به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، رضا شهبازی پیش ازظهر امروز در نشست تخصصی فرونشست زمین در اصفهان؛ چالشها و راهکارها اظهار داشت: مسئله ای که با آن مواجه هستیم موضوع جدیدی نیست. درست است که تمام حرکتهای تودهای رو به پایین در محور قائم صحبت میکنیم اما در مورد جزییات به ویژه در بحث راهکار، ساز وکاری که در ارتباط با فروچاله و فروریزش عمل میکند لزوما با فرونشست یکسان نیست. این احتمال وجود دارد که در آینده شاهد فروچالهها باشیم اما با وجود شباهت کلیات ساز و کار آنها، دامنه عمل آنها متفاوت است.
وی افزود: فرونشست حرکت آرام است که تاثیر گسترده دارد و براثر خشکسالیهای زمانبر ایجاد میشود. فرونشست یکی از پیامدهای سوء مدیریت آب است که خیلی آرام عمل میکند و اتفاقاتی که در زیرزمین میافتد سالها طول میکشد تا بر روی زمین دیده شود. چندسال پیش با استاندار اصفهان پیرامون این موضوع صحبت شد و اصفهان تقریبا تنها استانی است که مطالعات مرتبط با فرونشست در تمام دشتهای آن انجام شده است.
مدیرکل دفتر بررسی مخاطرات زمین شناسی، زیست محیطی و مهندسی سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور با بیان آنکه استفاده از واژه مرگ آبخوان به موجب عدم بازگشت فشردگی آبخوان است، بیان کرد: این روند ممکن است مقاومت سازه را کاهش میدهد و تخریب سازه را به همراه داشته باشد، به همین خاطر لقب زمین لرزه خاموش را نیز به فرونشست دادهاند. اگر به زیرزمین توجه نشود خیلی دیر دیده میشود.
وی با بیان اینکه در فضای تخصصی کشور این موضوع تازه نیست، تصریح کرد: سابقه تاریخی نشان میدهد که فرونشست و گرد و غبار بایکدیگر همراه هستند. در کشور ما طبق مطالعات فرونشست از دهه 1340 آغاز شد اما در اواخر دهه 1370 خود را نشان داد و در اواخر 1378 که خشکسالی شروع و تاکنون ادامه دارد این موضوع در سال 1380 وارد ادبیات رسمی کشور شد. تا اواسط دهه 80 دشتهای مهم کشور یک بار پایش شدند و اکنون با وجود گذشت 20 سال این دشتها همچنان مهمترین دشتها هستند.
شهبازی با بیان آنکه فرونشست با موضوع آب در ارتباط مستقیم است، خاطرنشان کرد: کلید حل این معضل در حوزه مدیریت آب است و از افزایش آگاهی عمومی نسبت به این موضوع نیز خوشحال هستیم. علت کم بودن میزان فرونشست در اوایل دهه 90 به سبب جاری بودن زاینده رود بوده است. از 10 سال پیش تاکنون بالاترین سطح خطر فرونشست در کشور در اصفهان گزارش شده است که البته این خطر برای سایر شهرها چون نیشابور، کرمان، مرودشت، تهران و سایر شهرهای دیگر نیز وجود دارد.
وی افزود: اگر سالی 5 سانتی متر دشتها فرونشست داشته باشند سالانه به اندازه سد امیرکبیر کرج فضا در زیر زمین از دست میدهیم، که خود بسیار موضوع وحشتناکی است. با وجود آنکه 40 سال است که از مطالعه این موضوع در کشور میگذرد و 20 سال است که در ادبیات اداری ما وارده شده اما همچنان درک مناسبی از این موضوع در کشور وجود ندارد. این چند سال اخیر هم بحث از استانداری اصفهان آغاز شد و تا همین چند سال پیش خیلیها این مطالب را به سخره میگرفتند که این بحران نشان از دیر واکنش نشان دادن ما است.
