به گزارش خبرگزاری تسنیم، هر رویداد معتبر جهانی از جمله المپیک، بازیهای آسیایی و جام جهانی فوتبال میتواند مسئولان بلندپایه کشور بهویژه دوستداران ورزش و همچنین جامعه ورزش در هر دو بخش اجرایی و علمی و بهتبع آن، رسانههای جمعی گوناگون و مردم علاقهمند را به کنش فعال وادارد.
بدیهی است که در حین و پس از برگزاری چنین رویدادهای پرمخاطبی، گروههای ذینفع و پیگیر حسب اطلاعات و دانش خویش به بررسی، نقد و مقایسه عملکرد ورزشکاران، فدراسیونها و حتی کاروانهای ورزشی کشورمان در دورههای مختلف بپردازند، از این رو، توصیفها، تحلیلها و تصمیمگیریهای قضاوتی عمدتاً سطحی، احساسی، زرد و رفاقتی بوده و در برخی موارد نیز به منطق و انصاف نزدیکتر است.
در این مجال تلاش میشود که عملکرد کاروان ورزشی ایران در 9 دوره بازیهای المپیک تابستانی و از المپیک 1988 سئول تا 2020 توکیو بررسی و با هم مقایسه کمّی و کیفی شود.
قطع به یقین، نظام مدیریت عملکرد میگوید که عمل مقایسه باید بر اساس شاخصهای تعریفشده دقیق صورت پذیرد ولی بهدلیل نبود سیستم مشخص، روشن و شفاف؛ چنین امری میسر نیست و بدیهی است که سادهترین و قابل درکترین شیوه تحلیل و مقایسه میتواند توصیفی و بر اساس میزان ورزشکاران اعزامی به بازیها و مدالآوری آنها صورت پذیرد.
جدول 1. مقایسه عملکرد کاروان ورزشی ایران در بازیهای المپیک (از 1988 سئول تا 2020 توکیو)
بر اساس رتبه کسبشده، مجموع مدال و تعداد طلای کسبشده
بازیها | تعداد ورزشکاران اعزامی | کسب مدال | رتبه در المپیک | رتبه در نُه دوره بازیها | رتبه بر اساس "مجموع مدال" | رتبه بر اساس "تعداد مدال طلا" |
مردان | زنان | مجموع | طلا | نقره | برنز | مجموع |
1988 سئول | 27 | 0 | 27 | 0 | 1 | 0 | 1 | 36 | ششم | هشتم | هشتم |
1992 بارسلون | 44 | 0 | 44 | 0 | 1 | 2 | 3 | 44 | هشتم | ششم | هشتم |
1996 آتلانتا | 17 | 1 | 18 | 1 | 1 | 1 | 3 | 43 | هفتم | ششم | ششم |
2000 سیدنی | 34 | 1 | 35 | 3 | 0 | 1 | 4 | 27 | سوم | پنجم | دوم |
2004 آتن | 37 | 1 | 38 | 2 | 2 | 2 | 6 | 29 | پنجم | چهارم | پنجم |
2008 پکن | 52 | 3 | 55 | 1 | 0 | 1 | 2 | 52 | نهم | هشتم | ششم |
2012 لندن | 45 | 8 | 53 | 7 | 5 | 1 | 13 | 12 | اول | اول | اول |
2016 ریو | 55 | 9 | 64 | 3 | 1 | 4 | 8 | 25 | دوم | دوم | دوم |
2020 توکیو | 55 | 10 | 65 | 3 | 2 | 2 | 7 | 27 | سوم | سوم | دوم |
جدول (1) نشان میدهد که رتبه ایران در بازیهای المپیک از سال 1988 تا 2020 روندی سینوسی داشته یعنی در برخی دورهها روندی صعودی داشته و در موارد دیگر نیز دچار افول شده و رتبه درخوری کسب نکرده است. حال اگر بخواهیم عملکرد کاروان ورزشی ایران را در 9 دوره اخیر و بر اساس 3 شاخص «رتبه کسبشده در المپیک»، «مجموع مدال» و «تعداد طلای کسبشده» با همدیگر مقایسه کنیم، درمییابیم که بهترین رتبه کسبشده ایران بهترتیب در لندن 2012 (رتبه دوازدهم)، ریو 2016 (بیست و پنجم) و سیدنی 2000 (بیست و هفتم) و توکیو 2020 (بیست و هفتم) بوده است. از سوی دیگر، عملکرد کاروان ایران بر اساس مجموع مدالهای کسبشده بهترتیب در لندن 2012 (13 مدال)، ریو 2016 (8 مدال) و توکیو 2020 (7 مدال) رتبهبندی میشود. رتبهبندی ادوار مختلف بر اساس تعداد مدال طلای کسبشده نشان داد که بهترین عملکردها بهترتیب عبارت از لندن 2012 (7 مدال)، ریو 2016 (3 مدال)، سیدنی 2000 (3 مدال) و توکیو 2020 (3 مدال) است.
