به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، بعضی از موارد در فقه اسلامی به قرارداد بیمه شباهت دارد، مانند ضمان جریره که بر اساس آن یک قرارداد با شرایط خاصی میان دو نفر بسته میشود مبنی بر اینکه اگر هر کدام از آنها به طور خطا مرتکب جنایتی شود، طرف مقابل آن را جبران کند. این نوع قرارداد در دوران قبل از نزول قرآن وجود داشت و اسلام هم آن را تائید کرده و به رسمیت شناخت.
به عبارت دیگر عقد ضمان جریره در اسلام نوعی بیمه است، اما محدودتر از بیمههای معمول در جامعههای امروزی؛ به طوری که هر کدام از دو طرف قرارداد تحت شرایطی غرامت و جریمه جرم دیگری را بر عهده میگیرد و بر این اساس از یکدیگر ارث میبرند.
با گسترده شدن جامعههای انسانی و افزایش مشاغل و جمعیت، اتفاقات و حوادث دامنه بیشتری پیدا کرد. رویدادهایی مثل تصادفات جادهای و انواع بیماریها مانند کرونا شیوع بیشتری پیدا کرده و بر اساس ایجاد مشاغل و حرفههای جدید هم نیازهای تازهای در جامعهها به وجود آمده است. بر این اساس، برای رفع نگرانیهایی از این دست، قوانین بیمهای تعریف شده است تا در صورت بروز خسارتها، امکان بازگشت سرمایهها وجود داشته باشد.
طبق قوانین و قواعد، بیمه نوعی تعهد و پیمان بین دو شخص حقیقی یا حقوقی است که طبق آن یک طرف متعهد میشود که در ازای پرداخت مبلغی از سوی طرف دیگر، در صورت ایجاد حادثه، خسارت وارد شده بر او یا بخشی از آن را جبران کند. طبق این قاعده متعهد را بیمهگر و طرف تعهد را بیمهگذار مینامند.
حکم شرعی بیمه
بر اساس نظر مراجع عظام تقلید، اگرچه بیمه عقد مستقلی است اما میتوان آن را در قالب عقود دیگر مانند صلح اجرا کرد. این قرارداد از عقدهای لازم به حساب میآید و جز با رضایت طرفین قابل نسخ نیست.
همچنین تمام اقسام بیمه با به کار بردن شرایط آن صحیح است؛ چه بیمه عمر باشد یا بیمه کالاهای تجارتی یا ساختمانها و کشتیها و هواپیماها و یا بیمه کارمندان دولت یا مؤسسات، یا بیمه شهروندی و روستایی.
منابع:
- تحریر الوسیله؛ امام خمینی رحمهالله علیه
- فقه و حقوق؛ شهید مرتضی مطهری
- توضیح المسائل؛ امام خمینی رحمهالله علیه
انتهای پیام/