به گزارش خبرگزاری تسنیم «پرونده معجزه آبخیزداری»؛ خشکسالی و سیل را می توان دو روی سکه سوء مدیریت منابع آب دانست. کشورهای مختلف دنیا به خصوص کشورهای پیشرفته دنیا برای مدیریت سیل و خشکسالی اقدام و برنامه های متنوعی برای انجام می دهند که یکی از این کشورها ایالات متحده آمریکا است.
از همین پرونده بیشتر بخوانید:
در آمریکا مدیریت خشکسالی و سیل شامل مراحل زیر است:
1- ارزیابی و پیش بینی خشکسالی که پیش بینی اقلیم و آنالیز عوال اقلیمی، ایجاد و تحلیل حساسیت در رابطه با خشکسالی های قاره ای، منطقه ای، ایجاد سیستم های پایش جمعیت، ارزیابی اثرهای خشکسالی و نیز طراحی و اجرای سیستم پایش خشکسالی را شامل می شود.
2- اقدام های پیشگیرانه عبارت است از افزایش ذخیره منابع آب، تهیه راه حل های نوآورانه برای افزایش ذخیره آب استفاده از سیستم های مدیریت منابع کمیاب که بسیار مورد نیاز بوده اما تولید آنها بسیار هزینه بر است.نظیر استفاده از روش های بهتر مصرف آب، کاهش تقاضا یا کمینه کاهش سرعت تقاضا، کاهش تقاضای آب شیرین که عامل کلیدی در این امر هدایت سیاست های آبی در راستای کاهش تقاضا یا استفاده از تکنولوژی های پیشرفته و افزایش کارایی سیستم های آبیاری است.
3- کاهش تاثیرها و خسارت های خشکسالی در کشاورزی و محیط زیست با استفاده برنامه های ارزیابی، سیاست عمومی و قانونگذاری، افزایش ذخیره آب، هشدار عمومی و برنامه های آموزش همگانی، کمک های تکنیکی، برنامه های حفظ آب و کاهش تقاضا، برنامه های پاسخ در زمان فوری و مدیریت تلفیقی عرضه و تقاضای آب، افزایش کارآیی در کنار پاسخ درست به نیازهای موجود و منابع غیرمستقیم ذخیره آب مثل بازیافت آب پسماندها و تقطیر آب شور و دریاها.
در آمریکا کاهش آب خاک از حالت نرمال نشان دهنده مراحل اولیه خشکسالی است. با توجه به اینکه اندازه گیری دقیق آب خاک امکانپذیر نیست برای همین از مدل های آب و خاک برای این کار استفاده می شود. علاوه بر اقدام های کلی ایالت های مختلف نیز برنامه های خاصی (اقدامات آبخیزداری) برای مدیریت خشکسالی و سیل دارند که در ادامه به برخی موارد اشاره می شود. در واشنگتن اقدام های زیر برای آمادگی و مقابله در برابر خشکسالی انجام می شود:
اول: آگاه کردن کشاورزان از میزان نیاز آبی گیاهان به منظور جلوگیری از آبیاری های بیهوده و تست گیاهان از نظر عمق ریشه و نیاز آبی در مراحل مختلف رشد و همچنین اطلاع به کشاورزان در مورد بهترین سیستم آبیاری با پستی و بلندی منطقه و مساحت مزرعه
دوم: افزایش جایگزینی و تنوع گیاهان در زمان خشکسالی مثل قارچ، جین سین، سبزیجات و گیاهان گلخانه ای
سوم: تبدیل زمین های بدون محصول به کمپ های تفریحی، استخرهای پرورش ماهی و غیره
چهارم: لحاظ کردن منابع آبی جایگزین مثل استفاده از آب های زیرزمینی در منطقه و تقویت آب های زیرزمینی با تغذیه مصنوعی
پنجم: بالابردن ارزش غذایی انواع کاه و کلش و دیگر بقایای کشاوزی از راه غنی سازی کاه با اوره و سیلاژ برای بهبود تغذیه دام در مواقع خشکسالی
ششم: احداث سد زیرزمینی
هفتم: احداث سیستم های استحصال آب برای کنترل رواناب ها در راستای موفقیت کشت در زمان خشکسالی که در زیر به برخی از آنها اشاره می شود:
- سطح آبگیر: قسمتی از زمین که باعث می شود تمام یا بخشی از بارندگی جمع آوری و به سمت منطقه هدف هدایت شود.
- سامانه های هلالی پشته ای: پشته های خاکی نیم دایره ای و یا هلالی در جهت عمود بر شیب بالادست که سبب جمع آوری رواناب در قسمت انتهای پشته می شود که این قسمت محل مناسبی برای کشت نهال است.
- سامانه های آبگیر ابرویی: در صورتی که منطقه مورد نظر برای کشت درخت دارای شیب بالای 20 درصد باشد، بهتر است از سامانه های ابرویی با حفر در داخل زمین استفاده شود. به طور معمول این مناطق دارای ارتفاع زیاد بوده و خاک آنها کم عمق است. بنابراین بعد از حفر چاه و ریختن خاک سطحی در بالادست و زیرسطحی در پایین دست، در دو چاله ای به صورت خمیده و به طول 3 تا 4.5 متر و به عمق 20 تا 40 سانتیمتر حفر و خاک آن در قسمت پایین ریخته می شود.
انتهای پیام/