"هامون" به دریا زد و "مادر" جاودانه شد/ دوران درخشان جشنواره فجر در دهه 60

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، نخستین دوره جشنواره فیلم فجر در بهمن 1361 در تهران برگزار شد که زمان برگزاری جشنواره اول، مقارن با جنگ ایران و عراق و فضای پس از انقلاب 57 بود. نگاهی به اسامی فیلم‌های حاضر در بخش مسابقه آماتور، حال و هوای زمان برگزاری جشنواره را بازگو می‌کند. این دوره فقط شامل مسابقه سینمای آماتور بود و بخش سینمای حرفه‌ای، به‌صورت غیررقابتی برگزار شد.

حاجی واشنگتن، خط قرمز، مرگ یزدگرد، اشباح و سفیر از دسته فیلم‌های مهم این دوره بودند، در این دوره  از جشنواره که متشکل از بخش‌های مسابقه سینمای آماتور و مسابقه سینمای حرفه‌ای بود به‌صورت غیررقابتی برگزار شد که در بخش سینمای آماتور به تعدادی فیلم، دیپلم افتخار اهداء شد.

ازجمله حواشی این دوره می‌توان به صحبت‌های سرپرست کمیته گزینش فیلم‌ها اشاره کرد که گفته بود در این جشنواره نتوانستیم از میان فیلم‌های 35 میلی‌متری فیلمی را به عنوان الگو انتخاب کنیم، بنابراین به هیچ یک از فیلم‌ها جایزه‌ای داده نمی‌شود.

در بهمن 1362 دومین دوره جشنواره فیلم فجر در تهران برگزار شد. باز هم در این دوره جایی برای فیلم‌های خارجی وجود نداشت. مسابقه سینمای ایران در دو بخش حرفه‌ای و آماتور برگزار می‌شود و برندگانش با لوح زرین مورد تقدیر قرار می‌گیرند. هیئت داوران هیچ اثری را شایسته دریافت جایزه بهترین فیلم معرفی نمی‌کند.

ویژگی بارز این دوره حضور نخستین استعدادهای سینمای پس از انقلاب 57 یعنی محسن مخملباف، رسول صدرعاملی، محمدعلی سجادی، محمدرضا اعلامی، حسن هدایت و خسرو سینایی در کنار سه نام کم شناخته‌تر یعنی علیرضا داوودنژاد، رضا میرلوحی و مسعود اسدالهی است و از آثار برگزیده این دوره می‌توان به فیلم توبه نصوح محسن مخملباف یاد کرد.

از حواشی جالب این دوره می‌توان به قطع برق در روزهای آغازین و لو رفتن نتایج داوری در شب آخر از حاشیه‌های این دوره اشاره کرد.

سومین دوره این جشنواره در سال 63 حواشی چندانی نداشت، مترسک حسن محمدزاده به‌عنوان بهترین فیلم جایزه بهترین کارگردانی به یدالله صمدی برای فیلم مردی که زیاد می‌دانست و همچنین از علی حاتمی به خاطر فیلم کمال‌الملک و جمشید مشایخی و پروانه معصومی به‌خاطر بهترین بازیگران این دوره از جشنواره برای فیلم گل‌های داودی تجلیل شد.

اما در زمستان 64 همانند سال‌های گذشته از حضور فیلم‌های خارجی در بخش مسابقه خبری نبود و فیلم‌های خارجی تنها در بخش‌های جنبی و غیررقابتی به‌نمایش درآمدند و بین‌المللی بودن جشنواره فیلم فجر با این رویه زیرسئوال رفت با این وجود فیلم‌های ایرانی "دونده" به کارگردانی "امیر نادری"، "جاده‌های سرد" ساخته‌ "مسعود جعفری جوزانی" و "مادیان" به کارگردانی "علی ژکان" در بخش مسابقه توانستند فرصت راهیابی برای حضور در جشنواره‌های برون مرزی را کسب کنند و برای نخستین بار پس از انقلاب موفق به کسب جوایز متعدد از جشنواره های معتبر جهانی شدند.

