به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، آک بولوت خبرنگار ترکیهای مقیم تهران در گفتگوی تفصیلی با باشگاه خبرنگاران تسنیم (پویا)، به واکاوی انتخاب بنعلی یلدیریم و تاثیرات آن بر سیاست خارجی ترکیه پرداخت. مشروح این مصاحبه در ادامه ارائه شده است:
تسنیم: گفته میشود که روابط نزدیکی بین اردوغان و بنعلی یلدیریم وجود دارد که این روابط منجر به انتخاب وی به جایگاه ریاست حزب عدالت و توسعه و نخستوزیری ترکیه شده است، نظر حضرتعالی در این باره چیست؟
آک بولوت: روابط بین اردوغان و بنعلی یلدیریم از زمان شهرداری اردوغان در استانبول آغاز شده است. اردوغان و یلدیریم هر دو اهل سیاست بودهاند؛ اما احمد داود اوغلو اهل سیاست نبود، بلکه وی فردی آکادمیک و دانشگاهی بود. برخی از امور دنبال شده داود اوغلو، ناهماهنگ با اردوغان بود؛ لذا هماهنگی لازم بین رئیسجمهور و نخستوزیر حاصل نشد و در نتیجه منجر به استعفای داود اوغلو شد.
تسنیم: اخبار انتخاب بنعلی یلدیریم به عنوان ریاست حزب عدالت و توسعه قبل از تشکیل کنگره فوقالعاده بیستودوم می (دوم خرداد) منتشر شده بود، دلایل انتخاب ایشان به عنوان رئیس این حزب و نخستوزیری ترکیه چیست؟
آک بولوت: هماهنگی بین اردوغان و بنعلی یلدیریم علت اصلی انتخاب وی به نخستوزیری است. یلدیریم دوست و همکار قدیمی اردوغان بوده است؛ لذا حزب عدالت و توسعه نیز به یلدیریم متمایل شد.
تسنیم: با توجه به تاکیدی که به نظام ریاستی و کنار گذاشته شدن نظام پارلمانی از سوی اردوغان شده است، به نظر میرسد که انتخاب یلدیریم به تشخیص شخص اردوغان بوده و کنگره حزب دخالت چندانی در انتخاب وی نداشته است. به نظر حضرتعالی این موضوع صحیح است؟
آک بولوت: هدف حزب عدالت و توسعه ریاستی شدن نظام ترکیه است. انتخاب رئیسجمهور ترکیه قبلا از طریق پارلمان صورت میگرفت؛ اما اردوغان اولین رئیسجمهوری است که به صورت مستقیم از طریق مردم انتخاب شده است. این در حالی است که نخستوزیر نیز از طریق حزب متبوع خویش توسط مردم انتخاب میشود، حال با توجه به اینکه رئیسجمهور و نخستوزیر به صورت مستقیم از سوی مردم انتخاب میشوند، هر دو در برابر مردم مسئول پاسخگویی هستند. به این ترتیب سیستم فعلی ترکیه به بنبست رسیده است و نیاز است که نظام ریاستی برپا شود. در حال حاضر نیز قانون اساسی ترکیه هنوز تغییر پیدا نکرده است؛ چرا که تعداد نمایندگان لازم برای موافقت با تغییر قانون اساسی در پارلمان ترکیه وجود ندارد. به همین دلیل است که ترکیه الان بین سیستم ریاستی و پارلمانی مانده است.
تسنیم: به نظر میرسد که بعد از انتخاب بنعلی یلدیریم به مقام نخستوزیری، وابستگی سیاست داخلی و خارجی ترکیه به شخص اردوغان افزایش پیدا خواهد کرد. آیا انتخاب یلدیریم موجب ایجاد تغییرات در سیاست خارجی ترکیه خواهد شد؟
آکبولوت: نخستوزیری بنعلی یلدیریم موجب تغییری در سیاست خارجی ترکیه نخواهد شد. گرچه سیاست خارجی ترکیه به بنبست رسیده است؛ اما سیاست ترکیه توسط اردوغان اعمال میشود و در حال حاضر نیز این حکم پابرجا است. البته برخی از امور دچار تغییر و تحول خواهد شد؛ به عنوان نمونه اجرایی شدن پروژهها؛ اما تغییرات اساسی ایجاد نخواهد شد.
