هنرمندان حرفه‌ای بسیاری بسیجی‌اند/ غیرحرفه‌ای بودن برچسبی بیش نیست
غلامرضا منتظری تأکید دارد باید برچسب نیمه حرفه‌ای یا غیرحرفه‌ای را از پیکر بسیج جدا کنیم. او برای چنین هدفی در جشنواره تئاتر بسیج اقدام به برگزاری جشنواره‌ای آموزش محور کرده است.
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران تسنیم «پویا»، غلامرضا منتظری، مدیر سازمان بسیج هنرمندان در میزگردی به تبیین برنامه‌های این سازمان در حوزه‌های هنری و فرهنگی پرداخت. آقای منتظری که دارای دکترای فرهنگ و تمدن اسلامی است، شهریور سال گذشته جایگزین حسین قنادیان شد. با حضور وی در مجموعه سازمان بسیج هنرمندان که نزدیک به ده سال است فعالیت خود را آغاز کرده، تغییرات عمده‌ای در سیاستهای این سازمان رخ داده است. یکی از این تغییرات ایجاد شکلی از جشنواره تئاتر است که علاوه بر حضور و مشارکت بیشتر عموم مردم در آن، مسئله آموزش بیش از پیش در اولویت قرار گرفته است.
جشنواره تئاتر بسیج که قرار است بهمن ماه در یکی از استانهای جنوبی کشور برگزار شود و دبیری آن به عهده کوروش زارعی است، بهانه‌ای شد تا با دعوت از غلامرضا منتظری، با دیگر عوامل این سازمان از جمله امیر نصیربیگی، مدیر انجمنها و کانونهای ادبی و هنری، صدیقه علی‌محمدی، مدیر خواهران بسیج هنرمندان، کوروش زارعی، دبیر جشنواره تئاتر بسیج، محمود ردایی، روابط عمومی سازمان به گفت‌وگو بنشینیم. آنچه می‌خوانید مشروح گفته‌های مسئولان سازمان بسیح هنرمندان است.
***
بسیج ساختار و شاکله فرهنگی سیاسی کشور را خوب می‌شناسد
زارعی: در بحث شادمانی ما در این اعیاد شعبان نمی‌توانیم بین مجلس عزا و شادی تفاوتی قرار دهیم. مادربزرگ من که در واقع طلبه است، در انقلاب و نظام نقش اساسی داشته می‌گویند نمی‌فهمم عزادار باشم یا شادی کنم. معلوم نیست ما باید یک ساختار داشته باشیم همان طور که گفتید. الان هم ایام شعبانیه است، ماه رجب و میلاد امیرالمومنین دهه ولایت و عید غدیر را داریم. چگونه باید جشن بگیریم؟ چیدمان این ساختارها خیلی مهم است. جامعه امروز جوان ما نیاز دارد و قطعاً به قول شما یک سری دوستان گارد می‌گیرند و باید بدانیم چگونه مطرح کنیم و جا بیندازیم و اصرار کنیم راه درست کدام است و بتوانیم این نشاط که جامعه جوان نیاز دارد را لحاظ کنیم. به نظر من کمتر در کلیت سیاستگذاری سازمان است؛ چون به عنوان متخصص در تئاتر هستیم به نظرم این اتفاقات مبارک و میمون است. نیاز دارد تشکیلاتی مثل بسیج به هنر ورود کند؛ چون بسیج که ورود کند و درست طراحی کند در واقع در جایگاه بیمه می‌شود؛ اما اگر ارگان دیگری وارد شود و غلط هم عمل کند همه چیز را خراب می‌کند. چون بسیج ساختار و شاکله فرهنگی سیاسی کشور را خوب می‌شناسد و می‌تواند براساس شاکله و ساختار درست ورود کند و در جامعه نهادینه کند.
تسنیم: بحث خوبی شد. در بحث شادمانه بخش عمده‌ای از فضای شادی کشور گردن تئاتری‌ها هست. در تهران بیشتر نمایشها کمدی هستند؛ اما این که محتوای این نمایشها ممکن است مورد اختلاف باشد. آیا بسیج هنرمندان در حوزه تئاتر فکری کرده است؟ برنامه‌ای دارد تا شادمانه را گسترش دهد؟ گفتید منابع انسانی خیلی خوبی دارید، آیا به اینان آموزش می‌دهید؟
در فاز نخست به دنبال شناسایی ایده‌ها هستیم
منتظری: بله، در این مباحث کلی هم عرض کردم این فراخوان ایده‌های خلاق و شادمانه دارد. یک بخش آن اتفاقاً نمایشی است و از دوستان خواستیم که سنتهای سالمی [را توسعه دهند] که در بین مردم مرسوم و متداول است و می‌شود بازسازی کرد و از آن استفاده کرد. بازی‌های نمایشی که بعد سرگرمیش بالا است و نیروی مثبت به افراد می‌دهد. الان در فاز نخست به دنبال شناسایی ایده‌ها هستیم. فراخوانش را آماده کردیم که در سراسر کشور ارسال می‌شود. در کنار این فراخوان به شکل رابطه‌ای هم ورود کردیم، مثلاً در بعضی از استانها طنزپردازان قدری وجود دارند. قصد داریم نشستی با طنزپردازان بگذاریم. ممکن است کسی با فراخوان ما کاری نداشته باشد. برای مثال کربلایی‌زاده را به دفتر دعوت کردم. فراخوان را برای همه دوستان می‌فرستیم. این کار در حوزه هنری نمایشی شروع شده است و اگر آقایان نصیربیگی و زارعی توضیح بدهند بهتر است.