در جشنواره‌ دوره چهارم حاشیه‌ها و اتفاقات شک برانگیزی رخ داد که سبب شگفت‌آور شدن این دوره شد، اما به دنبال آن مرحوم "رسول ملاقلی‌پور" پس از ساخت فیلم‌هایی چون "نینوا" برای نخستین بار در جشنواره حضور پیدا کرد و فیلم‌هایی از جمله "اتوبوس" به کارگردانی "یدالله صمدی" و "تنوره‌ دیو" ساخته "کیانوش عیاری" برندگان اصلی لوح زرین جشنواره چهارم بودند.

در بهمن 65 رسول ملاقلی‌پور با پرواز در شب و عباس کیارستمی با خانه دوست کجاست؟ با در دست داشتن لوح  زرین حال و هوایی کاملا متفاوت را به پنجمین دوره جشنواره فیلم فجر داده بودند و داریوش ارجمند نیز برای فیلم ماندگار ناخدا خورشید جایزه بهترین بازیگر مرد را به خود اختصاص داد.

در ششمین دوره این رویداد سینمایی هیچ فیلمی به‌عنوان فیلم برگزیده از سوی هیئت داوران انتخاب نشد اما از چهار فیلم پرنده کوچک خوشبختی سیروس تسلیمی، ترن امیر قویدل، وکیل اول محمدهادی سیف، جمشید حیدری و سرزمین آرزوها مجید قاری زاده تقدیر شد و  عنوان بهترین بازیگر نقش اول مرد به  فرامرز قریبیان برای فیلم ترن و بهترین بازیگر نقش اول زن به  پروانه معصومی  برای شکوه زندگی و جهیزیه برای رباب اختصاص یافت.

در بهمن 67 که سالی پر بار برای سینمای ایران بود جشنواره فیلم فجر شاهد حضور بسیاری از ستارگان سینما بود از جمله ابراهیم حاتمی‌کیا به‌عنوان کارگردان فیلم دیده بان، محسن مخملباف با بای‌سیکل ران، عزت‌الله انتظامی با ایفای نقش در گراند سینما و رویا نونهالی با عروس خوبان و فاطمه معتمد‌آریا با فیلم برهوت حال هوای پر هیجانی به فضای هفتمین دوره جشنواره داده بودند. همچنین مجید انتظامی به‌عنوان بهترین موسیقی فیلم برای بای سیکل ران برگزیده شد.

داوران هشتمین جشنواره فیلم فجر در تهران فیلم مهاجر را به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا ‌به‌عنوان بهترین فیلم و داریوش مهرجویی  و خسرو شکیبایی را ‌برای فیلم ماندگار هامون به‌عنوان بهترین کارگردانی و بازیگر مرد و افسر اسدی را به‌عنوان بهترین بازیگر نقش اول زن برای فیلم عبور از غبار برگزیدند.

در اواخر دهه 60 نهمین جشنواره فیلم فجر در حالی برگزار شد که آپارتمان شماره 13 به کارگردانی یدالله صمدی به عنوان فیلم برتر و نقش عشق شهریار پارسی پور و دو فیلم و یک بلیط ار داریوش فرهنگ جایزه ویژه داوران را به خود اختصاص داد و همچنین مهدی هاشمی و فریماه فرجامی به عنوان بهترین بازیگران این دوره انتخاب شدند.

گفتنی است بهترین فیلم‌های دهه 60 سینمای ایران از نگاه مخاطبان شامل دندان مار‌(مسعود کیمیایی)، کلید (ابراهیم فروزش) هامون (داریوش مهرجویی) مهاجر (ابراهمی حاتمی‌کیا)، ای ایران (ناصر تقوایی) مشق شب (عباس کیارستمی) مادر (علی حاتمی) نار و نی (سعید ابراهیمی‌فر) زیر بام‌های شهر (اصغر هاشمی) و کلوزآپ (عباس کیارستمی) بودند که تا‌کنون هم همچون ستارگان بر تاریخ سینمایی ایران می‌درخشند.

انتهای پیام/