به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، "حمیدرضا حیدری" کارگردان مستند «اولین برخورد» در گفتوگو با خبرنگار فرهنگی تسنیم از شرایط ساخت این مستند و نمایش آن در جشنواره مردمی فیلم عمار سخن گفت.
مشروح این گفتوگو را در ادامه میخوانید:
مستند «اولین برخورد» اولین تجربه شما در حیطه کارگردانی است؟
خیر؛ قبلاً هم چنین تجربهای را داشتهام اما این اولین کارم بود که قدری دیده شد و بیش از پیش در کانون توجه قرار گرفت.
ایده ساخت این مستند چگونه به ذهن شما رسید؟
موضوع مستند درباره توان نظامی ایران در خلیج فارس است. من در گذشته کاری را درباره شهید نادر مهدوی دیده بودم و احساس کردم بخشهایی از آن روایت ناقص است؛ در ادامه فکر کردم که لازم است کارهای دیگری نیز درباره این شهید ساخته شود و قدری درباره حضور نظامی ایران در خلیج فارس هم توضیح بدهیم. مستند «اولیا برخورد» در واقع بازسازی کاری بود که قبلاً دیده بودم. ما با پر کردن نقاط ضعف کار قبلی توانستیم مستندمان را بسازیم.
چه شد که به فکر ارسال این مستند به جشنواره عمّار افتادید؟ با عمّار قبلاً هم کار کرده بودید یا این نخستین حضور شما در عمّار بود؟
این اولین سالی نبود که برای جشنواره عمار فیلم ارسال کردم؛ من سالهای قبل هم در جشنواره فیلم داشتم و ما هرسال تولیداتمان را برای عمّار ارسال میکنیم؛ چراکه برایمان مهم است کارمان حدأقل در جشنواره عمّار حضور داشته باشد. بحث جایزه برایمان بحثی ثانویه است و صرف حضورمان در عمّار مهم است. از دوستان دیگر هم دعوت میکنیم که بیایند و در اکران مردمی جشنواره عمّار، مستندمان را تماشا کنند؛ شاید این فیلم را جای دیگری نتوانند ببینند. باور من این است که جشنواره عمّار متعلق به بچههای انقلابی و حزباللهی است. باید از فرصت جشنواره عمّار برای رشد تولیدات جبهه انقلاب استفاده کنیم و به نظرم بدیهی است که کسانی مثل ما آثارشان را برای جشنواره عمّار ارسال کنند.
فکر میکنید جشنواره عمار توانسته است جایگاه خود را در جامعه پیدا کند؟
عمّار در حال حاضر برای مردم کاملاً شناخته شده است؛ شاید برخی ندانند که سازوکار جشنواره چگونه است یا در مورد چه موضوعی است یا اصلاً افراد منتخب با چه عنوانی جایزه دریافت میکنند. ممکن است عامه مردم درباره این موارد آگاهی نداشته باشند اما به خاطر تبلیغات خوبی که در تلویزیون انجام شده است، در حال حاضر بدنه قابل توجهی از مردم میدانند که جشنواره عمّار وجود دارد و جنس آن با سایر جشنوارهها متفاوت است اما این مقدار کافی نیست و تازه شروع کار است. یکی از مزیتهای عمّار این است که خود را به مردم شناسانده؛ البته مسیر زیادی را باید طی بکند تا به جشنواره ایدهآلی تبدیل شود اما دستاندرکاران این جشنواره نباید خسته بشوند؛ بلکه باید کارشان را باقوت ادامه بدهند.
آیا تأمین مالی مستندتان به واسطه کمکهای مردمی انجام شد؟
خیر؛ اثر ما را مؤسسه روایت فتح خریداری کرد و تصور میکنم این مستند تاکنون 2 یا 3 بار از تلویزیون پخش شده است؛ یعنی کار را برای تلویزیون از ما خریداری کردند؛ تاکنون نه اکران مردمی داشتهایم و نه هیچ برنامهای برای اکران مردمی ترتیب دادهایم؛ این مستند صرفاً مستندی برای پخش تلویزیونی بود. البته در این میان نقدی وجود دارد و آن اینکه تولیدات کنونی ما در حوزههای موضوعی اینچنینی کم است؛ به همین خاطر تولیدات ساخته شده قدری تکراری شده و مردم آنها را از بَر کردهاند.