تسنیم: یک توضیحی درباره جشنواره تئاتر بسیج امسال بدهید. به هر حال هم ساختار جدیدی ایجاد شده و هم اینکه یک رویه تازه‌ای در سازمان شکل گرفته است.
نصیربیگی: در ابتدا عرضم همان طور که شما فرمودید می‌پذیرم شاید سازمان بسیج در بیش از یک دهه فعالیتی که داشته اقدامات خیلی مهم و تاثیرگذاری انجام داده؛ اما به لحاظ اینکه واقعاً سازوکار رسانه‌ای و نمود بیرونیش مشهود نبوده نتوانسته در این عرصه و موازنه فرهنگی هنری نقش‌آفرینی و تأثیرگذاری خودش را نمی‌گویم تثبیت کند، حداقل طرح موضوع را به عنوان طرح موضوع جدی داشته باشد؛ اما یک گله دوستانه از شما دوستان رسانه‌ای داشته باشیم. این است که اگر واقعاً سازمان فعالیت در سازمان بزرگی شامل 400 شهرستان، 32 مرکز استان، 300 انجمن استانی و قریب به 5 هزار گروه هنری آمار بسیار حجیمی است و قطعاً زیرساختش را تامین شده است. حمایتهای لازم را داشته و پشتیبانی‌ها انجام شده است. کار بسیار طاقت‌فرسایی است و با آن عده و سنوات کمی که این سازمان به لحاظ راه‌اندازی تا رسیدن به فعالیت مطلوب دارد، زمان زیادی نیست.
جشنواره بسیج این تمرکززدایی را می‌تواند داشته باشد
شاید به آن وضع حاصل شده بودیم؛ اما انتظار بود رسانه‌ها از ما غافل نشوند و حداقل رسانه‌ها سالی یا فصلی در این سازمان را بزنند و بتوانیم بخشی از آن محصولات و اقدامات و اتفاقاتی را که در بخشهای مختلف انجام شده را خدمت دوستان ارائه دهیم و دوستان بتوانند حداقل مساعدت لازم را داشته باشند که این کارها در فضای مجازی و بازتاب خبریش را به صورت احسن و اکمل داشته باشیم. یکی از این بخشها جشنواره تئاتر بسیج است. حیطه‌های جشنواره تئاتر بسیج در دوره قبل که دو سال پیش به میزبانی استان کرمانشاه برگزار شد یک اتفاق بسیار حجیم و بسیار تأثیرگذار بود. باز متأسفانه در رسانه‌ها کمتر دیده شد و حتی تا این حد که مثلاً در تأثیرگذارترین فرآیند تئاتری کشور که ما آن را در جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر می‌گوییم، تمرکز تمام اجراها در شهر تهران و اجراهای محدود و تقریباً به این اتفاق و این رخداد هنری است؛ اما جشنواره بسیج این تمرکززدایی را می‌تواند داشته باشد. اولا جشنواره‌ها را از تهران به استانها منتقل کرد. قطعاً زیرساختی که در استانها می‌خواست فراهم شود بعضی اوقات فراهم نبود. زحمات زیادی می‌طلبید؛ اما با توجه به رسالت هنری و انقلابی که داشت قبول کردند.
جشنواره‌ها باید در استانهای دیگر اجرا شود
جشنواره‌ها باید در استانهای دیگر اجرا شود و تأثیرگذاری لازم را داشته باشد و بتواند نقاط مختلف استانها را تقویت کند. در دوره قبلی جشنواره که در سمنان بود و دوره قبل‌تر که در کرمانشاه بود، اتفاقات قابل‌توجه و چشمگیری افتاد. یکی از این اتفاقات این بود که گروه‌های هنری که در خود مرکز استان کرمانشاه رقابتی اجرای خودشان را انجام می‌دادند بعد از این اجرا دو اجرا در شهرستانها داشتند. گروهی بود که مثلاً امروز اجرای رقابتیش را در کرمانشاه داشت، روز بعد می‌رفتند اسلام آباد، روز بعد در جای دیگر اجرا می‌کردند. گروه‌های خیابانی که مثلاً در معابر و اماکن مختلف شهر کرمانشاه نه این که فقط در یک تالار بگوییم آن تالار 300 نفر باشند؛ نه این طور نیست. جاهایی که مردم حضور داشتند. سازمان بسیج هنرمندان تلاش کرد این هنر و تئاتر را در بین مردم ببرد و ارتباط سازنده‌ای را بین مردم و این اثری که هنرمندان بسیجی خلق کردند برقرار کند که خیلی نمود خوبی نداشت و خواهشمان این است که اگر این ارتباطات و روابط أن شاء الله توسعه پیدا کند. قطعاً ما دیگر از این مشکلات و از این گلایه‌ها در سنوات بعد نخواهیم داشت؛ اما امسال با توجه به سیاستگذاری جدیدی که در حوزه جشنواره اتفاق افتاد آقای دکتر هم فرمودند جشنواره با این بنا پیش‌بینی شد که بتوانیم از جشنواره خروجی خوب را حاصل کنیم و این خروجی بتواند نقش خودش را در عرصه هنری و ادبی کشور ایفا کند و تأثیرگذاری ایجاد کند.
