حرکت لاک‌پشتی بودجه در مسیر مرمت خانه‌های تاریخی اصفهان/ کثرتی که زیر بار غفلت تخریب می‌شود
۸۰ درصد از خانه‌های تاریخی اصفهان نیازمند مرمت هستند که متأسفانه به دلیل کمبود بودجه و کثرت، صدای ترک سقف و دیوارهای بناها هر بار از گوشه‌ای از شهر به گوش می‌رسد و بار امانت‌داری را برای نسل آینده سنگین‌تر می‌کند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، وقتی در کوچه و پس کوچه‌های شهر تاریخی اصفهان قدم می‌گذارید، دیدن خانه‌هایی از جنس خشت و گل با معماری باشکوه عجیب نیست چراکه این شهر هزار و یک رنگ همواره در بطن خود منزلگاه‌های متعددی را داشته که به دست هنرمندان احداث شده است.
اصفهان به‌عنوان قلب تاریخ و تمدن ایران همواره دارای ظرفیت‌های تاریخی فراوانی بوده و هست و خانه‌های تاریخی آن در طول تاریخ از معروفیت و شهرت قابل‌توجهی برخوردار است، خانه‌هایی که امروز نیازمند نگاه جدی‌تری است که اگر بی‌مهری‌های ادوار گذشته باز هم به این خانه‌ها ادامه داشته باشد، شاید خانه‌های تاریخی این سرزمین را تنها بتوان در کتاب‌های معماری مشاهده کرد.
بیش از 517 خانه تاریخی در سطح استان اصفهان به ثبت ملی رسیده است
مدیرکل میراث فرهنگی استان اصفهان درباره وضعیت خانه‌های تاریخ استان گفت: برآورد اولیه ما نشان می‌دهد که در حال حاضر در حدود 3 هزار خانه تاریخی در استان اصفهان وجود دارد که مطابق با طرح‌های تفضیلی حدود 600 خانه واجد ارزش تاریخی در شهر اصفهان شناسایی شده است.
فریدون اللهیاری بیان کرد: در حال حاضر بیش از 517 خانه تاریخی در سطح استان اصفهان به ثبت ملی رسیده که از این تعداد 209 خانه تاریخی ثبت شده در شهر اصفهان وجود دارد.
خانه‌های تاریخی اصفهان غالباً در محدوده بافت‌های تاریخی شهر واقع شده و حفاظت از آن‌ها به‌عنوان عناصر تشکیل دهنده بافت‌های تاریخی از اهمیت به سزایی برخوردار است. همچنین این بناها به‌عنوان بخشی از گذشته تاریخی کهن مردمان این سرزمین نشانگر هویت تاریخی و فرهنگی این مرز و بوم است.
مسئول گروه امانی میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان اصفهان به خبرنگار تسنیم گفت: در حال حاضر از 600 خانه تاریخی اصفهان 80 درصد این خانه‌ها نیازمند به مرمت هستند که اعتبار زیادی را می‌طلبد.
منصور زیرک تصریح کرد: یکی اولویت همیشگی میراث فرهنگی در بحث مرمت ابنیه، پل‌ها و بناهای تاریخی است.
اما خانه‌های تاریخی بسیاری در شهرهای مختلف اصفهان به خاطر عدم توجه مالکان خصوصی یا دولتی در حال فرو ریختن و یا تخریب و تبدیل به ساختمان‌های نوساز هستند و متأسفانه سرعت تخریب خانه‌های تاریخی با مالکیت خصوصی به دلیل بار مالی فراوان بسیار بالا است.
ثبت خانه تاریخی پس از تخریب
همانند خانه تاریخی تدین در نجف‌آباد که پس از آسیب‌ها و تخریبی که در این بنای تاریخی و ارزشمند صورت گرفت، به‌صورت اضطراری ثبت ملی شد.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان اصفهان درباره خانه تاریخی تدین می‌گوید: با توجه به فروش خانه تاریخی تدین توسط وارثان مرحوم تدین، مالک جدید با مقاومت در برابر ثبت ملی این خانه تاریخی، در 2 ماه گذشته به این بنای تاریخی تعرض و بخش‌هایی از آن را تخریب کرد.