تحلیل دقیق و مبتنی بر مدیریت بهرهوری
بهرهوری، از مفاهیم علم اقتصاد و مدیریت است که چنین تعریف میشود: «به دست آوردن حداکثر سود ممکن، با بهرهگیری و استفاده بهینه از نیروی کار، توان، استعداد و مهارت نیروی انسانی، پول، تجهیزات، زمان و مکان». بهرهوری بهعنوان یکی از معیارهای سنجش فعالیتها، با در نظر گرفتن هدف و مقصد مدنظر از دو زاویه مجزا قابل بررسی است، از یک سو، نقش مفید و مؤثر بودن فعالیت در دستیابی به هدف ترسیمی مورد ارزیابی قرار گرفته است و از سوی دیگر بازده فعالیت مطرح میشود، اینک در این بخش مدالها و طلاهای کسبشده در هر دوره را بر اساس تعداد ورزشکاران اعزامی تحلیل میکنیم.
جدول 2. مقایسه عملکرد کاروان ورزشی ایران در بازیهای المپیک از 1988 سئول تا 2020 توکیو
بر اساس تعداد ورزشکاران اعزامی و مدالهای کسبشده
بازیها | تعداد ورزشکاران | تعداد کل مدال | تعداد مدال طلا | نفر بهازای هر مدال | نفر بهازای هر طلا |
تعداد | رتبه | تعداد | رتبه |
1988 سئول | 27 | 1 | 0 | 27 | هشتم | - | - |
1992 بارسلون | 44 | 3 | 0 | 66/14 | ششم | - | - |
1996 آتلانتا | 18 | 3 | 1 | 6 | دوم | 18 | سوم |
2000 سیدنی | 35 | 4 | 3 | 75/18 | هفتم | 67/11 | دوم |
2004 آتن | 38 | 6 | 2 | 33/6 | سوم | 19 | چهارم |
2008 پکن | 55 | 2 | 1 | 5/27 | نهم | 55 | هفتم |
2012 لندن | 53 | 13 | 7 | 08/4 | اول | 57/7 | اول |
2016 ریو | 64 | 8 | 3 | 8 | چهارم | 34/21 | پنجم |
2020 توکیو | 65 | 7 | 3 | 29/9 | پنجم | 67/21 | ششم |
در این بخش، تعداد ورزشکاران بر تعداد مدالهای کسبشده و همچنین طلاهای کسبشده هر دوره تقسیم و نتایج مقایسه شد. جدول (2) نشان داد که در شاخص نفر بهازای هر مدال، بهترین عملکردها بهترتیب متعلق به لندن 2012 (تقریباً بهازای هر 4 ورزشکار، یک شانس مدال وجود دارد)، آتلانتا 1996 (بهازای هر 6 ورزشکار، یک شانس مدال وجود دارد)، آتن 2004 (تقریباً بهازای هر 6 نفر، یک شانس مدال وجود دارد)، 4)، ریو 2016 (تقریباً بهازای هر 8 ورزشکار، یک شانس مدال وجود دارد) و توکیو 2020 (تقریباً بهازای هر 9 ورزشکار، یک شانس مدال وجود دارد) است.
از سوی دیگر در شاخص نفر بهازای هر مدال طلا، بهترین عملکرد کاروان ایران بهترتیب در بازیهای لندن 2012 (تقریباً بهازای هر 8 ورزشکار، یک شانس مدال طلا وجود دارد) و سیدنی 2000 (تقریباً بهازای هر 12 ورزشکار، یک شانس مدال طلا وجود دارد) بود و رتبههای بعدی شامل آتلانتا 1996 (بهازای هر 18 ورزشکار، یک شانس مدال طلا وجود دارد)، آتن 2004 (بهازای هر 19 ورزشکار، یک شانس مدال طلا وجود دارد)، 5)، ریو 2016 (تقریباً بهازای هر 21 ورزشکار، یک شانس مدال طلا وجود دارد) و 6) و توکیو 2020 (تقریباً بهازای هر 22 ورزشکار، یک شانس مدال طلا وجود دارد) است.