سازمان بسیج هنرمندان تلاش کرد این هنر و تئاتر را در بین مردم ببرد
لذا دوستان شورای مرکزی طی جلسات متعددی که در سازمان بحث و بررسی کردند به این نتیجه رسیدند که طرح از ایده تا اجرا را به عنوان یک طرح اصلی در حوزه جشنواره تئاتر امسال ما، مبنای کار قرار گیرد که همه هنرمندان بتوانند هر سوژه و هر موضوعی که می‌خواهند در موردش نمایشنامه‌ای بنویسند و آن را اجرا کنند و به مرحله اجرا برسانند. یک طرح یک صفحه‌ای را از این نمایشها داشته باشیم و بعد اساتید راهنمای بخش نمایشنامه‌نویسی با این دوستان پیش‌بینی شود. کارگاه‌های آموزشی برگزار شود و این دوستان بتوانند در ارتباطی که با این اساتید راهنما می‌گیرند نمایشنامه‌های خودشان را نگارش کنند و به مرحله نمایشنامه‌نویسی عبور کنند.
تسنیم: اکنون در چه مرحله‌ای هستید؟
نصیربیگی: تقریباً مرحله نمایشنامه‌نویسی؛ یعنی کارگاه‌های آموزشی ما در 10 منطقه کل کشور در حال برگزاری است. ما کشور را به 10 منطقه تقسیم کردیم. در 10 منطقه کارگاه آموزشی با حضور اساتید درجه یک کشور برگزار شده است. الان دوستان بسیجی متنهای خودشان را می‌نویسند و ارتباطی که با اساتید دارند مدام اثرها را ارسال می‌کنند. اصلاحات لازم اتفاق می‌افتد تا اینکه اواسط مهرماه مرحله تثبیت و تولید متن را به سرانجام خواهیم رساند. اساتید راهنمایی که ما استفاده کردیم علاوه بر شورای مرکزی ما که قطعاً آقای زارعی به عنوان دبیر جشنواره و دوستان دیگری که در شورا هستند، در ترکیب اساتیدی چون آقای دکتر نصرالله قادری، دکتر حسین فرخی، دکتر محمدحسین ناصربخت، محمدرضا آزاد، ایوب آقاخانی، دکتر باقری، دکتر مهدی نصیری، منصور خلج حضور دارند که این دوستان کارگاه‌های آموزشی را برگزار کردند.
إن شاء الله بعد از نگارش نمایشنامه‌ها اساتید راهنمای بخش کارگردانی مشخص خواهند شد. ما بعد از متنها نسبت به متنها و ایده‌هایی که تصویب و نگارش متن به انجام می‌رسد اساتید راهنمای کارگردانی را برای هر کاری و منطقه‌ای مشخص خواهیم کرد. اساتید راهنمای کارگردانی در کنار گروه‌ها حضور خواهند داشت تا إن شاء الله این نمایشها تولید شوند و بنای اول را بر این گذاشتیم که نمایشهایی که تولید می‌شوند در شهرستان مورد نظر خودمان اجرای عمومی داشته باشند و بعد از اجرای عمومی از بین اجراهای عمومی آثار مرحله کشوری انتخاب خواهند شد. تأکید ما این است بالاخره نمایشنامه‌ای که تولید می‌شود بتواند در یک شهرستان ده روز اجرای عمومی داشته باشد. مردم آن شهرستان از نزدیک با این نمایش ارتباط بگیرند و نمایش را ببینند و نقدش کنند. قطعاً این نقدها یک رویه دو سویه‌ای دارد. یک سویش این است که کارگردانی که این کار را آماده کرده به نقاط قوت خودش مشرف شود و هم اینکه نقاط ضعف و آسیبهایی که در کار خودش است را به طور کامل احصا کند و این یک آموزش غیرمستقیمی می‌تواند باشد برای دوستان حوزه کارگردانی. بخش کشوری را پیش‌بینی کردیم که در دهه سوم بهمن ماه به میزبانی یکی از استانهای جنوبی یا بوشهر یا استان هرمزگان برگزار می‌کنیم؛ اما برای ما اتفاقی که مهم است این است که این جریان تئاتری امسال از فروردین ماه که کلیدش خورده شده تا بهمن ماه یعنی یازده ماه گروه‌های هنری را مدام درگیر می‌کند و آن رخداد فقط به دو ماه بسنده نمی‌شود که دو ماه تب و تاب جشنواره بعد دیگر رکود و سکوت تا جشنواره دیگر تا فراخوان دیگر. لذا بعد از این جشنواره هم در نظر داریم که بتوانیم گروه‌های خوبی را که در مرحله کشوری حضور پیدا می‌کنند و اجراهایشان آن کیفیت لازم را دارا هستند. اینها را بتوانیم بین استانها دوباره بچرخانیم و گروه‌های مختلف از استانهای مختلف در استانهای همجوار و همسایه خودشان اجرا کنند. در سایه همین اجراهاست که بالأخره در این استانهای همجوار اتفاقی می‌افتد. یک تعامل فرهنگی هنری که لازمه کار است و باید بین این شبکه هنری که آقای دکتر فرمودند هنرمندان بسیجی رکن این شبکه هستند. این تعامل و تبادل اطلاعات به عنوان اساس اصلی باشد.