به نظر شما اگر تولیدات مناسبتی ما کم باشد چه اتفاقی رخ میدهد؟
گفتمان رقیب هرگز بیکار نمینشیند و در این زمینه محتوا تولید میکند؛ در جنگ رسانهای وقتی طرف مقابل کاری انجام میدهد و دست به تولید محصولی میزند، ما قطعاً باید بیش از آن تولید کنیم وگرنه مغلوب خواهیم بود.
به نظر شما مردم از تولیدات ما استقبال میکنند؟
بستگی دارد؛ شما در بعضی مواقع ماجرا یا داستانی را به گونهای روایت میکنید که انگار مخاطب شاهد ماجرا بوده است؛ یا مثلاً با زاویه دید خاصی جزئیات ماجرا را تعریف میکنیم؛ گاهی برای مخاطبی حرف میزنیم که دهه هشتادی است؛ وقتی با این قشر از مخاطبان درباره اتفاقی که در دهه 1360 رخ داده است در حال گفتوگویید، باید با لحن دیگری حرف بزنید؛ نه اینکه بیایید موضوع را مبتذل کنید. اما باید درباره جزئیات موضوع برایش صحبت کنید که این اتفاقات برایش قابل فهم باشد، این علیه تولیدات ما است که بیبیسی در مورد انقلاب اسلامی ما مستند میسازد و در آن تمام جزئیاتی را که بیننده به آن نیاز دارد به او ارائه میدهد. آنوقت ما خیلی از جزئیات را برای بیننده حذف و به بیان روایتی کلی بسنده میکنیم. اگر شما کار خوب بسازید، مردم حتماً از آن استقبال میکنند؛ مردم ما انقلاب و تولیدات انقلابی را دوست دارند؛ تحت تأثیر قرار میگیرند و مهمتر از آن، این است که مردم تحت تأثیر جریان حق قرار میگیرند؛ شما هر زمان از حق صحبت کنید، هر شخصی در جامعه با هر عقیدهای از آن استقبال میکند؛ زیرا مردم فطرتاً به حق گرایش دارند.
از نظر شما جشنواره عمّار توانسته این تصویر را در ذهن مردم ایجاد کند؟
حضور بچههای انقلابی و حزباللهی پس از فتنه 88 در حوزه هنر و رسانه شدت قابل توجهی پیدا کرد که حلقه وصل آن جشنواره عمّار بود اما اگر بخواهیم پس از 10 سال نتیجه بزرگی بگیریم، این تحلیلی غیرواقعی است. جریان روشنفکری 120 سال است که در این مملکت در حال فعالیت است و از بیرون کشور نیز کاملاً حمایت میشود و متأسفانه در داخل کشور هم از سوی برخی مسئولین حمایت میشود؛ اما عمّار هنوز در حاشیه است و واقعاً نتوانسته آنطور که کار کرده است، تأثیرگذار باشد. در جامعه ایران یک درصد از پول نفتی که جریان روشنفکری خرج تولیداتشان کردهاند را بچههای عمّار خرج تولیداتشان نکردهاند؛ پس نباید انتظار داشت پس از گذشت 10 سال، اتفاق خیلی بزرگی رخ دهد؛ رسانه ما منظم شود و بتواند به همه نیازها پاسخ بدهد؛ به اعتقاد من داشتن چنین انتظاری از عمّار نیز اشتباه است.
به نظر شما مستند «اولین برخورد» چه ویژگی مهمی داشته که برای جایزه فانوس جشنواره عمّار انتخاب شده است؟
به نظرم ویژگی مهم مستند به پژوهش آن بازمیگردد؛ مستند ما از حیث جنبههای فنی در سطح متوسط بود و خودمان نیز هنگامی که در حال ساخت «اولین برخورد» بودیم، آن را به چشم مستندی برتر که دارای تصاویر جذابی است و از نظر بصری نیز خوش ساخت است، نساختیم. ما «اولین برخورد» را به عنوان اثری تلویزیونی درست کردیم و این کار در پرتو تحقیقی گسترده صورت گرفت. ما این آمادگی را داشتیم که فیلمی درباره نیروی دریایی بسازیم؛ در حال حاضر هم این آمادگی وجود دارد اما حمایت نمیشویم. نتیجه بخش کوچکی از تحقیقاتی که کردیم، به ساخت مستند «اولین برخورد» منجر شد.
کار جدیدی در دست ساخت دارید؟
اکنون کاری میسازیم که خیلی دوست داشتیم آن را به عمّار برسانیم اما زمان زیادی لازم است تا آماده بشود؛ موضوع مستند هم در مورد روابط ایران و آمریکا از 28 مرداد سال 1332 تا برجام است.
انتهای پیام/