به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، برای شناخت چهرههای شاخص علمی و قرآنی علاوه بر مرور آثار و تلاشهای آنان، خوب است به حدیث دیگران و روایتگری دوستان و شاگردان از محضر چنین علمایی استفاده کنیم تا درک بهتری از سیره علمی و سبک زندگی آنان داشته باشیم. آیتالله سید محمدباقر حجتی نیز از جمله علمای بزرگ، متعهد و انقلابی است که برای شناخت بیشتر از ایشان مراجعه به شاگردان و همدورهایها اثر زیادی در درک سبک زندگی ایشان دارد.
خبرگزاری تسنیم، در همین راستا گفتوگویی با دکتر لاله افتخاری، استاد دانشگاه و محقق دینی که سالها از محضر علمی و کلاس درس آیتالله حجتی بهره برده، انجام داده است تا زمینهای برای آشنایی بیشتر و بهتر از سبک زندگی این اندیشمند قرآنی و استاد خوشسابقه علوم قرآنی باشد.
تلاشی خستگیناپذیر برای تربیت شاگردان قرآنی
به عنوان شخصی که سالها از محضر علمی آیتالله سید محمدباقر حجتی استفاده کردهاید، شخصیت علمی و دینی ایشان را چگونه شناختهاید؟
آیتالله حجتی از اساتید بسیار ارزشمند و از نخبگان و پیشکسوتان در کشور ما هستند. ایشان در حقیقت پدر رشته علوم قرآن و حدیث در دانشگاه تهران به حساب میآیند که زحمات بسیاری در جهت تربیت و هدایتگری این رشته و دانشجویان کشیدهاند.
به خاطر دارم که در دوران تحصیل ما رشته علوم و قرآن تنها در دانشگاه تهران و دانشگاه تربیت مدرس تدریس میشد که این رشته در دانشگاه تهران توسط آیتالله حجتی مدیریت میشد. ایشان زحمتهای زیادی برای تربیت دانشجویان و ترویج علوم قرآن و حدیث متحمل میشدند.
در عین حال ایشان کتابهایی بسیار ارزشمندی در حوزه قرآن و حدیث تألیف کردهاند، به طوری که میتوان گفت ایشان کتابهای درسی و منبعی برای آزمونهای علمی دانشجویان تألیف کردهاند که هنوز هم مورد استفاده بسیاری از علاقمندان و دانشجویان این رشته قرار میگیرد.
الگوی شاگردپروری انقلابی و قرآنی
شما چه مدتی در محضر آیتالله حجتی تلمذ و شاگردی کردهاید؟
من هم توفیق داشتم که سالها به عنوان شاگرد ایشان از علم و دانش وسیع قرآنی بهره ببرم. البته قبل از دوران دانشجویی هم از کتابهای علمی ایشان استفاده میکردم. اما دورانی که برای تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا به دانشگاه تهران وارد شدم در خدمت آیتالله حجتی بودم که ایشان استاد دانشمندی برای ما بودند.
درواقع میتوانم بگویم آیتالله دکتر حجتی استادی دانشمند، با اخلاق، وارسته، با تقوا و بسیار دلسوز برای ما بودند. به طوری که آنچه از دانش علمی داشتند با بیان رسا و بسیار دلسوزانه برای ما ارائه میکردند و حتی در شرایطی که برای ایشان دشوار بود به سؤالات ما پاسخ میدادند. در عین حال رابطه بسیار خوبی با دانشجویان داشتند، به نحوی که الگوی بسیار خوبی برای شاگردپروری به حساب میآیند.
نمونه این شاگردپروری را در حضور چهرههای قرآنی میتوان مشاهده کرد؛ به طوری که امروز بسیاری از فعالان دینی و دانشگاهی از شاگردان آیتالله حجتی بودهاند و از علم قرآنی ایشان استفاده کردهاند.
درست است. شاگردان ایشان شخصیتهای بسیار خوبی در جامعه شدهاند. حتی نمونههایی از اساتید بزرگ دانشگاهی که امروزه فعالیت میکنند سالها در محضر آیتالله حجتی شاگردی کردند. همچنین برخی از مسئولان کشوری و نخبگان در رشته علوم قرآن و حدیث که در مناطق گوناگون کشور فعالیت میکنند، از محضر علمی این استاد بزرگ بهره بردهاند.
همچنین افرادی که امروز در دانشگاههای بزرگ به عنوان مدیر گروه قرآنی شناخته میشوند، از دانشجویان آیتالله حجتی هستند و در محضر ایشان تربیت قرآنی را فرا گرفتهاند.
ولایتمداری و دلسوزی برای نظام و انقلاب اسلامی
چه شاخصههای دیگری را در شخصیت و سبک زندگی آیتالله حجتی شاخص و قابل تأمل میدانید؟
نکته دیگر در خصوصیات اخلاقی آیتالله دکتر حجتی، ولایتمداری و علاقه بسیار ایشان نسبت به مقام معظم رهبری است. ایشان دلسوزی بسیاری نسبت به انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی دارند.
این نوع نگرش ایشان به همراه بینش سیاسی، حقیقتاً جای تقدیر و تشکر دارد که همه این مسائل به همراه هدایتگری در زمینههای علمی و حتی پایاننامههای دانشجویی بسیار ارزشمند و قابل تقدیر است.
پایان نامه دکترای من هم با هدایت ایشان صورت گرفت، به طوری که ایشان استاد راهنمای من بودند و توفیق این را داشتم که از راهنماییشان هدایت بگیرم و استفاده کنم. البته با تأکید خودم بود و اصرار داشتم که آقای دکتر حجتی استاد راهنمای من باشند و حتماً از محضر ایشان استفاده کنم. ایشان هم پذیرفتند و آن پایاننامه کتاب ارزشمندی شد.