تسنیم: پروسه‌ای که درباره حوزه آموزش گفتید اتفاق مبارک وخوبی است. آقای زارعی بیشتر از من می‌دانند این پروسه در دهه 60 و 70 در حوزه هنری ایجاد شد و از دل آن هنرمندانی بزرگی به دست آمد که امروز بخش عمده‌ای از بدنه تئاتر ایران را تشکیل می‌دهند. برای این پروسه سازوکاری اندیشیده‌اید که سالیان متمادی ادامه پیدا کند و مدام هنرمندان مختلفی که آموزش عملی دیده‌اند داشته باشید؟
گاهی که به جشنواره داریم در ابتدا نگاهی مقطعی است که بتوانیم این دوستان را احضار کنیم و استعدادها را کشف کنیم
نصیربیگی: یکی از هدفهایی که در جشنواره پیگیری می‌کنیم شناسایی آدمهای فعال و مستعد این حوزه است که بتوانیم اینان را شناسایی کنیم، نه در جشنواره؛ بلکه در جشنواره و لابه‌لای بحثهای کادرسازی که با این دوستان خواهیم داشت بتوانیم آنجا فعالشان کنیم. سازمان واقعیتش به جشنواره به عنوان یک بستری نگاه می‌کند که بتواند هنرمندان را شناسایی کند و در این جشنواره بخشی را بتواند اجرایی کند. خواسته‌های خودش را و بخش دیگری که در یک رسالت بسیار بزرگ که بر عهده سازمان است و آن هم کادرسازی و تربیت نیروی انقلابی متعهد است که در عرصه‌های مختلف نقش‌آفرین باشد. بخش اصلی را می‌خواهیم در آنجا تحقق دهیم؛ لذا نگاهی که به جشنواره داریم در ابتدا نگاهی مقطعی است که بتوانیم این دوستان را احضار کنیم و استعدادها را کشف کنیم. بعد از اینکه در چرخه‌ای که اینها را قرار می‌دهیم استمرار خواهد داشت و حتی مرحله به مرحله شاید بعد از گذراندن آن مرحله آموزش و تربیتی که سازمان به عنوان پایه اصلی آموزشی خودش پیش‌بینی کرده، دیگر مرحله تولیدی برایشان متصور شود و بعد از آن بتوانند به عنوان گروه های صنفی و مرجع در سطح جامعه نقش‌آفرین باشند.
تسینم: در همه انجمن های هنری این وجود دارد؟
نصیربیگی: تقریباً بله. امسال تمام انجمنهایی که جشنواره دارند، حتماً با این بحث آموزشی با هم تنیده شده است که بتوانیم اینها را استمرار داشته باشیم و از اینها بهره‌برداری کنیم. آن انجمنهایی که امسال جشنواره برگزار نمی‌کنند بحث آموزش را به عنوان یکی از خواسته‌های اصلی و موارد اولویت‌دار سازمان است و یک اصل مهم در دستور کارشان قرار گرفته است.
تسنیم: سال 96 که جشنواره مقاومت در دست شماست آیا با جشنواره بسیج که آقای زارعی دبیر آن هستند ادغام خواهد شد یا نه مجزا باقی می‌ماند؟
منتظری: یک واقعیتی را در نظر بگیریم چیزی فرای آن نباید باشد. در درجه اول مأموریت اول بسیجی و هنرمندی که در گروه کانون ثبت‌نام کرده و خیلی تجربی کار نمی‌کند، دیده شدن است. ما نمی‌توانیم چشم بر او ببندیم؛ لذا باید یک بستر و فضایی را فراهم کنیم که بیایند بالا. یک بخش از جشنواره‌های ما مختص هنرمندان بسیجی است که دارای هر سطح و توان علمی که هستند. بخش دوم کاملاً حرفه‌ای است. ما به موازت در هر دو بخش توجه داریم. یکی را قطعاً فدای دیگری نخواهیم کرد. دو مقطع و زمان برگزاری تعیین می‌کنیم که در حقیقت جشنواره پله‌ای شود برای صعود به جشنواره بعدی و سعی می‌کنیم جشنواره‌ای که ویژه هنرمندان بسیجی با توانهای مختلف هست در آغاز قرار دهیم تا بتوانیم بخشهای قوی را در جشنواره بین‌المللی راه پیدا کنند و گره بخورند و از تجربه‌ها استفاده کنیم.