الهیاری افزود: پس از این اقدام غیرفرهنگی، میراث فرهنگی شهرستان نجف‌آباد با هماهنگی اداره کل وارد عمل شد و با برخورد قانونی به موقع از ادامه تخریب این خانه تاریخی ارزشمند جلوگیری کرد.
وی گفت: با همکاری نهادهای مختلف و استناد به عکس‌های تاریخی و پرونده این اثر در اداره کل، در یک هفته پرونده ثبت اضطراری این خانه تاریخی را خارج از نوبت به شورای عالی ثبت ملی کشور ارائه کردند.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان اصفهان درباره آخرین فرآیند ثبت این خانه تاریخی افزود: با توجه به تخریب بخش‌هایی از این خانه، اعضای گروه ثبتی استان با ارائه مستندات موفق شدند نظر مساعد اعضای شورا را جلب کنند و این خانه تاریخی با اکثریت آرای اعضای شورای ثبت ملی آثار کشور در خارج از نوبت رسیدگی شد و اضطراری به ثبت ملی رسید.
اما نکته قابل‌توجه این است که آیا به دلیل تعدد خانه‌های تاریخی در این استان تاریخی باید صبر کرد تا بنایی دچار حادثه یا تخریب شود که موردتوجه قرار گیرد و کارگروهی اضطراری برای آن تشکیل شود، این نکته قابل‌تأمل را می‌توان در کارگروه ثبت خانه‌های تاریخی اصفهان، کارگروه تشکیل پایگاه ملی حفاظت از پل‌های تاریخی اصفهان و چندین مثال دیگر اشاره کرد.
حرکت لاک‌پشتی بودجه در مسیر مرمت خانه‌های تاریخی اصفهان
باید دید که این بی‌مهری‌ها تا چه زمانی قرار است از میراث به یادگار مانده از نیاکانمان قربانی بگیرد و آیا چشم‌انداز و آینده‌نگری در مسئولان ما برای محافظت از این ابنیه تاریخی برای نسل آینده وجود دارد، یا خیر؟ گرچه در صحبت‌های مسئولان به حفاظت 100 درصدی اشاره می‌شود اما زمان عمل به فرا می‌رسد، حرف کمبود بودجه به میان می‌آید که نگرانی دوستداران میراث فرهنگی را دوچندان می‌کند.
بناهایی که باید یا منتظر لاک‌پشت بودجه باشند که قرار نیست به این زودی‌ها به ایستگاه اصفهان برسند و یا از طریق خود مردم و با امکانات موجود حفظ و نگهداری شود که به پیشنهاد کارشناسان می‌توان با صرف هزینه نه‌چندان گزاف، خانه‌های تاریخی را مرمت و آن‌ها را به‌عنوان مکان‌های فرهنگی و آموزشی در قالب خانه موزه یا خانه فرهنگ مورد استفاده قرار داد، این کار با حفظ ارزش‌های تاریخی و فرهنگی و معماری این خانه‌ها، محیطی دلپذیر، خاطره‌انگیز و هماهنگ با بافت تاریخی پیرامون را برای کاربران فراهم آورده و امکان صرفه‌جویی در هزینه‌های عمرانی نهادهای شهری را نیز ممکن می‌سازد.
در واقع این خانه‌ها نگین‌ها شهر هستند مثل زاینده‌رود که تا وقتی در جریان بود ارزش آن برای کسی معلوم نبود وقتی از نفس افتاد مردم فهمیدن چه نعمتی را از دست دادند میراث فرهنگی اصفهان هم همین‌گونه است تا وقتی وجود دارد کسی به ارزش واقعی آن پی نمی‌برد.
گزارش از زینب کلانتری
انتهای پیام/
