سواحل مکران در مسیر توسعه| جای کارخانه بزرگ کشتیسازی در مکران خالی است
گروه استانها_سواحل مکران ظرفیت بالایی دارد و قرار است به تکیه‌گاهی اقتصادی برای ایران تبدیل شود و توسعه صنایع متناسب با اقتصاد دریا در آن از ضروریات و اولویت‌ها است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از چابهار یکی از الزامات تمرکز جمعیت در سواحل، رونق دادن به صنایع دریایی مانند صنعت کشتیسازی است چراکه یک صنعت پراشتغال میباشد که میتواند علاوه بر اشتغالزایی زیاد برای طبقه کارگری و مهندسی، میتواند سواحل مکران را تبدیل به مرکز صنعتی نماید. صنعت کشتیسازی با حدود 100 صنعت جانبی در تماس است و میتواند زنجیره بزرگی از صنایع را در سواحل مکران رونق دهد.
محمد مونسان کارشناس دریایی و عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی مالک اشتر معتقد است که حداقل یک یا دو کارخانه بزرگ کشتیسازی باید در سواحل 850 کیلومتری مکران احداث شوند. در این زمینه گفت‌وگویی با وی انجام داده‌ایم.
تسنیم: از نظر شما ضرورت احداث یک کارخانه بزرگ کشتیسازی در سواحل مکران چیست؟
مونسان: وقتی در یک منطقه قرار است یک بندر بزرگ برای تردد و پهلوگیری کشتیهای بزرگ اقیانوسپیما احداث شود باید حتما در مجاورت آن یک کارخانه بزرگ برای تعمیرات کشتی‌ها وجود داشته باشد. متاسفانه در فاصله بندرعباس تا چابهار هیچ کارخانه بزرگی برای تعمیرات کشتیهای اقیانوس پیما وجود ندارد. اگر یک کشتی در چابهار دچار خرابی یا سانحه شود باید فاصله 850 کیلومتری تا کارخانجات بندرعباس را طی کند که این اصلا منطقی و عملی نیست. یا اینکه به کشور امارات یا پاکستان برود که آنهم مسافت زیادی است و فرصت سوزی است.
تسنیم: بزرگترین کارخانجات کشتیسازی در جنوب کشور در کجا مستقر هستند؟
مونسان: در جنوب کشور، همه کارخانجات بزرگ با قابلیت تعمیر یا ساخت کشتیهای اقیانوسپیما در سواحل خلیج فارس مستقر هستند که شامل سه کارخانه در بندرعباس (ایزوایکو، شهید درویشی و کارخانجات نیروی دریایی ارتش در مجاورت بندر شهید رجایی و باهنر)، در بوشهر (صدرا در مجاورت بندر بوشهر) و برخی کارخانجات کوچک‌تر در خرمشهر و نزدیکی بندر امام خمینی می‌باشند. ولی وقتی صحبت از احداث بزرگترین بندر اقیانوسی کشور در چابهار میشود هیچ صحبتی از ضرورت احداث کارخانجات کشتیسازی و تعمیر کشتی نمی‌شود متاسفانه.
تسنیم: مهم‌ترین مشخصه و نیاز یک کارخانه کشتیسازی چیست؟
مونسان: طبیعتا برای سواحل دریای عمان و بندر شهید بهشتی باید کارخانهای داشته باشیم که قابلیت تعمیرات کشتیهای اقیانوسپیما و نفتکش‌های بزرگ با طول حدود 300 متر را داشته باشد پس بنابراین حتما کارخانهای که ساخته میشود باید دارای حوضچه خشک (داک خشک) باشد همانند کارخانجات ایزوایکو بندرعباس که دارای دو حوضچه خشک به طول 375 و 385 متر، عرض 84 و ارتفاع 14 و نیم متر است که جزو بزرگترین داکهای خشک منطقه غرب آسیا محسوب میشوند. ضرورتا باید حداقل یکی از این نوع کارخانجات در سواحل مکران احداث گردد.
تسنیم: از نظر امنیتی نیز اهمیت دارد؟
مونسان: مسلما اهمیت امنیتی دارد. فرض کنید به هر دلیلی روزی برسد که تنگه هرمز بسته شود. کشتیهای تجاری و مخصوصا نظامی برای انجام تعمیرات باید به کدام کارخانجات معتبر کشتیسازی در سواحل ایران مراجعه کنند؟ به نظرم ضرورت و اهمیت امنیتی آن بسیار واضحتر از جنبههای اقتصادی و صنعتی آن است. ضرورتا ارگان‌های نظامی به ویژه نیروی دریایی ارتش باید یک کارخانه کشتیسازی (و تعمیرات کشتی) همانند آنچه در بندرعباس دارد باید در چابهار یا جاسک نیز احداث کند. اخیرا هم نیروی دریایی ارتش و هم نیروی دریایی سپاه اقدام به افتتاح و آب اندازی کشتیهای نظامی بسیار بزرگ پشتیبانی کردهاند مانند ناوبندر مکران (ارتش) و ناو پشتیبانی رودکی (سپاه) برای پشتیبانی دور در دریای عمان و اقیانوس هند.
این موارد نشان از رویکرد آینده قوای نظامی ایران دارد. حالا سوال منطقی اینجاست که آیا میشود محل ماموریت این شناورها در دریای عمان، دریای عرب و اقیانوس هند باشد و محل تعمیرات آنها در کارخانجات خلیج فارس؟!. وزارت دفاع نیز میتواند خلا پشتیبانی صنعتی این ناوگان را در آینده در سواحل مکران پر نماید.
تسنیم: سهم این کارخانجات در توسعه سواحل مکران و محرومیت زدایی این مناطق چیست؟
مونسان: یکی از نقاط ضعف سواحل مکران اینست که دارای امکانات صنعتی کمی هست و نمیتوان یک منطقه صنعتی معتبر و مجهز در آن یافت. به تبع آن، اشتغالزایی صنعتی در آن نیز بسیار کم است. صنعت کشتیسازی یک صنعت پراشتغال میباشد که علاوه بر اشتغالزایی زیاد برای طبقه کارگری و مهندسی، میتواند سواحل مکران را تبدیل به مرکز صنعتی نماید.
صنعت کشتیسازی با حدود 100 صنعت جانبی در تماس است و میتواند زنجیره بزرگی از صنایع را در سواحل مکران رونق دهد. مثلا گفته میشود که در کارخانجات ایزوایکو بندرعباس در زمینی به مساحت 1100 هکتار، برای 5 هزار و 200 نفر شغل مستقیم ایجاد کرده و برای 4 برابر این عدد نیز اشتغال غیرمستقیم ایجاد کرده است. به تنهایی برای تعمیر یک کشتی نفتکش برای 500 نفر ایجاد اشتغال میشود. ارزش این نوع اشتغالزایی از آنجایی بیشتر درک میشود که علاوه بر اشتغال فراوان کارگری، باعث جذب و اشتغالزایی مهندسین و طبقه تحصیلکرده به این نواحی میشود.
تعمیر و ساخت کشتی در سواحل مکران ضرورتی است که اگر امروز فهمیده نشود شاید فردا جبران آن خیلی مشکل باشد چراکه طراحی و ساخت و تجهیز یک کارخانه کشتیسازی دارای داک خشک ممکن است نزدیک به یک دهه زمان ببرد. احداث دو کارخانه در دو محل چابهار و جاسک میتواند کمکی باشد به توسعه متوازن سواحل مکران.
انتهای پیام/395/ ت