تسنیم: یعنی جشنواره بسیج پشتوانه‌ای است برای جشنواره مقاومت و منعی برای ورود بچه‌های بسیجی به جشنواره مقاومت وجود نخواهد داشت؟
منتظری: هیچ منعی وجود ندارد. ما باید نگاه نادرست و برچسب را از پیکر بسیج جدا کنیم که بسیجیان نیمه حرفه‌ای یا غیرحرفه‌ای هستند. درست نیست. ما اگر واقعاً به آینده هنر کشور توجه داریم، واقعاً بسیج را اهمیت دهیم. ممکن است هیچ پیشینه‌ای نداشته باشند؛ اما با استعداد و علاقه وارد شده باشند. ما زمینه آموزش را می‌بینیم؛ لذا باید سطح انتظارمان از دو جشنواره تغییر کند.
نصیربیگی: در مجموعه حوزه هنری و در مجموعه سازمان فرهنگی هنری شهرداری و ارشاد همه هنرمندانی که با این مجموعه ارتباط دارند که حرفه‌ای نیستند. سطح‌بندی شده‌اند. بخشی نیمه‌حرفه‌ای هستند و بخشی هنوز مراحل اولیه را می‌گذرانند. برخی هنوز دانشجوی هنر هستند.
ما در حوزه بسیج هنرمندان حرفه‌ای زیادی داریم
زارعی: ما در حوزه بسیج هنرمندان حرفه‌ای زیادی داریم، هم در حوزه سینما و هم در حوزه تئاتر. محمدرضا آزاد، جولایی، سعید قادری و دکتر سقایی و خیلی از آدمهای دیگر. آقای دکتر شفیعی که اکنون رئیس دانشکده [سینما و تئاتر] هستند. آدمها و بسیجیان حرفه‌ای هستند که هم صاحب سبک هستند و در مدیریت فرهنگی و علمیشان مثال‌زدنی هستند. ما باید یک مورد آماتوری در جشنواره در سازمان بسیج داشته باشیم که به عنوان پشتوانه برای جشنواره مقاومت باشد. کما اینکه در رده‌های تیم ملی هم داریم. نونهالان و نوجوانان و جوان داریم. اینها را می‌سازیم. درست است بسیاری در واقع صاحب سبک هستند، صاحب عنوان هستند، صاحب اسم و رسم هستند؛ لذا باید این رویه باشد. در حوزه هنری این کار را به شکل دیگری انجام می‌دهیم. در حوزه هنری دفتر اطلاعات مردمی بچه مسجد هنرمندان را داریم که در جشنواره ما هم شرکت می‌کنند. بسیج یعنی همین اهداف مشترک.
تسنیم: قرار است کانونها در مساجد هر شهری به عنوان مرکز هنری بسیج هنرمندان انتخاب شود که مسجد هنری شود. آیا برای این برنامه شما تعاملاتی شکل گرفته که در واقع هم سو با همدیگر کار کنید؟
زارعی: قبل از اینکه دفتر اطلاعات مرکزی به شکل جدی بگذاریم با دوستان در بسیج گفتگو کردیم و به تفاهمنامه‌ای رسیدیم. در حال حاضر طرحهایی که با 20، 25 نویسنده در حوزه بچه‌های مسجد داریم که می‌نویسند با مشارکت ما و بسیج اتفاق می‌افتد. این طرحها به جشنواره بسیج نمی‌رسد. فرمتش فرق می‌کند. بین 20 تا 30 عنوان نمایش است. تک جنسیتی است. قابلیت اجرا در مسجد را دارد.
تسنیم: پس به گونه‌ای یک نمایش محیطی است.
زارعی: شاید بشود گفت محیطی است؛ ولی کاملاٌ روی ساختار. صددرصد محیطی را قائل هستیم؛ لذا ما اکنون با بسیج در تعامل هستیم. متنهایی که نوشته می‌شود، طرحهایی را دادیم تا دوستان در بسیج بخواندند. در قراردادها و تولیدات و معرفی نیروهای مسجدی مشارکت و تعامل داریم. هر دو یک هدف مشترک داریم. من معتقدم باید در همه عرصه اتفاق بیفتد. من در حوزه هنری به عنوان یک تئاتری بین بسیج حوزه هنری مشترک هستم. این فرهنگ را جا می‌اندازم. باید دستگا‌ه‌های مشترک اهداف مشترک برای مملکت داشته باشند. باید هم‌افزایی کنیم و با همدیگر همسویی کنیم.
تسینم: شما در نشست خبری نسبت به عدم‌همسویی نهادها گلایه کردید.
زارعی: ما اکنون در حوزه هنری و در بسیج این گونه نیستیم. ما در همایش ملی مردمی خرداد با بسیج مشترکاً برگزار کردیم. ما 22 تا 29 اولین جشنواره سراسری پرده خوانی و نقالی غدیر را داریم که با بسیج مشترک است.
تسنیم: در تسنیم چند سالی پیگیر همسویی نهادها بودیم؛ حتی خودمان دو بار جلسه گذاشتیم.مدیران نهادهای مختلف هنری از جمله شهرداری را دعوت کردیم و صحبت کردیم.
زارعی: همه‌مان یکی هستیم.
