای که می‌رسد اندکی توقف کرده و گویی التماسی بی‌پایان سراسر وجودش را فرا می‌گیرد.
به سمتش که می روم چشمان مهربانش غرق در ناامیدی و دستانش نیز به چندین شاخه گل آراسته است، دستی به گل‌ها کشیده و قیمتش را می‌پرسم.
از شوق به خود می‌پرد و می‌گوید: "توروخدا همه را به خر فقط همین پنج شاخه مانده است"، اینجاست که غمی بزرگ مهمان دلم می‌شود و درباره علت کارش می‌پرسم.
رضا در حالی که ترسی مبهم وجودش را فرا گرفته برایم این چنین می‌گوید: چند سال پیش پدرم معتاد شد و در حال حاضر نیز در زندان به سر می‌برد.
چشمان معصومش را به زمین می‌دوزد و با صدایی نحیف ادامه می‌دهد: اگر پدرم معتاد نبود و به زندان نمی‌رفت من نیز هم اکنون مانند دیگر بچه‌ها در کنار خانواده زندگی می‌کردم.
رضا در بیان آرزوهایش با لحنی بزرگانه می‌افزاید: دوست دارم زودتر بزرگ شده و در محلی کاری آبرومند دست و پا کرده و از این وضعیت خلاص شوم.
رضا را با تمام آمال و آرزوهای کودکیش در خیابان مدرس تنها گذاشته و به سمت خیابانی دیگر روانه می‌شوم.
در ایستگاه جوادیه واقع در میدان ابوذر نشستم و به رفت و آمد صدها عابر نگاه می‌کردم که ناگاه دستی بر شانه‌ام احساس کردم، سرم را که به طرفش بردم دختر بچه ای با قامتی نحیف در مقابل دیدگانم به تصویر درآمد که پلاستیکی حاوی آدامس و دعا در دست داشت و با التماس چشمانش از من درخواست خرید می‌کرد.
وی در حالی که جملاتی مانند "تورو خدا بخر"، "داداشم مریضه پول لازم دارم" سعی دارد ادعیه و آدامس‌هایش را به فروش برساند لبخندی محزون بر چهره ام نقش می بندد و علت این همه التماس‌هایش را جویا می‌شوم.
مریم که گویی به جمله « تو رو خدا بخر» عادت کرده است بدون یک کلمه حرف دیگر تنها می‌گوید: "تو روخدا یک دعا ببر تا بتوانم حداقل چند دانه را به فروش برسانم".
دوباره سئوالم را می پرسم اما گویی حسی مانع جواب دادن از سوی مریم می‌شود به ناچار چند عدد از دعاهایش را خریده و برای سومین بار علت کارش را جویا می‌شوم.
مریم معصوم که گویا زخمی کهنه بر دل کوچکش نقش بسته است برایم این چنین می‌گوید: از کار کردن در خیابان خسته شده و خجالت می‌کشم اما چاره دیگری جز این راه ندارم.
مریم در حالی که نفس عمیقی می‌کشد، ادامه می‌دهد: پدر ندارم و مادرم نیز شغل پردرآمدی ندارد که هزینه‌های زندگی و خورد و خوراک ما را بدهد.
وی اندکی مکث کرده و سپس با آهی جانسوز می‌گوید: "کاش من هم مانند بقیه بچه‌ها به مدرسه می‌رفتم" مدتی است که در یک موسسه مشغول تحصیل هستم اما هیج جا مانند مدرسه نمی‌شود.
و من هنوز آه صدا و معصومیت نگاهش را به خاطر دارم اما کاری در آن لحظه به جز خرید چند بسته آدامس و چند دعا از دستم بر نمی‌آمد چرا که از این مریم و رضاها زیاد در سرزمینم وجود دارند که دست سرنوشت برایشان چنین تقدیری را رقم زده است.
فقر خانوادگی؛ عامل اصلی پیدایش کودکان کار
مدیر کل بهزیستی خراسان جنوبی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در بیرجند با بیان اینکه کودکان کار به کودکان کارگری گفته می‌شود که به صورت مدام به خدمت گرفته می‌شوند، گفت: فقر خانوادگی یکی از عوامل اصلی پیدایش این پدیده در جامعه است.