مدیرکل دفتر بررسی مخاطرات زمین شناسی، زیست محیطی و مهندسی سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور با بیان آنکه تا سال 98 بسیاری از دشتهای اصلی کشور فرونشست را تجربه کردهاند، عنوان کرد: این بدین معناست که هجمههای زیادی از ذخیرهگاههای زیرزمین را در حال از دست دادیم. در زاگرس دشتهای میان کوهیمان به دشت درگیری فرونشست هستند. با اوصافی که مطرح شد علت ایجاد کمیته ملی سازگاری با کم آبی مشخص نیست چرا که این مسئله بحرانی است که همه چیز آن با آب و کم آبی در تماس است، مدیریت فرونشست هیچ جایی اتفاق نمی افتد مگر آنکه که بتوانیم منابع آب را مدیریت کنیم. اصفهان از این بعد ریسک بالاتری دارد.
وی افزود: اصفهان نخستین شهری است که فرونشست به طور کامل به داخل شهر وارد شده است که ارتباط مستقیمی با ریز دانه بودن رسوبات اصفهان دارد اما شهر تهران به دلیل درشت دانه بودن وضعیت فرونشستش متفاوت است. که فرونشست یکی از نشانههای تخریب سرزمین محسوب میشود. یکی از المانهای تخریب سرزمین خود را به صورت فرونشست نشان میدهد که فرونشست به معنای تخریب اکوسیستم است که پیرو آن مهاجرت، آلوگی هوا و معضلات دیگر شکل میگیرد.
شهبازی با بیان آنکه منطقه سگزی خالی از رطوبت است و این موضوع به معنای فرونشت است عنوان کرد: ما دنبال چه هستیم؟ موضوع تغییر اقلیم دارد کار خود را انجام میدهد، فرونشست در سال 2018 از مرز یک سانتی متر گذاشته است و ما همچنان در مورد توسعه و رشد صحبت میکنیم و به نظر میرسد که مفهوم رشد و توسعه را اشتباه گرفتهایم چرا که ضروری است که در کنار آن مسائل و موضوعات اجتماعی و اقتصادی رانیز در نظر گیریم.
وی خاطرنشان کرد: واقعیت آن است که 23 سال میشود که در حال تجربه خشکسالی انباشته هستیم. در سال گذشته خشکی سرچشمه کوهرنگ را میبینیم. باید یادمان باشد که تغییر اقلیم دارد کار خودش را انجام میدهد. به طور مثال میانگین بارش در کوهرنگ دست کم 30 درصد کاهش یافته است. هنگامی که تغییرات زیاد باشد سازگاری با آن کم میشود که ما دچار تغییرات زیادهستیم و این میشود که هفته گذشته در کرمان شاهد سیل هستیم و هفته بعد با وزش گرد و غبار در این شهر مواجه میشویم.
مدیرکل دفتر بررسی مخاطرات زمین شناسی، زیست محیطی و مهندسی سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور با بیان آنکه زمانی که بخواهیم مشکل اکوسیستم را حل کنیم هیچ روش برای پرش نداریم و باید به صورت گام به گام شرایط را بهبود بخشیم، اظهار داشت: نباید امیدوار باشیم که به راحتی به وضعیت سال 70 برسیم. هیچ کدام از تونلها برنامهریزی شده هیچ تاثیر قابل ملاحظهای بر روی منابع آب زاینده رود نداشتهاند، یعنی خواستیم ابرو را درست کنیم چشم را هم کور کردیم.
وی افزود: دائما پیرامون برنامههای برای رشد و توسعه صحبت میشود اما این اهمیت دارد که چشم انداز این توسعه ما در معرض چه خطر بزرگی قرار میدهد. پیرامون شهر اصفهان برداشت از آب مفهومی ندارد و برداشت به معنای تخریب است. نمیشود همه چیز را با هم داشته باشیم و باید به نقطهای برسیم که ظرفیت سرزمینی ما در نقاط مختلف به چه صورت هست و براساس آن بهرهبرداری از طبیعت را تنظیم و سازگار کنیم.
انتهای پیام/174/ ع