«محمدرضا حاجیان»، کارشناس غرب آسیا در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری تسنیم، در خصوص اظهارات لاوروف در رابطه با ارائه طرحی همسو با مواضع روسیه درباره حلب از سوی وزیر خارجه آمریکا، با اشاره به عدم همکاری بخشهای نظامی و اطلاعاتی واشنگتن با مسکو بیان داشت: بعید به نظر میرسد در حال حاضر که دورهای انتقالی برای دولت آمریکا محسوب میشود، طرح جدی و سیاست جدید در دستور کار دولتمردان آمریکایی قرار داشته باشد.
وی با تأکید بر اینکه دولت روسیه این موضوع را احتمالاً با توجه به شرایط حاضر چندان جدی تلقی نکند، مطرح کرد: صحنه سوریه یک آوردگاه بسیار جدی و سرنوشتساز برای مسکو و واشنگتن خصوصاً روسها است؛ بنابراین انتظار اعطای امتیاز به آمریکاییها در این منطقه از سوی روسها بسیار بعید است. از طرف دیگر آمریکاییها نیز در شرایطی قرار ندارند که قصد داشته باشند امتیازی را به روسها دهند.
کارشناس غرب آسیا با توجه به اینکه همپیمانان آمریکا در منطقه از هرگونه امتیاز دادن واشنگتن به روسها احساس خسارت میکنند، گفت: آمریکاییها نیز به این سادگی خواستار رنجاندن همپیمانان خود نیستند. در مجموع باید منتظر ماند تا دستگاه جدید سیاست خارجی واشنگتن طرحهای خود را موردبررسی قرار دهد. به نظر میرسد که طبق تجربههای پیشین حداقل چند ماه طول میکشد که آنها به طور جدی به بحثهای غرب آسیا وارد شوند.
وی با بیان اینکه معمولاً چندین موضوع در اولویت سیاستهای آمریکا قرار گرفته است، یادآوری کرد: موضوع فلسطین یکی از این موارد است. دولت اوباما علیرغم اراده خود برای گام برداشتن در راستای حل قضیه فلسطین و مذاکرات طرفین، عملاً کوچکترین تحرک و برنامهای از خود بروز نداد. بعید به نظر میرسد که دولت ترامپ ادامه دهنده سیاست اوباما در منطقه باشد. احتمال وجود سیاست تهاجمی در دولت جدید آمریکا نسبت به مسئله سوریه بعید است؛ لذا سیاست این دولت تدافعی خواهد بود.
حاجیان در پاسخ به این پرسش که «طبق اعلام لاوروف، مسکو آمادگی دارد مقامات نظامی و دیپلماتهای خود را به ژنو اعزام کند تا روی طرح اقدام مشترک برای حلب همراستای پیشنهادهای آمریکا کار کنند. آیا طرح واشنگتن به اقدام عملیاتی نزدیک است؟» بیان داشت: همکاری مسکو و واشنگتن درباره سوریه بر دو نوع است. یک نوع از همکاری عملیاتی با هدف مبارزه با تروریسم صورت میپذیرد. نوع دیگر این همکاریها نیز راهکارهای سیاسی است. واشنگتن در خصوص راهکارهای سیاسی تا به امروز هیچگونه طرح جدی و عملیاتی نداشته است.
وی با تأکید بر اینکه آمریکا و همپیمانان آن همچون قطر، ترکیه، عربستان و اروپاییها ابزارهای سیاسی در داخل سوریه برای مذاکره سیاسی در اختیار ندارند، افزود: آنها صرفاً گروههای مسلح تکفیری را در اختیار دارند. آمریکا با سیطره گروههای تکفیری بر سوریه به دنبال تحمیل خواسته سیاسی خود به دمشق است؛ اما واشنگتن گروهی با یک انسجام سیاسی در اختیار ندارد که پای میز مذاکرات حاضر شود.
این کارشناس مسائل غرب آسیا با اشاره به اینکه دولت سوریه و همپیمانان آن همچون روسیه به خوبی آگاهی دارند که امتیازدهی به گروههای مسلح کاملاً به ضرر آنها است، یادآوری کرد: زمانی که گروههای مسلح در حال فروپاشی هستند، هیچ دلیلی وجود ندارد که امتیازی به آنها داده شود. این گروهها آمادگی ورود به طرحهای سیاسی دارند. به قطع و یقین چنانچه آنها به مذاکرات سیاسی وارد شوند، هیچ سودی به آمریکاییها و دولتهای منطقهای نخواهند داشت. پایگاهی که دولت سوریه از آن برخوردار است، به مراتب بیشتر از گروههای تکفیری است؛ لذا واشنگتن تا به امروز هیچگونه طرح جدی ارائه نکرده است.
وی با یادآوری اینکه تجربه گفتوگوهای گذشته مسکو و واشنگتن نشان داده که بخشهای نظامی و امنیتی آمریکا آمادگی همکاری با روسها ندارند، بیان داشت: سه نهاد در اجرای سیاست خارجی واشنگتن دخیل هستند. وزارت امور خارجه و کاخ سفید، پنتاگون و سازمانهای اطلاعاتی (عمدتاً CIA)، از جمله این نهادها هستند. پنتاگون و سیا برای مبارزه با تروریسم و همکاریهای میدانی نظر موافقی نسبت به روسها ندارند؛ چرا که آن درجه از اطمینان و اعتماد بین طرفین ایجاد نشده است.
این کارشناس سیاست خارجی با توجه به بدعهدی واشنگتن در دفعات پیشین تأکید کرد: جان کری در دفعه پیشین نیز وعدههایی داده بود؛ اما نه تنها این وعده اجرایی نشد، بلکه بمباران مواضع ارتش سوریه در دیروالزور از سوی آمریکاییها عملاً تمام طرح آنها را به باد داد. شاید دولت اوباما در چند هفته آخر حکومت خود به دنبال کسب وجههای سیاسی برای دموکراتها است؛ اما به نظر میرسد که این امر حائز اهمیت چندانی نیست.
انتهای پیام/