در حال حاضر هم با وجود اینکه آقای دکتر حجتی بازنشسته هستند و فاصله سنی قابل توجهی با دانشجویان دارند، اما ارتباط بسیار خوبی با قشر جوان و علاقمند به مباحث علمی و قرآنی دارند و درب منزل ایشان همیشه به روی دانشجویان باز است. ما هم هر وقت خواستیم ایشان با خوشرویی همه دوستان را در منزل خود پذیرفتند. همه اینها الگویی از یک استاد موفق، اندیشمند، دلسوز و شاگردپرور انقلابی و در خط ولایت را از ایشان به تصویر کشیده است.
پدر علوم قرآن و حدیث در دانشگاه تهران
اشاره کردید که آیتالله حجتی به عنوان پدر علوم قرآن و حدیث در دانشگاه تهران شناخته میشوند. دلیل این نوع نامگذاری را بیشتر توضیح دهید.
آن طور که من اطلاع دارم آیتالله حجتی رشته علوم قرآن و حدیث را به دانشگاه تهران وارد کردند. به همین دلیل ایشان دغدغه بسیار زیادی نسبت به ترویج علوم قرآنی در میان قشر جوان و دانشجویان داشتند و بر همین اساس به عنوان پدر علوم قرآن و حدیث به خصوص در دانشگاه تهران شناخته میشوند.
زمینهسازی انقلابی بر مبنای اسلام و قرآن در میان دانشجویان
با توجه به اینکه ورود رشته علوم قرآنی به دانشگاه تهران در دوران رژیم پهلوی صورت گرفته و با توجه به فضای ضد دینی که در آن زمان وجود داشت، فکر میکنید این اقدام تا چه اندازه در ترویج آموزههای دینی و زمینهسازی انقلاب اسلامی در کشور ما مؤثر بوده است؟
حضور آیتالله حجتی و دغدغه بسیار ایشان برای فراگیری و ترویج آموزههای قرآنی در میان جوانان و دانشجویان یکی از زمینههای مهمی بوده که جوانان ما را با روحیات اسلامی آشنا کرده است.
طبیعی است که در اثر همین درسهای علمی و مبنایی بر اساس قرآن و اسلام بود که زمینه انقلاب اسلامی فراهم شد و جوانان ما با آن درجه بالا از آشنایی با قرآن و اهل بیت علیهمالسلام انقلاب اسلامی را به رهبری امام خمینی(ره) رقم زدند. در این میان تلاش اساتید و علمایی مانند آیتالله حجتی قابل تقدیر است که در زمینهسازی این حرکت بزرگ تلاش کردهاند.
حضور اساتیدی که سبقه حوزوی دارند و صاحب نظر در علوم دینی و قرآنی هستند در دانشگاه، در جهت پیوند حوزه و دانشگاه تأثیرگذاری بسیاری دارد. این نکته را در حضور و فعالیت قرآنی این عالم و استاد قرآنی چگونه ارزیابی میکنید؟
به خاطر دارم وقتی دانشجو بودم تمایل بسیار زیادی داشتم که در حوزه علمیه هم فعالیت داشته باشم. اما در آن زمان علوم قرآن و حدیث به صورت قابل توجهی در حوزه علمیه مطرح نمیشد. همینطور نامهای که آیتالله قرائتی نوشته بودند حکایت از این داشت که در حوزه آنطور که باید نسبت به علوم قرآن و تفسیر توجه نمیشود و بیشتر فقه و اصول و مباحثی در این زمینه مطرح است.
حضور آیتالله حجتی در دانشگاه به این دلیل بود که زمینهای فراهم کنند برای کارهای میان رشتهای قرآنی و بسیاری از علوم دیگر در دانشگاه زمینهسازی شود. به نظر من اگر این روند به درستی زمینهسازی شود، علوم میان رشتهای میتواند بسیار تأثیرگذار باشد تا از آموزههای قرآنی بتوانیم در علوم دیگر نیز استفاده کنیم.
خانواده انقلابی، دلسوز نظام و مجاهد
آنطور که در صحبتهایتان اشاره کردید غیر از آیتالله حجتی، با خانواده محترم ایشان هم آشنایی دارید. سبک زندگی و سیره زندگی ایشان را چگونه دیدهاید؟
من با خانواده حجتی کمابیش ارتباط داشتم و در مراسمی که داشتند، گاهی من را هم دعوت میکردند و من خدمت ایشان میرسیدم. من سالها از محضر علمی ایشان استفاده کردم و استاد من بودند و سالها بعد هم نوه ایشان در دانشگاه شاگرد من شدند. این نکته نشان میدهد که خانواده از علم ایشان تأثیر پذیرفته است، در راستای تلاش قرآنی ایشان بودهاند و این شخصیت به عنوان پدر خانواده موفق بودهاند که باور قرآنی را در زندگی خود ایجاد کنند.
همینطور در زندگی خانوادگی ایشان که نسبتاً با خانواده محترم حجتی آشنایی دارم، زندگی بسیار سادهای دارند. فرزندانشان هم به همین نحو زندگی میکنند و فرزندانی انقلابی، دلسوز نظام و مجاهد هستند. همسر ایشان هم که مدتی پیش رحلت کردند بانویی مؤمن، خیّر، فعال اجتماعی و بسیار خوش برخورد بودند.
انتهای پیام/