جدول 3. مقایسه عملکرد کاروان ورزشی ایران در بازیهای المپیک مختلف و تعیین رتبه عملکردی هر دوره
بازیها | رتبه در ادوار بازیها | رتبه براساس "مجموع مدالها" | رتبه براساس "تعداد مدال طلای کسبشده" | رتبه براساس "نفر بهازای هر مدال" | رتبه براساس "نفر بهازای هر مدال طلا" | میانگین حسابی رتبههای هر دوره | رتبه نهایی |
1988 سئول | 6 | 8 | 8 | 8 | - | 5/7 | 8 |
1992 بارسلون | 8 | 6 | 8 | 6 | - | 7 | 7 |
1996 آتلانتا | 7 | 6 | 6 | 2 | 3 | 8/4 | 6 |
2000 سیدنی | 3 | 5 | 2 | 7 | 2 | 8/3 | 3 |
2004 آتن | 5 | 4 | 5 | 3 | 4 | 2/4 | 5 |
2008 پکن | 9 | 8 | 6 | 9 | 7 | 8/7 | 9 |
2012 لندن | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
2016 ریو | 2 | 2 | 2 | 4 | 5 | 3 | 2 |
2020 توکیو | 3 | 3 | 2 | 5 | 6 | 8/3 | 3 |
اطلاعات مندرج در جدول (3) بر اساس 5 شاخص «رتبه در ادوار بازیها»، «رتبه بر اساس مجموع مدالها»، «رتبه بر اساس تعداد مدال طلای کسبشده»، «رتبه بر اساس نفر بهازای هر مدال»، «رتبه بر اساس نفر بهازای هر مدال طلا» برای 9 دوره حضور اخیر کاروان ورزشی ایران در بازیهای المپیک رتبهبندی و در ستونی دیگر، میانگین حسابی رتبههای هر دوره تعیین شد و بر اساس آن رتبه نهایی عملکردی ورزشکاران ایران در 9 دوره اخیر تعیین شد که بر اساس آن، عملکرد کاروان ورزشی ایران در المپیک 2012 لندن با اختلاف در جایگاه اول قرار دارد و پس از آن، کاروان حاضر در بازیهای ریو 2016 بهترین عملکرد را داشته است و در جایگاه دوم قرار میگیرد و جایگاه سوم بهصورت مشترک به کاروان ایران در بازیهای 2000 سیدنی و 2020 توکیو تعلق دارد.
پیشبینی برای آینده ورزش ایران در بازیهای المپیک
بر اساس مدالهای کسبشده طلا در سه المپیک قبلی و جایگاه 50 کشور اول این رتبهبندی، میتوان برای المپیکهای آینده بهلحاظ جایگاهی پیشبینیهایی انجام داد که در صورت برنامهریزی دقیق و سرمایهگذاری لازم میتوان جایگاه مورد نظر را کسب کرد.
جدول 4. توزیع مدالهای طلا در بازیهای 2012 لندن، 2016 ریو و 2020 توکیو و رتبهبندی کشورها
رتبه | میانگین تعداد طلا |
2012 لندن | 2016 ریو | 2020 توکیو | میانگین |
1 تا 3 | 35 | 33 | 38 | 35 |
4 ـ 5 | 21 | 18 | 17 | 19 |
6 تا 10 | 12 | 10 | 10 | 11 |
11 تا 15 | 7 | 7 | 7 | 7 |
16 تا 20 | 5 | 5 | 5 | 5 |
21 تا 25 | 4 | 4 | 4 | 4 |
26 تا 30 | 3 | 3 | 3 | 3 |
31 تا 40 | 2 | 2 | 2 | 2 |
41 تا 50 | 1 | 1 | 1 | 1 |
بر اساس اطلاعات مندرج در جدول فوق، هر کشوری برای کسب رتبه اول تا سوم به میانگین طلا با تعداد 35 نیاز دارد. برای کسب رتبه چهار تا پنج باید حتماً میانگین کسب تعداد مدال طلا 19 باشد. برای کسب رتبههای شش تا 10 باید میانگین تعداد طلای کسبشده 11 باشد. رتبههای 11 تا 15 در سه دوره اخیر المپیک نشانگر آن است که برای کسب این رتبهها باید میانگین طلاهای کسبشده 7 باشد. رتبههای 16 تا 20 به میانگین طلاهای کسبشده 5 نیاز دارد. برای رتبههای 21 تا 25 و 26 تا 30 بهترتیب به میانگین طلاهای کسبشده 4 و 3 نیاز است و بالاخره برای کسب رتبههای 31 تا 40 و 41 تا 50 هر کشوری به میانگین طلاهای کسبشده با ترتیب 2 و یک نیاز دارد.
