به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، ماه آذر به تازگی شروع شده است و هنوز چند روزی به رسیدن نیمۀ اول این ماه به پایان خود باقی مانده است اما بسیاری خانوادههای ایرانی بخصوص خانوادههایی که فرزندانی در آستانۀ ازدواج دارند، از همین روزها در تدارک خرید هدیه ای برای عروس یا داماد خودشان هستند. چند روز دیگر حراجهای مخصوص شب یلدا در فروشگاههای شهر خودنمایی خواهد کرد و بخصوص فروشگاههای میوه فروشی و فروش آجیل و خشکبار پررونق خواهند شد.
شب یلدا از جمله آیینهای دیرپای ایرانی است که دربارۀ ریشهها و پیشینۀ آن بحثهای متفاوت و فراوانی نزد اهل پژوهش و دانش درگرفته است. دلایل وجودی این سنت دیرینه هرچه باشد، ایرانیان هرجای دنیا که باشند برای بزرگداشت و برگزاری این شب، دست از پا نمیشناسند. شب یلدا مانند برخی آیینهای کهن ایرانی چون نوروز بخشی از هویت ایرانی است و با استفاده از این ظرفیت ملی، میتوان سنتهای حسنۀ بسیاری چون صلۀ رحم و حال پرسی از دوستان و آشنایان و همسایگان و به ویژه رفتن به نزد بزرگان و پیران قوم را احیا کرد.
یلدا، سنت چندوجهی
یکی از زیباترین بخشهای آیین شب یلدا که از دیرباز در خانۀ ایرانیان رایج بوده است، سنت گرد هم جمع شدن و گوش دادن به قصهها و حکایتهای مادربزرگها و پدربزرگهاست. قصه گویی برای کودکان، یک مهارت لازم برای والدین است چرا که باعث افزایش سطح دانش، گسترش دایرۀ واژگانی و ارتقای سطح توانمندیهای ارتباطی کودک میشود. قصه گویی تنها یک سرگرمینیست، یک ابزار تربیتی است که بدون اعمال روشهای تربیتی مستقیم که باعث بازخوردهای منفی میشود، به کودک مهارتهای زندگی میآموزد. شب یلدا سمبل و نمادی برای این سنت در خانوادههای ایرانی است و هرچه بیشتر در زنده کردن این سنت بکوشیم، تأثیرات مثبت تربیتی آن بیشتر آشکار میشود، بخصوص اینکه فرزندان امروز به دلیل وابستگی شدید به ابزارهای فناورانه، فرصت و توان ایجاد ارتباطات اجتماعی را کم کم از دست میدهند و به افرادی فراری از اجتماع تبدیل میشوند. قصه گویی و بهره مندی از جادوی قصه میتواند، ابزاری برای افزایش مهارت ایجاد ارتباط و گوش دادن و خواندن در آنان شود.
قصه گویی یک ابزار تربیتی قوی
سالهاست کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، جشنوارۀ مهمیبه نام قصه گویی را در ابعاد بین المللی برگزار میکند که از نتایج این جشنواره میتوان به تربیت چندین قصه گوی حرفه ای و مسلط به ابزارها و توانمندیهای هنری و ارتباطی اشاره کرد. کانون بخصوص در دوران مدیرعاملی فاضل نظری که خود شاعر و اهل فرهنگ است و از اهمیت این ابزار هنری آگاه است، درصدد بود که شب یلدا را به عنوان روز قصه گویی ایرانی در تقویم رسمیکشور ثبت کند. البته در ماههای اخیر قصه گویی ایرانی به عنوان یک سنت ارزشمند ملی با همکاری کانون پرورش و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ثبت ملی شد ولی پروندۀ ثبت روز ملی قصه گویی به نتیجۀ روشنی نرسیده است.
قابل توجه شورای فرهنگ عمومی
همچنان که در جریان خبرها هستید، چندی پیش شورای فرهنگ عمومی کشور «شبیلدا»را با عنوان «روز ترویج فرهنگ میهمانی و پیوند با خویشان» ثبت کرد. البته این خبر نخست به درستی منتشر نشد و به نظر میرسید که ثبت این روز به معنای حذف شب یلداست که بعداً مشخص شد این برداشت درست نبوده است. حالا این سؤال مطرح میشود که آیا ثبت روز ترویج فرهنگ میهمانی و پیوند با خویشان به معنای حذف و کنارگذاشتن پروندۀ ثبت روز قصه گویی ایرانی است؟ اگر چنین باشد به نظر میرسد نگاه درست و جامعی به قصه گویی نشده است و لازم است کارشناسان و اهل فرهنگ بیشتر دربارۀ اهمیت این سنت ایرانی بخصوص در روزگار کنونی، با مسؤولان وارد گفت وگو شوند. شب یلدا یک سنت چندمفهومیو چندوجهی است و پیوند با خویشان بخشی از آن است و بخش دیگری از آن هم همین قصه گویی و ایجاد پیوند و ارتباط نسلهای جدید و قدیم است که لازم است به این وجه از این سنت هم توجه شود.
کنار گذاشتن پروندۀ ثبت روز قصه گویی ایرانی در تقویم رسمی، خسارتی در راه ترویج قصه گویی به عنوان ابزار قدرتمند ارتباطی و روشی جذاب برای جذب نسل جدید به سمت قصهها، افسانهها و مجموعۀ معارف ایرانی و اسلامیاست.
انتهای پیام