به گزارش گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران تسنیم «پویا» به نقل از معاونت مطبوعاتی؛ نشست تخصصی «بررسی چالشهای نگارش زبان فارسی در رسانهها» با حضور سید فرید قاسمی، پژوهشگر تاریخ مطبوعات، فریدون صدیقی، کارشناس علوم رسانهای، حمیدرضا مدقق کارشناس رسانه و علیرضا حسینی پاکدهی، عضو هیئت علمی دانشکده ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی در دفتر مطالعات و برنامهریزی رسانهها برگزار شد.
رسانه آویزان، نگارش را منحرف کردهاند
سید فرید قاسمی در این نشست با اشاره به تحت تأثیر قرار گرفتن زبان فارسی در رسانهها در دورههای گوناگون گفت: نثر روزنامهنگارانه در ایران از سال ١٢١٥ تا به امروز در حدود ١٨٠ سال ادامه داشته است که طی این مدت همواره در دورههای گوناگون تحت تأثیر سلیقههای مختلف قرار گرفته است.
وی ادامه داد: در دورهای که روزنامهها چاپ سنگی میشد این سلیقه را در نگارش زبان فارسی، خوشنویسان اعمال میکردند؛ در دوره چاپ سربی حروفچینها در شکل صوری و محتوایی زبان فارسی در مطبوعات اثر میگذاشتند و بسیاری از واژههایی که بعد به صورت غلط مصطلح مطرح شد حاصل این دوره است.
قاسمی افزود: پس از آنکه حروفنگاری رایانهای باب شد، این کمدقتی بیشتر شد و بعد از گسترش شبکههای مجازی و پدید آمدن شهروندخبرنگاران نیز کار به جایی رسید که میتوان گفت «آن قدر کشته فزون شد که کفن نتوان کرد!»
این پژوهشگر تاریخ مطبوعات گفت: ما در رسانههای نو، دو نوع پیامنگار داریم؛ یکی رسانهنگار و دیگری رسانهآویز، رسانهآویزان کسانی هستند که آویزان مطبوعات شدهاند و آن را به انحراف کشیدهاند.
رسمالخط یکسان نداریم
حمیدرضا مدقق نیز در این نشست خاطرنشان کرد: ما در کتابهای تحصیلی آموزش و پرورش نیز رسمالخط یکسانی نداریم؛ از این رو است که در یک کتاب آموزش و پرورش یک واژه سر هم نوشته میشود و در کتاب دیگر جدا و این دوگانگی و تعارضها، نخستین مشکل زبان فارسی در رسانهها به شمار میرود.
وی افزود: دیگر مشکل این است که کسانی که وارد عرصه رسانه میشوند باید دارای ذوق ادبی باشند اما ما در این عرصه و نیز در دانشکدههای ارتباطات کسانی را داریم که حتی فرق بین جمله و عبارت را نیز نمیدانند؛ پس چگونه ما میخواهیم در چنین شرایطی وارد بحث آموزش زبان فارسی در رسانهها شویم.
رسانهها باید در پی پاسخ به نیاز مخاطبان باشند
دیگر کارشناس حاضر در این نشست، فریدون صدیقی تأکید کرد : کار روزنامه، تخریب زبان و ادبیات است؛ از همین رو است که مطلبهای گذری و سطحی را میگویند که روزنامهای نوشته شده است، این بدین سبب است که روزنامه و به طور کلی رسانه در وهله نخست باید به نیاز مخاطب پاسخ دهد، مخاطب به دنبال سرگرمی است و پس از آن میخواهد از اخبار مطلع شود؛ در درجه سوم است که مخاطب به دانشافزایی خویش نیز فکر میکند.
این کارشناس و فعال رسانهای افزود: باید در بحث نگارش رسانهای به مخاطب نیز توجه کرد و نیاز او را در نظر گرفت اما این نباید سبب شود که نادانی و ندانستههای خود را به نام خلاقیت جا بزنیم و توجیه کنیم.
به بهانه سرعت، اجازه نداریم مطلب غلط تحویل مخاطب دهیم
علیرضا حسین پاکدهی نیز در این نشست درباره مشکلهای زبان فارسی در رسانهها گفت: پدیده سیاستزدگی در رسانهها سبب شده کسانی که به خدمت گرفته میشوند براساس همسو بودن سیاسی با رسانه موردنظر پذیرش شوند، این در کنار نگاه تجارتی حاکم در رسانهها موجب شده است که به تخصص افراد کوچکترین توجهی نشود.
وی ادامه داد: همین گردن نهادن به تخصص، مشکل دیگری است که رسانهها دچار آن هستند زیرا هرکس هر طور که دلش میخواهد زبان را به کار میبرد و هیچ توجهی نیز به تخصص نمیشود و این ناآگاهی را با بلاغت و خلاقیت توجیه میکنند اما متأسفانه این جرئت نیز در میان افراد وجود ندارد که به کمدانشی و بیدانشی خود اعتراض کنند از این رو اغلب نادانیهای خود را به گردن زبان و خط میاندازند و میگویند خط فارسی مشکل و محدودیت دارد.
پاکدهی اضافه کرد: این در حالی است که باید توجه داشت محدودیت خط منحصر به زبان و خط فارسی نیست چرا که همه خطها و زبانهای دنیا دارای محدودیت هستند؛ به طور کلی در رابطه نیاز مخاطب و رسانهها این را هم باید در نظر گرفت که هیچ گاه، هیچ مخاطبی به ما اجازه نداده به بهانه سرعت در کار، مطلب غلط و نادرست به او تحویل دهیم زیرا نادرستی محتوایی یا نگارشی مطلب یک رسانه موجب از دست رفتن اعتماد مخاطب نسبت به آن رسانه خواهد شد.
انتهای پیام/