با توجه به عملکرد ایران در 9 دوره اخیر و اطلاعات جدول (4)، بهنظر میرسد که در بهترین حالت میتوان برای کسب رتبههای 11 تا 15 و همچنین 16 تا 20 برنامهریزی کرد. هرچند رتبههای 21 تا 25 و 25 تا 30 در دسترس است.
جدول 5. پیشبینی مدالها بر اساس رتبههای قابل پیشبینی برای کاروان ورزشی ایران در المپیکهای پیشِرو
رتبه | 11 تا 15 | 16 تا 20 | 21 تا 25 | 26 تا 30 |
تعداد مدال طلا | 7 | 5 | 4 | 3 |
رشتههای دارای شانس مدال طلا | کشتی (4 مدال) وزنهبرداری (2 مدال) تکواندو (1مدال) یا کشتی (4 مدال) وزنهبرداری (1 مدال) تکواندو (1مدال) تیراندازی (1 مدال) | کشتی (3 مدال) وزنهبرداری (1 مدال) تکواندو (1مدال) یا کشتی (2 مدال) وزنهبرداری (1 مدال) تکواندو (1مدال) تیراندازی (1) | کشتی (3 مدال) وزنهبرداری (1 مدال) یا کشتی (2 مدال) وزنهبرداری (1 مدال) تیراندازی (1) | کشتی (2 مدال) وزنهبرداری (1 مدال) یا کشتی (2 مدال) تیراندازی (1) |
جدول (5) بر اساس اطلاعات اولیه جدول (4) پیریزی شده است. بهنظر میرسد کاروان ایران در صورتی که بخواهد در المپیکهای پیشِرو رتبههای بین 11 تا 15 را کسب کند قطع به یقین به 7 مدال طلا نیاز دارد که با توجه به وضعیت پیشین و کنونی ورزش کشور، رشتههای دارای شانس مدال طلا شامل کشتی (4 مدال)، وزنهبرداری (2 مدال)، تکواندو (یک مدال) و یا کشتی (4 مدال)، وزنهبرداری (یک مدال)، تکواندو (یک مدال)، تیراندازی (یک مدال) است.
کاروان ورزش ایران جهت کسب رتبههای بین 16 تا 20، قطعاً به 5 مدال طلا نیاز دارد که رشتههای دارای شانس مدال طلا مشتمل بر کشتی (3 مدال)، وزنهبرداری (یک مدال)، تکواندو (یک مدال)، و یا کشتی (2 مدال)، وزنهبرداری (یک مدال)، تکواندو (یک مدال)، تیراندازی (یک مدال) است.
برای کسب جایگاهی بین 21 تا 25، کاروان ایران به 4 مدال طلا نیاز دارد که رشتههای دارای شانس مدال طلا میتواند کشتی (3 مدال)، وزنهبرداری (یک مدال) و یا کشتی (2 مدال)، وزنهبرداری (یک مدال)، تیراندازی (یک مدال) باشد و برای کسب جایگاه 25 تا 30 نیز رشتههای کشتی (2 مدال)، وزنهبرداری (یک مدال) و یا کشتی (2 مدال)، تیراندازی (یک مدال) دارای شانس مدال طلا هستند.
جمعبندی
هدف از ارائه مطلب حاضر، بررسی عملکرد کاروان ورزشی ایران در 9 دوره اخیر و مقایسه و رتبهبندی دورهها بر اساس تعداد ورزشکاران اعزامی، رتبه کسبشده در المپیک، تعداد مدالهای کسبشده و تعداد طلاهای گرفتهشده بر اساس مجموع و نفرات اعزامی است و در ادامه پیشبینی در راستای ارتقای جایگاه ایران در المپیکهای پیشِرو ارائه شد، بنابراین بهترین عملکرد به کاروان ایران در المپیک لندن 2012 برمیگردد و کاروان ریو 2016 در جایگاه دوم قرار دارد و کاروانهای سیدنی 2000 و توکیو 2020 بههمراه همدیگر در جایگاه سوم قرار گرفتند.
بهنظر میرسد ایران میتواند با برنامهریزی دقیق و مبتنی بر مدیریت استعداد و آمایش سرزمینی و هزینهکرد منطبق بر برنامه واقعی و آیندهنگر در المپیکهای پیشِرو برای کسب رتبههای 11 تا 15 با میانگین 7 مدال طلا و رتبههای 16 تا 20 با میانگین 5 مدال طلا بعد از 2 المپیک خیز بردارد و در رشتههای کشتی، وزنهبرداری، تکواندو و همچنین تیراندازی بهترتیب درجه مدالآوری شانس کسب مدال طلا داشته باشد.
تهیه و تنظیم: مهدی مرادی کارشناس ورزش
انتهای پیام/+