تسنیم: اما باز برنامه‌هایشان نسبت به یکدیگر همپوشانی دارد. جشنواره تئاتر شهر از 20 شهریور تا 30 شهریور شروع شد و نقالان علوی از 20 تا 30 شهریور.
نصیربیگی: انتظار این است دو مجموعه که امکانات بیشتری دارند، با این مجموعه‌های ارزشی‌تر و آنهایی که امکانات کمی دارند، تعامل بیشتری داشته باشند. یکی مرکز هنرهای نمایشی است که واقعاً من به عنوان یک حلقه مفقوده از آن یاد می‌کنم که نیست. چرا ما در مرکز هنرهای نمایشی جلساتی فکری نداریم که باید بسیج و حوزه و سازمان فرهنگی هنری حضور داشته باشند؟ ما با آقای شفیعی ارتباط داریم؛ اما اینکه واقعاً جلسه‌ای که هر ماه با حضور چند نهاد برگزار شود نداریم تا مواردی را اختصاصی بحث کنند و بتوانند آنجایی که ورود همه را می‌طلبد همه ورود کنند و کار تاثیرگذاری و شاخصی انجام شود.
تسنیم: ارتش و سپاه نهادهای فرهنگی دارند؛ ولی همیشه مخصوصاً در حوزه کار مقاومت نهادهای غیرمرتبط کمتر نزدیک می‌شوند.
اگر هر کدام جزیره‌های منفرد و در واقع تک واحدی باشیم، آن رخداد مهم عظیم فرهنگی که قرار است در این نظام اتفاق بیفتد اتفاق نمی‌افتد و شکل نمی‌گیرد
زارعی: من می‌گویم باید این اتفاق بیفتد. این هم‌افزایی صورت بگیرد. این همدلی باشد؛ چون همه ما برای فرهنگ و هنر این انقلاب و این کشور و نظام کار می‌کنیم. کسی خارج از چارچوب قرار نیست کار کند. پس بهتر است در واقع با هم همفکری کنیم و اتاق فکر داشته باشیم و بتوانیم مشترکاً کارهای مشترک را با همدیگر قدرتمندانه و محکم انجام دهیم که بتوانیم تأثیرش را در جامعه ببینیم. اگر هر کدام جزیره‌های منفرد و در واقع تک واحدی باشیم، آن رخداد مهم عظیم فرهنگی که قرار است در این نظام اتفاق بیفتد اتفاق نمی‌افتد و شکل نمی‌گیرد.
تسنیم: به نظرتان می شود این نزدیکی شکل بگیرد؟
هیچ اختلافی با هم نداریم و همفکر هستیم
زارعی: آقای خسروی [در شهرداری] گفت بخش بچه‌های مسجد در حیطه کاری و تخصصی ما نیست، شما که تجربه دارید و تخصص دارید ورود کنید. بسیج به ما گفت با همدیگر وارد کار شویم؛ لذا اینها اتفاقات خوب و میمون و مبارکی است که به نظرم باید بین تمام دستگاه و ارگانهای فرهنگی و کسانی که در زمینه تئاتر و سینما کار می کنند یا در حوزه ادبیات داستانی و هنرهای تجسمی مشترکات فرهنگی و اهداف مشترک دارند با هم هم‌داستان باشند و کار کنند تا بتوانند آن اتفاق را رقم بزنند. ولی متأسفانه بعد از 37 سال از انقلاب که گذشته هنوز به دنبال این هستیم که بگوییم این کار مال من است. اصلاً این غلط است. همه با هم رفیق و دوست و برادر هستیم. ما در مرکز هنر نمایشی، در مرکز هنرهای نمایشی سازمان فرهنگی هنری شهرداری، در بسیج هنرمندان، در حوزه هنری، همه آدم هایی که رأس کار هستند؛ همه با هم رفیق و دوست و برادر و هم فکر هستیم. اکنون هیچ اختلافی با هم نداریم و همفکر هستیم؛ ولی به قول آقای نصیربیگی کسانی که مرکزیت بیشتری دارند و امکانات بیشتری دارند باید به کمکهای نهادهای ضعیف‌تر بیایند. یعنی همان هم‌افزایی که می‌گویم. یعنی همپوشانی کنیم. اگر همپوشانی کنیم می‌توانیم ده گل به حریف بزنیم.
تسنیم: در استانها که می‌رویم نهاد قدرتمند در استان یا حوزه هنری یا بسیج هنرمندان است یا دو تایی با هم کار می‌کنند. این که بسیج و حوزه با همدیگر کار می‌کنند در استان خیلی جای مانور دارد. اعتماد هنرمند نسبت به حوزه و بسیج بیشتر است.
