به گزارش خبرنگار فرهنگی تسنیم، سومین دوره جشنواره تلویزیونی «عروسکخونه» در حالی برگزار شد که سمینار «تبدیل محتوای تربیتی به مضمون قصه» با سخنرانی هانی چیتچیان، نویسنده و پژوهشگر حوزه کودک، یکی از نقاط اوج این رویداد به شمار میرفت.
چیتچیان در این سمینار، با بهرهگیری از سالها تجربه میدانی و پژوهشهای روانشناختی، به بررسی عمیق و دقیق فرایند خلق محتوای تربیتی و هنری برای کودکان پرداخت؛ محتوایی که به گفته او، تنها در صورتی میتواند تأثیرگذار باشد که با درک صحیحی از ذهنیت و مراحل رشد کودک همراه باشد.
از مدل رشد تا درک ذهن کودک
چیتچیان در آغاز سخنان خود، با ارائه مدل رشد انسان از خردسالی تا بلوغ، تأکید کرد که شناخت ویژگیهای روانی و شناختی هر مرحله سنی، گامی کلیدی در طراحی محتوای مؤثر برای کودک است.
او با نمایش نمودارهای رشد، تفاوت درک کودکان در سنین مختلف را توضیح داد و گفت: «محتوای مناسب برای یک کودک چهار ساله با محتوای مناسب برای کودک ده ساله، تفاوتی بنیادین دارد. نادیده گرفتن این تفاوتها، باعث از دست رفتن اثربخشی پیام تربیتی خواهد شد.»
قصهگویی؛ پلی میان تجربه و آموزش
این پژوهشگر با استفاده از مثالهایی ملموس از زندگی روزمره، نشان داد که چگونه میتوان مفاهیمی مانند نظم، مسئولیتپذیری، صرفهجویی و شناخت قوانین اجتماعی را در قالب قصه و نمایش به کودک انتقال داد.
او بر ضرورت تجربهمحور بودن آموزش تأکید کرد و افزود: «کودک باید پیام را در عمل ببیند و حس کند؛ نه اینکه صرفاً آن را از بزرگترها بشنود.»
«نسخه 24.5»؛ سندی برای تحول در تولید محتوای کودکانه
یکی از مهمترین بخشهای این نشست، معرفی سندی با عنوان «نسخه 24.5» بود. این سند، حاصل سالها تجربه و تحقیق میدانی چیتچیان در حوزه تولید محتوا برای کودکان 6 تا 12 سال است.
وی در توضیح این سند گفت: «این چارچوب بدون حق کپیرایت، بهصورت آزاد در اختیار تولیدکنندگان محتوا قرار میگیرد تا با تکیه بر آن، نمایشهای عروسکی موثر و هدفمندی بسازند که نهتنها پیام تربیتی را منتقل میکند، بلکه با ساختار ذهنی کودک نیز همخوانی دارد.»
در این سند، اهداف کلیدی تربیتی همچون درک زمان، توانایی انتخابگری، شناخت هویت و تشخیص تفاوتها تعریف و شیوه تبدیل آنها به پیامهای قابل درک برای کودک تشریح شده است.
نمونههای موفق و تأکید بر اثرگذاری واقعی
چیتچیان در ادامه با معرفی برنامههایی همچون «سر سفره خدا» و تولید 30 اپیزود تئاتر طنز با موضوع «حریم و قوانین»، به تشریح روشهای انتقال غیرمستقیم پیامهای تربیتی از طریق قالبهای نمایشی پرداخت.
او تأکید کرد که برای موفقیت در این حوزه باید از فرمهای جذاب و متنوع بهره گرفت و تولیدکنندگان محتوا باید خلاقیت، فرم بصری و زبان کودکانه را جدی بگیرند.
چیتچیان در بخشی از سخنان خود گفت: «مفهوم حجاب برای کودک، صرفاً پوشش نیست، بلکه باید بهعنوان تمرین کنترل امیال و برنامهریزی برای رسیدن به اهداف بهتر تعریف شود. این نگاه است که پیام را از یک دستور صرف به یک اصل درونی تبدیل میکند.»
تأکید بر پژوهش، ارزیابی و مشارکت خانوادهها
یکی از نکات کلیدی این سمینار، تأکید بر ارزیابی تأثیر محتوا بر رفتار کودک بود. چیتچیان با اشاره به نتایج یک نظرسنجی از 400 خانواده، از تأثیر مثبت برنامههای نمایشی در تغییر نگرش و رفتار کودکان خبر داد.
وی افزود: «ما نیازمند تحقیقات علمی و روشمند در حوزه رسانه کودک هستیم. محتوا باید مورد آزمون قرار گیرد و اثرگذاری آن سنجیده شود، تا چرخه تولید، بهجای تکرار، به بهبود منجر شود.»
آینده روشن با نگاهی تخصصی
در پایان این سمینار، چیتچیان بر لزوم تخصصگرایی در تولید محتوای کودک تأکید کرد و گفت که ترکیب دانش روانشناسی رشد، زبان هنر و فرمهای نمایشی میتواند تحولی در حوزه کودک و رسانه ایجاد کند.
او از تمامی تولیدکنندگان و علاقهمندان دعوت کرد تا از سند «نسخه 24.5» استفاده کرده و تجربیات خود را با آن گره بزنند؛ چرا که به گفته او، محتوای کودکانه، اگر درست طراحی شود، میتواند نسلی متفاوت، آگاه و مسئولپذیر را تربیت کند.
انتهای پیام/