خبرگزاری تسنیم - یاسر شیخی یگانه
دو زُلفونت بود تارِ ربابم / چه میخواهی از این حال خرابُم
تو که با مو سر یاری ندارد / چرا هر نیمه شو آیی به خوابُم
این دوبیتی از سرودههای باباطاهر نشان از قدمتی حداقل هزار ساله برای «رباب» دارد. باباطاهر شاعری است که در قرن چهارم و اوایل قرن پنجم هجری خورشیدی میزیسته است. البته بسیاری بر این باورند که ساز «رباب» قدمتی بیش از هزار سال دارد. رباب سازی باستانی و ایرانی است که خواستگاه اصلیاش آریانای کهن، خراسان دوره اسلامی، سیستان و بلوچستان و افغانستان است.
گذر زمان اما این ساز را تا حدودی در ایران به حاشیه کشانده است. امروز کمتر میبینیم که «رباب» در میانِ سازبندیِ گروههای موسیقی ایرانی جای چندان مهمی داشته باشد. شاید بیشترین تصوری که از این ساز داریم، همان چندباری است که بیژن کامکار در ترکیب گروه «کامکارها» رباب به دست میگرفت و آن را مینواخت. که البته آنجا هم فقط تصویر این ساز را میدیدیم و در میان آن همه سازِ کامکارها، چندان صدایش شنیده نمیشد.
دیشب اما سیوسومین جشنواره موسیقی فجر میزبانِ هنرمندی از دیار افغانستان بود که رباب مینواخت. همایون سخی به تاریخ چهارشنبه 27 دی 1396 در تالار وحدت روی صحنه رفت و رباب نواخت. همراه او در این اجرا میرویس کاظمی طبلا مینواخت.
برای بسیاری از مخاطبان موسیقی جدی، شاید این نخستین فرصتی بود که میتوانستند تکنوازی رباب را آن هم در کنسرتی با محوریت این ساز بشنوند. از زخمههای سخی بر رباب صدایی به گوش میرسید که در عین آشنا بودن برای مخاطب ایرانی، غریب بود.
نکتهی جالب در این اجرا حضور حسین رضایینیا در کنار سخی و کاظمی بود. رضایینیا با دفنوازی این دو هنرمند افغانستانی را همراه کرد و قطعههایی زیبا با هم نواختند.
در بخشی از این اجرا، سخی دست به ابتکاری جالب زد و با مضرابهای سنتور بر سیمهای رباب نواخت و قطعهای جالب را برای مخاطبان اجرا کرد.
به هر روی همایون سخی هنرمندی است که با همین ساز رباب تا کنون همکاریهایی با کوآرتت کرونوس، هانیبال کولومبه و ارکستر فیلارمونیک برلین هم داشته است. در کارنامه سخی همکاری با هنرمندانی مانند ای. آر رحمان و یویوما هم دیده میشود. او رباب را به دنیا معرفی کرده و شب گذشته هم معرفیِ دوبارهای از این ساز برای مخاطبان ایرانی داشت.
متاسفانه استقبال چندانی از کنسرت همایون سخی در قالب سیوسومین جشنواره موسیقی فجر رخ نداده بود و بیشتر صندلیهای تالار وحدت در هنگام اجرای این هنرمند افغانستانی خالی بود. این مسئله هم شاید مهمترین دلیلش، عدم تبلیغات درست برای این اجرا و معرفی آن به مخاطبان ایرانی بود.
در ادامه فیلمی را میبینید که در آن، همایون سخی با مضرابهای سنتور بر رسیمهای رباب مینوازد:
در پایان هم عکسهایی از کنسرت همایون سخی در تالار وحدت را میبینید: