به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، ظهور موج جدیدی از سیاست های حمایت گرایانه در اقتصاد بین الملل به بحث روز اقتصاددانان تبدیل شده است. جنگ ارزی، حمایت های تعرفه ای، دامپینگ قیمتی و ارزی، حمایت بانکی و قانونگذاری جانبدارانه به سود تولیدکننده داخل در همه کشورهای صنعتی دنبال می شود. استفاده از دیوارهای شیشه ای بر سر راه رسیدن مصرف کننده داخلی به کالای خارجی با فرهنگ سازی؛ که ژاپنی های به استاد مسلم آن تبدیل شده و کشورهایی مانند کره جنوبی هم از آنها تقلید کرده اند؛ ابزار قدرتمندی برای کمک به تولید داخل است.
برآوردهای بانک جهانی نشان می دهد که کشورهای چین و هند بالاترین ددرجه از حمایت گرایی را در سال های اخیر پیاده کرده اند و به دلیل اتخاذ این سیاست راهبردی در دهه های اخیر رشد بسیار بالایی را تجربه کرده اند. کشورهای روسیه، آرژانتین و برزیل هم سیاستی حمایت گرایانه دارند. در بین کشورهای صنعتی کشوری را نمی توان یافت که با سیاستگذاری از تولید داخل حمایت نکند.
در حالیکه در کشوری مثل ایران به کشاورزان تنها 0.5 درصد یارانه پرداخت می شود، این رقم برای کشاورزان آمریکایی بیش از 50 درصد است که عملا به آنها قدرت رقابت زیادی می دهد و می توانند رقبا را از میدان به در کرده و بازارهای دنیا را به تسخیر در آورند.
بزینس اینسایدر(http://www.businessinsider.com) در سال 2015 در مقاله ای نوشت که شاید فکر کنید این ژاپن، چین و یا هند هستند که بزرگترین ممانعت ها از تجارت آزاد را با حمایت های غیرتعرفه ای می کنند، اما حدس شما اشتباه است. این آمریکاست که با حمایت های غیرتعرفه ای بیشترین حمایت را از صنایع و کشاورزی آمریکایی و بالطبع از نیروی کار آمریکایی انجام می دهد.
نمودار زیر نشان می دهد که اقتصادهای موفق دنیا به برکت سیاست های حمایتی سنگین از صنایع داخلی توانسته اند رشد خود را حفظ کرده و هر یک در صنایعی چند دارای مزیت شوند.
به ترتیب بیشتری درجه حمایت گرایی را نشان می دهد.
چنانکه نشان داده شده است نوع حمایت گرایی را به اجزای ریز می توان دید که به خوبی نشان می دهد که حمایت از تولید یک مجموعه سیاستگذاری است که آن را نمی توان در یک یا دو متغیر خلاصه کرد.
علیرغم مطالبه جدی مردم و رهبری انقلاب برای کمک به تولید، هنوز یک تقلید ساده از اقتصادهای مدرن نشده و بدتر از آن برخی مقام ها از لزوم رها کردن سیاست حمایتی(اگر اساسا چنین سیاستی وجود داشته باشد که ندارد) سخن می گویند.
مقام معظم رهبری در سال 94 به اهمیت حمایت از صنایع داخلی پرداخته و از اصطلاح لزوم لگد نزدن به کارگر ایرانی استفاده کردند. ایشان فرمودند: «مصلحت کشور، مصرف تولید داخلی است، کمک به کارگر ایرانی است. بعضیها هستند حتّی حاضرند به نفع کارگر هم شعار بدهند، رگ گردن را هم درشت کنند و شعار بدهند، امّا در عمل به کارگر ایرانی لگد بزنند. لگد زدن به کارگر ایرانی این است که انسان جنس مصنوع این کارگر را مورد استفاده قرار ندهد و برود مشابه این را از خارج بگیرد؛ گاهی هم به قیمتهای گرانتر! ما در برخی از صنایع در کشورمان جزو پیشروان دنیاییم، [امّا] در همان چیزها، میروند از بیرون چیزهایی را برمیدارند و به داخل میآورند. و این وظیفهی همه است؛ از جمله وظیفهی دولت.»(9 اردیبهشت در جمع کارگران)
مجموعه سیاست های حمایتی نیاز به نقش آفرینی قوه مجربه و حمایت قوه مقننه دارد تا در حوزه های اجرایی و قانونگذاری؛ سیاستگذاری مبتنی بر کار کارشناسی دقیق که مستلزم شناخت اقتصاد جهانی است، انجام شود. ضمن اینکه دستگاه قضایی با بالا بردن هزینه تخلف از قانون باید در فرهنگ سازی حمایت از کالای ایرانی بکوشد.
نظام نظارتی ناقص که توان تشخیص کالای قانونی از قاچاق را ندارد، تعرفه های پایین بر مصنوعات ساده که به راحتی در داخل قابل تولید است، نظام بانکی علیه تولید، عدم وجود آمایش سرزمین، فرهنگ خرید کالای خارجی و بروکراسی ضدتولید ابزارهایی هستند که با آنها به کارگر ایرانی لگذ زده می شود و نتیجه ساده این لگدپرانی بیکاری کارگران و فقیر شدن خانواده ها است.
*عطا بهرامی
انتهای پیام/