گروه سیاسی خبرگزاری تسنیم ــ عباس کلاهدوز: از پنجشنبه گذشته شماری از مردم در برخی نقاط کشور با هدف مطالبات اقتصادی که عمدتاً ناشی از نارضایتی از عملکرد مؤسسات مالی و اعتباری بود، اقدام به تجمعات اعتراضی کردند. در ادامه و بهسرعت، این تجمعات از مسیر اصلی خود که با انگیزه اقتصادی و مسالمتآمیز بود، منحرف و بهسمت رادیکالسیم و در نهایت بهسمت آشوبهای خیابانی کشیده شد.
چهکسانی به «حق اعتراض» خیانت میکنند؟
در این بین، اما رویکرد و عملکرد طیفی از جریان اصلاحطلب در قبال این مسئله متناقض و فرصتطلبانه بود. در فاز اول نخستین برخی چهرههای اصلاحطلب در قبال اعتراضاتی که حالا بهسمت رادیکالسیم رفته بود، "متهمکردن رقبای خود و دولت مؤتلفشان" بود و از این فرصت برای جریان متبوع خود استفاده کردند این در حالی است که تا پیش از این و با گذشت ماهها از مشکلات مردم در ماجرای مؤسسات مالی و اعتباری که زیربنای تجمعات اولیه اعتراضی بهصورت آرام بود، برخی از اصلاحطلبان و رسانههای آن در موارد معدودی به این موضوعات پرداختند اما بهمحض اینکه این تجمعات منحرف و به مسائل ساختارشکنانه علیه نظام تبدیل شد، سکوت این جریان شکست.
در همین راستا حمیدرضا جلاییپور عضو سابق حزب اتحاد ملت بلافاصله در کانال شخصی خود سازماندهی اعتراضات را که مبدأ آن در مشهد بود به جریان رقیب دولت در انتخابات، نسبت داد، یا علی شکوریراد دبیرکل حزب اتحاد ملت در توییتی ضمن تکرار ادعای همحزبی خود مبنی بر طراحی آشوبها توسط رقیب روحانی، ادعای جدیدی را هم به آن اضافه و اعلام کرد که این اعتراضات نتیجه ائتلاف جریان ضدنظام با رقیبان دولت است تا اوضاع را علیه اصلاحطلبی بههم بریزند.
اما در مقابل بودند اصلاحطلبانی که نسبت به حوادث اخیر معقولانه برخورد کردند، مثلاً محمد علی ابطحی عضو مجمع روحانیون با ابراز انزجار از حمایت بیگانگان همچون آمریکا و سعودی از اغتشاشات ایران، این اقدامات را محکوم کرد
در این برهه ادعای طراحی اعتراضات توسط رقیب دولت روحانی، مرتباً از سوی طیفی از اصلاحطلبان و بعد از مدتی توسط برخی مسئولان دولتی همچون جهانگیری تکرار شد و منطقهای مختلفی برای آن خلق کردند.
اما در مقابل بودند اصلاحطلبانی که نسبت به حوادث اخیر معقولانه برخورد کردند، مثلاً محمد علی ابطحی عضو مجمع روحانیون با ابراز انزجار از حمایت بیگانگان همچون آمریکا و سعودی از اغتشاشات ایران، اعلام کرد که مسائل معیشتی بهانه است و آشوبگران اصل نظام را نشانه گرفتهاند. محمود صادقی و مصطفی هاشمیطبا هم از جمله اصلاحطلبانی بودند که از اغتشاشات اعلام انزجار کردند؛ شاید وقوع فتنه 88 و عملکرد سوء بخشی از جریان اصلاحطلب در حوادث تلخ آن سالها، تجربهای بود که موجب شد بخشی قابل توجهی از جریان اصلاحطلب، تبدیل شدن اعتراضات به حرکتهای آشوبطلبانه سال 96 را محکوم کنند.
با این حال، طیفی از اصلاحطلبان بهترین زمان برای تسویه حساب با رقیب سیاسی خود را در این شرایط مهیا دیدند؛ غلامحسین کرباسچی دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی بر همین مبنا به میدان آمد و با انتشار یک خبر در کانال تلگرامیاش، رسماً طراحی اعتراضات را به آیت الله علمالهدی نسبت داد، هرچند این خبر بلافاصله از سوی دفتر آیتالله علمالهدی و دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی تکذیب شد اما این پایان ماجرا نبود و با خاتمه فاز اول این پروژه ــ که باید رقبای سیاسی آنان متهم به طراحی اعتراضات میشدند ــ حالا با گستردهترشدن آشوبها در چندین نقطه کشور و نشانه رفتن به اصل نظام، فاز دوم آغاز شد.
در فاز دوم "فرصتطلبی اصلاحطلبانه"، نوبت به "موجسواری ریاکارانه" میرسد و اینبار برخی از اصلاحطلبان فرصت را مناسب یافته و بر "بهرسمیت شناختن حق اعتراض"، "مخالفت با فلیترینگ تلگرام" تأکید میکنند.
در فاز دوم از "فرصتطلبی اصلاحطلبانه"، نوبت به "موجسواری ریاکارانه" میرسد و اینبار برخی از اصلاحطلبان فرصت را مناسب یافته و بر "بهرسمیت شناختن حق اعتراض"، "مخالفت با فلیترینگ تلگرام" تأکید میکنند، بهطور مثال محمدرضا خاتمی دبیرکل سابق حزب منحله مشارکت در گفتوگویی ریشه اعتراضات را به مدیریت چند دهه گذشته حواله میدهد و خواستار بهرسمیت شناختن عصبانیت و مطالبه مردم میشود. وی در بخشی از این گفتوگو، راهحل کنترل اقدامات رادیکالی را بازتر کردن فضای مجازی عنوان میکند.
از سویی علیرضا علویتبار دیگر چهره شاخص اصلاحطلب در گفتوگویی با روزنامه اعتماد با اعلام این مطلب که از حقوق قانونی مردم در اعتراض و انتقاد از طریق راهپیمایی و تظاهرات دفاع میکند، ادعای جدیدی را مطرح میکند و مدعی میشود که زمینه اعتراضات بهدلیل این است که مردم تحقیر و مأیوس شدهاند چون کاندیداهای رقیب روحانی پس از شکست در انتخابات پستهای مهم و تأثیرگذاری گرفتهاند.
در جمعبندی رفتار شماری از اصلاحطلبان در قبال اغتشاشات اخیر، نوعی "فرصتطلبی ریاکارانه" دیده میشود، یعنی در پدیدههایی اینچنینی تا مادامی که بهصورت مستقیم ارتباطی با این جریان و دولت مؤتلفانشان پیدا نمیکند از کنار آن عبور میکنند یا اصل آن را مشکوک میخوانند و به جریان رقیب نسبت میدهند اما زمانی که بهسمت نظام میرود، این جریان مطالبهگر و حامی آن میشود البته در این بین به نظر میرسد عقلای جریان اصلاحطلب نباید اجازه دهند تا برخی از درون این جریان از این اتفاقات، فرصتطلبانه استفاده و هزینه آن را بر کل این جریان تحمیل کنند.
انتهای پیام/