غلام‌عباس عزیزی اظهار داشت: اعتیاد والدین، بازماندگی تحصیلی و پایین بودن سطح فرهنگ خانواده و محل سکونت از جمله عواملی است که کودکان را به سمت کار در خیابان می کشاند.
وی با اشاره به اقدامات انجام شده برای کودکان کار و خیابان در خراسان جنوبی بیان کرد: نظم و ساماندهی ساعات کار برای کودکان، حمایت‌های حرفه‌آموزی، تعیین مکان‌های مشخص برای فعالیت کودکان در استان نظارت مسئولان و ساماندهی اسکان و مراقبت‌های اجتماعی از جمله اقدامات انجام شده است.
مدیر‌کل بهزیستی خراسان جنوبی از حمایت کودکان کار توسط مراکز دولتی و نیمه دولتی در استان خبر داد و افزود: در این مراکز خدماتی مانند آموزش، اسکان، تربیتی، فرهنگی رفاهی به کودکان ارائه می‌شود.
عزیزی با اشاره به تسهیلات داده شده به این کودکان، بیان کرد: کمک هزینه تحصیلی، کمک هزینه برای تجهیز و توسعه و هزینه غذا و پوشاک از جمله تسهیلات داده شده به کودکان کار و خیابان است.
مشکلات خانوادگی و مالی سبب تکدی‌گری کودکان شده است
معاون خدمات شهری شهرداری بیرجند نیز در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در خصوص کودکان متکدی اظهار داشت: مشکلات خانوادگی، مالی و پایین بودن سطح فرهنگ خانواده عامل پیدایش کودکان متکدی است.
حسن خانزاد تصریح کرد: در بحث کودکان متکدی مرکزی به عنوان مجتمع اردوگاهی متکدیان برای جمع آوری متکدیان در سطح شهر وجود دارد و در این مرکز کودکان زیر 18 سال جمع آوری می‌شوند.
وی بیان کرد: کودکان متکی که جمع آوری می شوند اگر معتاد باشند به مرکز بازپروری فرستاده می‌شوند و بعد از پاکی اگر خانواده شرایط لازم را داشته باشد با تعهدی که گرفته می‌شود به خانواده برگشت داده می‌شوند.
معاون خدمات شهری شهرداری بیرجند تصریح کرد: در این مرکز اگر کودکان متکدی که جمع آوری شدند کوچک باشند و خانواده نداشته باشند یا خانواده شرایط نگهداری از آنها را نداشته باشد به بهزیستی تحویل داده می‌شوند.
خانزاد با اشاره به اینکه افرادی که در مرحله اول گرفته می شوند و معتاد نیستند خانواده آنها شناسایی و تحویل خانواده می‌شوند، افزود: اگر این عمل را مجدد تکرار کنند به سازمان‌های حمایتی مانند بهزیستی و کمیته امداد اعلام و وضعیت خانواده‌ها بررسی می شود و اگر تعداد دفعات بیشتر شود به مراجع قضایی ارجاع داده می‌شوند.
وی خاطرنشان کرد: کودکانی که از تحصیل افتاده شدند نیز به آموزش و پرورش معرفی و در مدارس شبانه روزی پذیرش می‌شوند.
انجام بازپروری کودکان متکدی به صورت رایگان در خراسان جنوبی
معاون خدمات شهری شهرداری بیرجند با اشاره به برنامه‌های صورت گرفته برای کودکان متکدی تصریح کرد: با پیگیری‌هایی که از اوایل سال 94 انجام شد به این نتیجه رسیدیم که بازپروری این افراد به صورت رایگان انجام شود.
خانزاد یادآور شد: متولی کلی کودکان کار باید اداره کار باشد اما در بحث اجرایی سازمان‌هایی مانند شهرداری و علوم پزشکی دخیل هستند و باید همه ارگان‌ها به کمک یکدیگر در این قضیه دخیل باشند چون این در آینده کشور موثر است.
گزارش از فاطمه واعظی نسب
انتهای پیام/
