نهج‌البلاغه| تبعات شوم دین‌گریزی در بیان امیرالمؤمنین

عده‌ای برای آبادی دنیای خویش حاضرند از مبانی دینی عبور کنند و حدود الهی را زیر پا گذارند. این مسئله مورد هشدار امیرالمؤمنین(ع) قرار می‌گیرد.

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، از نگاه آموزه‌های دین، حبّ دنیا ناپسند و زمینه‌ساز خطاهای بعدی است. امام صادق(ع) در روایتی مشهور فرمودند حُبُّ الدنیا رَأسُ کلّ خطیئهٍ؛ حب دنیا رأس تمام خطاهاست. از این جهت خداوند در آیات متعددی از قرآن انسان‌ها را نسبت به تعلقات دنیایی بر حذر داشته است. در نگاه قرآن رضایت دادن به امور دنیوی بدون در نظر گرفتن امور اُخروی امری ناپسند و عاملی برای سقوط انسان به عمق رذالت است. خداوند در آیه38 سوره توبه می‌فرماید: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا ما لَکُمْ إِذا قیلَ لَکُمُ انْفِرُوا فی‏ سَبیلِ اللَّهِ اثَّاقَلْتُمْ إِلَى الْأَرْضِ أَ رَضیتُمْ‏ بِالْحَیاةِ الدُّنْیا مِنَ الْآخِرَةِ فَما مَتاعُ الْحَیاةِ الدُّنْیا فِی الْآخِرَةِ إِلاَّ قَلیل‏؛ اى اهل ایمان، شما را چه عذر و بهانه‌‏اى است هنگامى که به شما گویند براى نبرد در راه خدا باشتاب [ از شهر و دیارتان ] بیرون روید؛ به سستى و کاهلى مى‌‏گرایید [ و به دنیا و شهواتش میل مى‏‌کنید؟!] آیا به زندگى دنیا به جاى آخرت دلخوش شده‌‏اید؟ کالاى زندگى دنیا در برابر آخرت جز کالایى اندک نیست‏.»

در واقع فردی که اولویت خویش را آبادی دنیا و رسیدن به متاع آن قرار می‌دهد، غفلت از آخرت و یاد خدا جایگزین آن می‌شود. این چالش به این علت است که چون انسان زاییده‏‌ی همین عالم طبیعت است، با فاصله گرفتن از امور معنوی، دوستی این دنیا در قلبش نشو و نما و او را مغرور می‌کند و به مرور زمان این محبت در دل او ریشه‏‌دارتر می‏‌شود و در نهایت نتیجه‌ای جز خسران دنیا و‌ آخرت در پی نخواهد داشت.

امیرالمؤمنین(ع)‌ در بیانی با اشاره به خطر ناشی از دنیاگرایی فرمود: «مردم براى اصلاح دنیا چیزى از دین را ترک نمى‌کنند، جز آن که خدا آنان را به چیزى زیانبارتر دچار خواهد کرد؛ لَا یَتْرُکُ النَّاسُ شَیْئاً مِنْ أَمْرِ دِینِهِمْ لِاسْتِصْلَاحِ دُنْیَاهُمْ، إِلَّا فَتَحَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ مَا هُوَ أَضَرُّ مِنْهُ (حکمت106)

این بیان حضرت به وضوح نشان می‌دهد عده‌ای برای آبادی دنیای خویش حاضرند از مبانی دینی عبور کنند و حدود الهی را زیر پا گذارند. امیرالمؤمنین (ع) نتیجه چنین واکنشی را سنتی الهی معرفی می‌کند که طی آن، گرفتاری فرد به ضررها، آسیب‌ها و بلایای بزرگ‌تر خواهد بود.

از منظری دیگر در بسیارى از اوقات، دستورات دینى و منافع دنیوى در برابر هم قرار مى‌گیرند و رعایت هر یک سبب ضایع شدن دیگرى است. انسان‌هاى موحد و یکتاپرستان حقیقى که هیچ مؤثرى را در عالم جز به فرمان خدا نمى‌دانند، به منافع دنیوى خود پشت پا مى‌زنند و براى حفظ دین و ایمان و اطاعت فرمان‌هاى الهى مى‌کوشند؛ از این رو رحمت الهى شامل حالشان شده و بهتر از آن عایدشان مى‌شود. به عکس آنها که دینشان را فداى دنیا و وظایف الهى خود را فداى منافع دنیوى مى‌کنند خداوند بدتر از آنچه را از آن بیم داشتند به سراغشان مى‌فرستد؛ مثلاً انسان هنگامى که مشغول نماز مى‌شود به دلیل بعضى از کارهاى دنیا آن را به سرعت تمام مى‌کند و چه بسا ارکان نماز آنچنان که لازم است انجام نمى شود. این گونه افراد که نمازشان را فداى منافعشان مى کنند به گفته امیرمؤمنان علیه‌السلام به جایى نمى‌رسند؛ در حدیثى مى‌خوانیم: «إِذَا قَامَ الْعَبْدُ فِی الصَّلاَةِ فَخَفَّفَ صَلاَتَهُ قَالَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَتَعَالَى لِمَلاَئِکَتِهِ أَمَا تَرَوْنَ إِلَى عَبْدِی کَأَنَّهُ یَرَى أَنَّ قَضَاءَ حَوَائِجِهِ بِیَدِ غَیْرِی أَمَا یَعْلَمُ أَنَّ قَضَاءَ حَوَائِجِهِ بِیَدِی; هنگامى که انسانى مشغول نماز شود و نمازش را (براى رسیدن به حوایج دنیا) کوتاه کند، خداوند به فرشتگانش مى‌فرماید: آیا این بنده مرا نمى‌‌بینید گویى گمان مى‌کند برآورده شدن حاجاتش به دست دیگرى است. آیا نمى‌داند انجام حوایجش همه در دست من است؟» (شرح پیام امام امیرالمؤمنین (مکارم شیرازی))

بیشتر بخوانید

انتهای‌پیام/

واژه های کاربردی مرتبط
واژه های کاربردی مرتبط