نصیربیگی: حتی شاید بتوان گفت اکنون بسیج جشنواره تئاتر را اجرا می‌کند. واقعاً بسیج به عنوان متولی اصلی برگزاری جشنواره یا در حوزه تربیت و آموزش است؛ اما وقتی خلایی را می‌بینیم باید ورود کنیم. جامعه تئاتری ما از صد هزار به 200 هزار برسد. از 200 هزار به 300 هزار برسد. لذا انتظار این است که مجموعه‌های متولی مثل مرکز نگاه حمایتی و چتر حمایتی را بالای مجموعه‌هایی که خودجوش و انقلابی حوزه را جلو می‌برند دست حمایتی داشته باشند و از این مجموعه‌ها کناره‌گیری نکنند. یعنی اگر در کنار باشند واقعاً این مجموعه‌ها کار خودشان را انجام خواهند داد؛ اما وفاق و اتحادی که بحث می‌کنید این را شاهد نخواهیم بود که اگر این اتحاد شکل بگیرد دست‌مایه کارهای خیلی بزرگ و تأثیرگذار خواهد بود.
تسنیم: سال گذشته در جشنواره مقاومت ایجاد زیرساخت سخت افزاری و آماده‌سازی سالنی با هزینه نسبتاً پایین بود. برخلاف تصور که فکر می‌کردند چند میلیارد هزینه خواهد داشت؛ ولی با رقمی بین 150 تا 200 میلیون طراحی و احداث شد. قرار است جشنواره در استانهایی برگزار شود که محروم هستند. خیلی از امتیازهایی که در مرکز وجود دارد هیچ وقت آنجا نبوده؛ حتی این خبر را داشتیم که در بندرعباس سالن اصلی شهر تخریب شده است. آیا شما برنامه‌ای دارید در این استانهای محرومی که گفتید این زیرساختهای سخت‌افزاری را هم تهیه کنید و توسعه دهید؟
نصیربیگی: با توجه به وضعیت مالی سازمان دلمان می‌خواهد این اتفاق بیفتد؛ ولی حقیقتاً این از عهده ما خارج است و در این حوزه ورودی نداریم. اما ما وقتی جشنواره‌ای را برای یک استانی طراحی می‌کنیم از مجموعه‌های متولی مثل ارشاد و سایر مجموعه‌های متولی و فضاهایی در اختیار آنان را با رایزنی [در اختیار می‌گیریم] و به واسطه حضور جشنواره یک سری از چیزها تجهیز شود. نمونه خاصش را اگر بخواهیم مثال بزنیم جشنواره فتح خرمشهر که خرداد در آبادان برگزار شد. به واسطه جشنواره بود که منطقه آزاد الوند ورود کرد و دو پلاتو را کلنگ‌زنی کردند و هزینه‌های جشنواره را داد و قطعاً اگر در یک سال آینده این پلاتوها به مرحله ساخت و بهره‌برداری برسد برای استان ظرفیتی است. ما قطعاً الان بخواهیم به هر کدام از استانها برویم قطعاً با استاندار آن استان جلسه‌ای خواهیم داشت و او را دخیل خواهیم کرد و از استاندار می‌خواهیم به جشنواره ورود کند.
اگر تئاتر به قدری خوب باشد از این به بعد ما سرمایه‌گذاری و کمک می‌کنیم
وقتی استاندار به عنوان محور سیاسی، فرهنگی، علمی و ورزشی منطقه ورود می‌کند قطعاً ارگانهای دیگر باید ورود کنند. ارشاد ورود کند سازمان تبلیغات و بسیج و سپاه استان ورود می‌کند. اینها مستلزم این است که وقتی ورودها یک اتفاقاتی را به وجود می‌آورد اولین کار همین همدلی و همراهی را ایجاد می‌کند. یک ستاد استانی تشکیل می‌دهند. از هر کجا یک امکاناتی برای جشنواره تامین می‌کنند. این امکانات برای هنرمندان آن استان خواهد بود. اصلاً تئاتری که اجرا می‌شود و مسئولین دخیل می‌شوند و از کارها دیدن می‌کنند. اگر تئاتر به قدری خوب باشد از این به بعد ما سرمایه‌گذاری و کمک می‌کنیم. ضمن اینکه فرهنگ‌سازی می‌کنیم. برای تئاتر بسترسازی داریم. مردم اجراها را می‌بینند. با تئاتر آشنا می‌شوند. بستر را فراهم می پکنیم که تئاتر به عنوان یک هنری که مردمی است در بین مردم جایگاه خودش را پیدا کند. اینها اتفاقات خوب و میمون و مبارکی است که با برگزاری هر جشنواره تئاتر بسیج که در هر استان است. این اتفاقات را هم برای هنرمندان هم برای مردم هم برای مسئولین استان رقم می‌زند و این اتفاق به نظرم اتفاق خوب و مبارکی است.
تسنیم: به نظر می‌رسد می‌شود همان اتفاقی که در خوزستان رخ داد و دو پلاتو کلنگ‌زنی شد بتواند در دیگر استانها نیز رخ دهد.