تسنیم: طبق نظر حضرتعالی با انتخاب یلدیریم تغییر چندانی در سیاست خارجی ترکیه اتفاق نخواهد افتاد و دیدگاههای فعلی اردوغان در سیاست خارجی این کشور تداوم پیدا خواهد کرد. با این توصیف توافقی که در زمان احمد داود اوغلو با اتحادیه اروپا بر سر پناهندگان انجام شده که بر اساس آن ترکیه به ازای دریافت 6 میلیارد یورو پذیرفته که مانع از ورود آوارگان به اروپا شود و آنها را در کشور خویش بپذیرد، چه سرنوشتی پیدا خواهد کرد؟
آکبولوت: مذاکرات بین اتحادیه اروپا و ترکیه بر سر مساله پناهندگان تداوم دارد؛ خصوصا ترکیه و آلمان این مذاکرات را ادامه میدهند. البته گرچه اتحادیه اروپا پرداخت 6 میلیارد یورو را مطرح کرده است؛ با این حال این مبلغ از سوی اروپا پرداخت نشده است و ارادهای برای پرداخت آن نیز ندارند.
تسنیم: اروپاییها بعد از استعفای داود اوغلو از سرنوشت توافق خویش با ترکیه ابراز نگرانی کردند. اگر طبق نظر حضرتعالی توافق بین طرفین تداوم داشته باشد، نگرانی اروپاییها از چه امری نشات گرفته است؟
آکبولوت: سیاست اروپایی ترکیه وابسته به بنعلی یلدیریم نیست، بلکه سیاستی مربوط به اردوغان است. چندین بار اردوغان بر این مساله پافشاری کرده است که خواستههای اتحادیه اروپا قابل قبول نیست.
تسنیم: به نظر میآید که ارتباط اروپا با داود اوغلو به گونهای بود که اروپاییها به راحتی با وی تعامل میکردند. نگرانی اروپا برخاسته از استعفای داود اوغلو بود؛ چرا که وقتی وی کنار گذاشته میشود، مخاطب اروپاییها شخص اردوغان خواهد بود. این موضوع نشان میدهد که بین اردوغان و داود اوغلو نسبت به اتحادیه اروپا یک تفاوت دیدگاه وجود دارد.
آکبولوت: وزیر اتحادیه اروپایی در کابینه بنعلی یلدیریم تغییر پیدا کرد و یکی از نزدیکان اردوغان کرسی این وزارتخانه را تصاحب کرده؛ عمر چلیک فردی است که قبلا در کابینه اردوغان نیز بوده است. تغییر وزیر مربوط به اتحادیه اروپایی نشان میدهد که سیاست اتخاذ شده در قبال این اتحادیه سیاست اردوغان است. گفتنی است که اختلاف بین اتحادیه اروپا و ترکیه از قبل وجود داشته و در حال حاضر نیز پابرجا است. سیاست اروپایی ترکیه در زمان داود اوغلو نیز وابسته به اردوغان بود.
تسنیم: بر طبق گفته بنعلی یلدیریم روابط تجاری و اقتصادی ایران و ترکیه افزایش پیدا خواهد کرد. نظر حضرتعالی در رابطه با حجم روابط طرفین چیست و به نظر شما امکان ایجاد ظرفیتهای جدید بین ایران و ترکیه وجود دارد؟
آکبولوت: ایران و سوریه یک سری از اهداف را بین خود تعریف کردهاند و چشمانداز تعریف شده برای حجم روابط طرفین 30 میلیارد دلار است. مانع اصلی در روابط طرفین مشکل بروکراسی بوده و به همین دلیل این مقدار از حجم روابط محقق نشده است؛ اما پتانسیل ایجاد این میزان از روابط تجاری و حتی بیشتر از آن بین دو کشور وجود دارد. ایران و ترکیه دو کشور همسایه هستند. ایران دارای منابع سرشار انرژی و ترکیه نیز نیازمند انرژی است؛ لذا دو کشور مکمل همدیگر محسوب میشوند؛ اما متاسفانه شرایط منطقهای و بینالمللی موانعی در تحقق اهداف چشمانداز بوده است. با این حال رفتوآمد مقامات سیاسی دو کشور در طی ماههای اخیر منجر به انعقاد قراردادهایی شده است و امید میرود که اهداف پیشبینی شده این قراردادها محقق شود. مقامات دو کشور با توجه به ظرفیتهای موجود بین طرفین بایستی در تحقق این قراردادها تلاش کنند.
گفتگو: رامین ولیزاده میدانی
انتهای پیام/