به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا دعا و نیایش از بهترین ابزارهای ارتباط روح انسان با خداوند متعال است. این عمل به قدری اهمیت دارد که خداوند در آیاتی از قرآن به صورت مستقیم و غیر مستقیم انسانها را دعوت به انجام آن کرده است. به عنوان نمونه در بخشی از آیه60 سوره غافر میفرماید: «وَ قَالَ رَبُّکُمُ ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ؛ پروردگار شما میگوید بخوانید مرا تا برای شما استجابت کنم». همچنین در آیه186 سوره بقره پس از آنکه در آیات قبل درباره ماه رمضان و احکام آن سخن میگوید، میفرماید: «وَ إِذَا سَأَلَکَ عِبَادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌ أُجِیبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ فَلْیَسْتَجِیبُوا لِی وَلْیُؤْمِنُوا بِی لَعَلَّهُمْ یَرْشُدُونَ؛ و چون بندگان من (از دوری و نزدیکی) من از تو پرسند، (بدانند که) من به آنها نزدیکم، هرگاه کسی مرا خواند دعای او را اجابت کنم. پس باید دعوت مرا (و پیغمبران مرا) بپذیرند و به من بگروند، باشد که (به سعادت) راه یابند.» لذا توجه به خداوند متعال از مهمترین دستاوردهای دعا محسوب میشود.
مسأله دیگری که در موضوع دعا وجود دارد، شرایط استجابت دعاست. نبی مکرم اسلام(ص) در یک روایت فرمود:
دعا را هنگام ترحّم و رقّت قلب غنیمت بشمارید که این یک رحمت الهی است؛ اِغتَنِموا الدُّعاءَ عِندَ الرِّقَّةِ فَاِنّها رَحمَةٌ (شهابالاخبار، ص ٣١٧)
و یا امام صادق(ع) در دیگر روایت فرمود:
بر شما باد بعد از هر نماز دعا کنید. دعا بعد از نمازها مستجاب است؛ عَلَیْکُمْ بِالدُّعَاءِ فِی اَدْبَارِ الصَّلَوَاتِ فَإِنَّهُ مُستجابٌ (خصال، ج ٢، ص ٨٥)
بر اساس این دو روایت از شرایط استجابت دعا درخواست هنگام رقت قلب و نیز پس از نماز است.
رهبر معظم انقلاب نیز در بیاناتی با اشاره به این موضوع فرمود: «چه دعایی باید بکنیم که دنبال آن، اجابت باشد؟ گاهی انسان چیزی را از خدا میخواهد و به حسب ظاهر احساس میکند که این خواسته برآورده نشد. شرط مهم اجابت دعا این است که دعا به معنای حقیقی کلمه و با شرایط خود انجام بگیرد. اولین شرط دعا این است که با دلِ باطراوت و بیآلایش درخواست شود؛ مثل دل جوانها؛ لذا دعای جوانان اقبال و احتمال اجابت را بیش از همه دارد. گاهی بعضیها به بنده میگویند برای جوانهای ما دعا کن. البته ما همیشه برای همه جوانها دعا میکنیم اما در واقع این جوانها هستند که اگر قدر دل بیآلایش و باطراوت خود را بدانند، دعای آنها از هر دعایی میتواند به استجابت نزدیکتر باشد.
یکی از شرایط دعای مستجاب این است که انسان دعا را با معرفت انجام دهد؛ یعنی بداند که این دعا و این درخواست از کسی است که قدرت دارد همه آنچه را که انسان میخواهد، برای او انجام دهد؛ یعنی به اثر دعا باور داشته باشد. به امام صادق(ع) عرض که «نَدعُوا فَلا یُستجابَ لَنا»؛ دعا میکنیم، اما اثر اجابت را نمیبینیم. فرمود «لِأنـّکم تَدعونَ مَن لا تعرفونَه»؛ بیمعرفت دعا میکنید. در روایتی درباره معرفت در دعا نقل شده است که «یعلمون انی اقدر علی ان اعطیهم ما سألونی»؛ به قدرت اجابت پروردگار باور داشته باشند.» (خطبههای نماز جمعه تهران؛ 84/07/29)
انتهایپیام/