دو سالنی که در فتح خرمشهر امسال رقم خورد به واسطه زحمات شما خبرگزاری تسنیم بود
زارعی: البته دو سالنی که در فتح خرمشهر امسال رقم خورد به واسطه زحمات شما خبرگزاری تسنیم بود. پیگیری خبرنگاران بود براساس ایده های خیلی خوب و هنرمندانه‌تان مسائل را مطرح کنید که واقعاً بتوانیم مسئله فرهنگ را حل کنیم. مسئله، مسئله جدی است. به خدا جدی است و گرنه رهبر معظم انقلاب نمی‌گفت ولنگاری فرهنگی از این واژه استفاده نمی‌کرد. سالهاست رهبر می‌فرمایند. من همیشه می‌گویم ایشان مثل جدش امیرالمومنین مظلوم است. ایشان سالهاست در مورد فرهنگ و پیش‌بینی‌های فرهنگی دارند. مدام تاکید می‌کنند. دو سال قبل گفت سال اقتصاد و فرهنگ. شعارشان این بود چه اتفاقی در این سال افتاد؟ چه چیزی در آن سال به لحاظ فرهنگی مسئولین کلان فرهنگی ما حتی دوستان ما برادران ما در مجلس چه کار بنیادی کردند برای فرهنگ که امسال دوباره داغ دل آقا تازه شود و بگوید ولنگاری فرهنگی دیگر از این واضح‌تر و شفاف‌تر نمی‌شود که موضعش را مطرح کند و واقعاً مسئله، مسئله جدی است. بارها گفته‌ام این قدر که مشکل فرهنگی در این مملکت داریم و هجمه فرهنگی داریم و خطرات داریم مشکل اقتصادی نداریم.
تسنیم: خانم علی‌محمدی کمی از سازمان بسیج خواهران و برنامه‌های این بخش توضیح دهید.
حدود 52 درصد از هنرمندان سراسر کشورمان خانم هستند
علی‌محمدی: با توجه به اینکه حدود 52 درصد از هنرمندان سراسر کشورمان خانم هستند.برنامه‌ریزی‌های عمیقی باید در این راستا باشد. با توجه به اینکه قبلاً در این حوزه هیچ خواهری کاری نمی‌کرده، خود سازمان بسیج هنرمندان کشور کارهای زیرساختی انجام می‌دهد. یعنی حتی در بحث ساختار و تشکیلات و بحثهای فراتر از این. در بحث خواهران هم همان طور که آقای دکتر فرمودند بیشتر دنبال خانمهایی هستیم که متعهد و متخصص هستند یعنی تعهدگرایی را اولویت قرار می‌دهیم. البته تئاتر هم سه مدل در واقع اجرا می شود یکی حوزه خواهران به تفکیک حوزه آقایان هم به تفکیک و حوزه مختلط هم داریم؛ ولی قاعده تفکیک بشود فعلاً نتیجه کارگاهایمان که در قم برگزار شد این شد که بحث تفکیک را به شکل اساسی نداریم. یعنی این نتیجه از کارگاه بیرون آمد.
تسنیم: بحث مسجدی که فرمودید جدی‌تر می‌شود که تک جنسیتی می‌شود.
نصیربیگی: ما در ترکیب شورای انجمنها و گروه‌هایمان و انجمنهای استانیمان از خواهران متخصص و متعهد استفاده می‌کنیم. در شورای مرکزی خودمان خانم شاه حسینی در شعر مثلاً خانم محرابی که از شاعران توانمند کشور است و در ادبیات داستانی خانم اصلانپور، عبدالحسینی و در تجسمی اساتید دیگری هستند. در بخشهای مختلف سعی کردیم از توان تخصصی آقایان و خانمها استفاده کنیم.
تسنیم: برخلاف خیلی از رشته های هنری در تئاتر خانمها پا‌به‌پای آقایان کار می‌کنند. در جشنواره مقاومت در حوزه نمایشنامه‌نویسی اخیراً برنده خانمها بودند.
نصیربیگی: سیاستگذاری خاصی که در شورای مرکزی به عنوان حرکت‌سازی راه‌اندازی می‌شود احتمال دارد در انتقال مطالب، احتمال دارد در نوع نگاه آدمها نسبت به این قضیه اختلاف باشد، از خیلی از آدمها عبور کردیم. یک سری آدمهایی که تقریباً یک شناخت تحصیلی و تدریسی کامل داشتیم که می‌توانند نگاه سازمانی را منعکس کنند را استفاده کردیم و قطعاً در قدمهای بعدی گروه‌های انتخاب و داوری و بحث کارگردانی به فراخور استفاده خواهد شد.
زارعی: ریل‌گذاری جدیدی که صورت می‌گیرد باید جا بیفتد. با سختی‌هایی مواجه خواهیم شد که شاید مرحله ابتدایی از خانمها استفاده کنیم سختشان باشد. ما مسیر را هموار می‌کنیم. جزء برنامه‌هایمان این است که از خانمهای متعهد و متخصص در حوزه نمایشی استفاده کنیم.
علی‌محمدی: ما به تفکیک جنسیتی قائل نیستیم. در بحث خواهران و آقایان؛ ولی در بحث آداب حضورشان الان بررسی کردیم کار تحقیقاتی انجام می‌دهیم. دوستان دیگری که کار فقهی انجام دادند استفاده می‌کنیم. پیوست فرهنگی را برای همه رده‌ها ابلاغ می‌کنیم. در نوع حضور و آداب حضورشان در جشنواره ها و سازمانها و قسمتهای دیگری که کار هنری انجام می‌دهند.
======================================
مصاحبه از احسان زیورعالم
انتهای پیام/
