کابل مقابل سیاستهای جنگافروزانه واشنگتن بایستد/ آمریکا؛ تماشاچی رشد داعش در افغانستان
سخنگوی سابق حامد کرزی نوشت: دولت آمریکا در استراتژی جدید خود در افغانستان حملات هوایی علیه طالبان را افزایش خواهد داد در حالی که واشنگتن در مبارزه با تروریسم شکست خورده است و انگیزهای برای آوردن طالبان بر سر میز مذاکره ندارد.
«ایمل فیضی» کارشناس مسائل سیاسی و سخنگوی سابق رئیس جمهور پیشین افغانستان در یادداشتی ارسالی به دفتر منطقهای خبرگزاری تسنیم نوشت که با وجود امضای قرارداد امنیتی و دفاعی افغانستان و آمریکا در سال 2014، شمار تلفات غیرنظامیان در حال افزایش است. در حالی که آمار کشتهشدگان نیروهای امنیتی افغان در بالاترین حد خود قرار دارد و تروریسم نیز به شدت افزایش یافته است.
انتظار میرود رئیسجمهور آمریکا «دونالد ترامپ» تصمیم خود را درباره پیشنهاد تقویت حضور نظامی آمریکا در افغانستان و اعزام 3 تا 5 هزار نیروی بیشتر نظامی آمریکا در افغانستان اتخاذ کند. براساس این برنامه جدید، آمریکا حملات هوایی خود علیه طالبان را نیز افزایش خواهد داد.
واشنگتن در حالی بار دیگر بر طبل جنگ میکوبد که در مبارزه با تروریسم شکست خورده است. انگیزه واقعی آمریکا هرچه باشد، آوردن طالبان بر سر میز مذاکره نیست.
افغانستان و همسایگان دور و نزدیک آن باید باهم برای ایجاد راهکار سیاسی و دیپلماسی فعال برای حفظ صلح و امنیت در منطقه همکاری کنند.
تروریسم در افغانستان در حال گسترش است
تنها چند هفته پیش، نیرویی متشکل از 300 تفنگدار آمریکایی به ولایت هلمند افغانستان که کانون کشت خشخاش و درگیری است، بازگشتند. «جیمز ماتیس» وزیر دفاع آمریکا نیز با اشاره به تروریسم اخیرا اخطار داد که سال 2017 سال سخت دیگری برای افغانستان خواهد بود.
مانند بسیاری از دیگر افغانها، من نیز از پیشبینیهای سالانه مقامات آمریکایی از آینده تاریک امنیتی افغانستان خسته شدهام. این گزارشها تنها بر شبهات و سوءظنهای موجود درباره جنگ واشنگتن و نقش آن در افغانستان میافزاید.
در سال 2014، قویترین استدلال واشنگتن برای امضا کردن قرارداد دو جانبه امنیتی و دفاعی با کابل این بود که اگر این قرارداد به امضا نرسد، و اگر آمریکا قائل به اعزام نیرو و منابع به افغانستان پس از سال 2014 نباشد، دولت کابل قادر به جلوگیری از بازگشت القاعده در بخشهایی در افغانستان نخواهد شد و مناطق تحت کنترل طالبان در این کشور نیز گسترش خواهد یافت.
با گذشت حدود 2.5 سال پس از امضای پیمان امنیتی کابل و واشنگتن، ژنرال «جان نیکلسون» فرمانده نیروهای آمریکایی در افغانستان، نگرانی خود درباره حضور گروههای تروریستی در افغانستان، از جمله القاعده، و شاخه انشعابی داعش را ابراز کرده است.
به گفته ژنرال نیکلسون، بیشترین حضور گروههای تروریستی در جهان در منطقه افغانستان-پاکستان است و به اعتقاد نیکلسون، از 98 سازمان تروریستی تعیین شده توسط آمریکا در جهان، 20 سازمان در این منطقه قرار دارد.
علاوه بر القاعده و داعش که توسط کشورهای خارجی تقویت میشوند، طالبان نیز اکنون جایگاه قابل توجهی در افغانستان دارد و اکنون بیش از هر زمان دیگری از آغاز هجوم آمریکا مناطق بیشتری را در افغانستان تحت کنترل خود دارد.
هزینههای انسانی جنگ جاری در افغانستان روز به روز دردناکتر میشود.
گزارش اخیر دفتر نمایندگی سازمان ملل در افغانستان موسوم به «یوناما»، از افزایش قابل توجه تلفات غیرنظامیان بر اثر حملات هوایی در سه ماهه اول سال 2017 نسبت به زمان مشابه در سال گذشته خبر میدهد.
بر اساس گزارش یوناما، از ابتدای سال جدید میلادی 2 هزار و 181 تلفات غیرنظامی در افغانستان به ثبت رسیده است. این در حالی است که آمار کشتههای نیروهای امنیتی افغان نیز در بالاترین سطح خود در 2 سال اخیر قرار دارد. در ماه گذشته بیش از 160 سرباز افغان در یک حمله تروریستی در شمال کشور جان خود را از دست دادند. بر اساس گزارشی از دولت آمریکا، نیروهای امنیتی و دفاعی افغان در 8 ماه اول سال 2016 متحمل تلفات حدود 15 هزار نفری شدند.
این تحولات باعث شده تا افغانها سوالاتی مبنی بر شکست آمریکا برای اجرای مفاد پیمان امنیتی این کشور با افغانستان را مطرح کنند. این پیمان امنیتی در نظر دارد تا امنیت و ثبات در افغانستان را تقویت کند، در صلح و ثبات منطقهای و بینالمللی مشارکت کند، با تروریسم مبارزه کرده و در نهایت منطقهای را به وجود آورد که دیگر پناهگاه القاعده و دیگر گروههای وابسته به آن نباشد.
این پیمان امنیتی کابل-واشنگتن در همه این موارد شکست خورده است.
اگر قرارداد امنیتی و دفاعی با آمریکا منجر به صلح و ثبات در افغانستان نشود، بنابراین فواید این پیمان امنیتی چیست؟
وجود تناقضهای بسیار در جنگ 16 ساله افغانستان
فرماندهی نظامی آمریکا در افغانستان تایید میکند که طالبان و شبکه حقانی بزرگترین تهدید برای امنیت در افغانستان است و رهبران این گروهها همچنان از آزادی عمل در پناهگاههای خود در پاکستان برخوردارند و نیز تحت فشار قرار ندارند.
چندی قبل، ژنرال نیکلسون در کمیته نیروهای مسلح سنای آمریکا تصریح کرد: تا زمانی که نیروهای شبه نظامی از پناهگاهها و حمایت خارجی برخوردارند نمیتوان آنها را شکست داد.
وی همچنین تاکید کرد که عامل اصلی که باعث موفقیت ما در افغانستان خواهد شد از بین بردن پناهگاههای خارجی و حمایت از شبهنظامیان است.
با این حال، مقامات نظامی آمریکا این سوال اساسی را پاسخ نمیدهند که چطور افزایش نیروها و بمباران افغانستان مشکل وجود پناهگاهها و حمایتهای خارجی از گروههای تروریستی در افغانستان را حل خواهند کرد؟
آمریکا؛ تماشاچی رشد داعش در افغانستان
پس از آزمایش بزرگترین بمب غیر اتمی در افغانستان در ماه گذشته، فرمانده نیروهای آمریکایی و ناتو در افغانستان اعلام کرد که داعش در افغانستان را در سال 2017 نابود خواهد کرد. در ژانویه سال 2016، من در یادداشتی نوشتم که بیمیلی آمریکا برای مقابله با حضور و فعالیت شاخه انشعابی داعش در افغانستان بسیار سوالبرانگیز است.
در سال 2015، پنتاگون تایید کرد که داعش در پی ایجاد پناهگاه در افغانستان است. در فوریه همان سال، ژنرال آمریکایی «جان اف کمپل» گفت: ما حضور احتمالی داعش در افغانستان را تحت بررسی داریم. نیاز نظارت بر داعش اولویت اطلاعاتی آمریکا بود. اما تهدید داعش در افغانستان برای پنتاگون نوپا به نظر میرسید.
در ژانویه سال 2015، پنتاگون تاکید کرد که به دقت حضور داعش در افغانستان را بررسی میکند و فعالیتهای داعش را اینطور توصیف کرد که فعالیتهای داعش در افغانستان منحصر به تلاشهای محدود این گروه برای جذب نیرو است و داعش در افغانستان در فاز اکتشافی به سر میبرد.
در ابتدا به شاخه انشعابی داعش در افغانستان، «طالبان با برند جدید» گفته میشد. یک ماه پس از آن در جولای 2015، ژنرال کمپل اعلام کرد: ما در ابتدا خطر داعش را نوپا توصیف کردیم، اما اکنون میتوان گفت نیاز مبرمی برای اجرای عملیات علیه این گروه وجود دارد.
در نتیجه پس از مدتی افغانها شاهد ساخته شدن مخفیگاههای تروریستهای خارجی، جذب نیروهی آنها و مجبور کردن مردم برای ترک خانههایشان بودند. پس از تابستان سال 2015، داعش در افغانستان صدها افغان بیگناه را قتل عام کرد.
در سال 2016، بر اساس گزارشها، نیروهای آمریکایی عملیاتهایی علیه داعش انجام دادند که اکثر آن حملات هوایی بود. با حمایت آمریکاییها، نیروهای افغان نیز 430 بمب را علیه مواضع داعش استفاده کرند و همچنین عملیاتهایی را برای مقابله با این گروه تا اواسط جولای همان سال انجام دادند.
حال این سوال پیش میآید که چطور یک گروه تروریستی خارجی مانند داعش در حضور هزاران نیروی آمریکایی، گسترش پیدا کرده است؟ افغانها آمریکاییها و غنی را در این باره مقصر میدانند.
جنگ علیه تروریسم آمریکا در افغانستان، باعث افزایش تروریسم در این کشور شده است.
افزایش شدید تروریسم و ظهور گروههای خشن و افراطگرای جدید، سوالها را درباره جنگ کنونی افغانستان، بیش از پیش افزایش میدهد.
راهکار برون رفت از بحران افغانستان چیست؟
پیش از آنکه دیر شود، تمام بازیگران منطقهای باید راهحل صلحآمیزی را برای جنگ تحمیل شده خارجی بر افغانستان از اهداف کلیدی در سیاست خود قرار دهند.
سازمان همکاریهای شانگهای فعال شود و نقش مهمی را برای جلوگیری از گسترش سریع تهدید تروریسم در منطقه ایفا کند.
قدرتهای منطقهای نیز تاکید بیشتری بر همکاریهای منطقهای و ابتکارهای نتیجه محور برای ایجاد صلح داشته باشند.
بیتوجهی به شرایط کنونی افغانستان پیامدهای گستردهای در منطقه خواهد داشت.
انتهای پیام/.