به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، پس از آنکه دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، دیدار برنامهریزی شده خود با ولادیمیر پوتین در بوداپست را به طور ناگهانی لغو کرد، موضعی سختگیرانهتر اتخاذ و تحریمهای جدیدی را علیه مسکو اعلام کرد. اگرچه این تحریمها شاید مسکو را تحت تأثیر زیادی قرار ندهد، اما در حال حاضر تأثیرات ثانویهای بر آسیای مرکزی، بهویژه بخشهای بانکی و انرژی قزاقستان، گذاشتهاند.
بسته نوزدهم اتحادیه اروپا؛ تمرکز بر LNG و «ناوگان سایه»
نوزدهمین بسته تحریمی اتحادیه اروپا که در 22 اکتبر به تصویب رسید، ممنوعیت تدریجی گاز طبیعی مایع (LNG) روسیه را معرفی میکند. بر اساس گزارش رویترز، قراردادهای کوتاهمدت ظرف 6 ماه فسخ میشوند، در حالی که قراردادهای بلندمدت باید تا 1 ژانویه 2027 منقضی شوند.
این بسته همچنین شامل ممنوعیت کامل معاملات با غولهای نفتی روسیه «روسنفت» و «گازپروم نفت»، فهرست سیاه گستردهتری از کشتیهای موسوم به «ناوگان سایه» و تحریمهایی علیه 45 شرکت در روسیه و کشورهای ثالث است که فناوریهای مرتبط با امور نظامی را تأمین میکنند.
سرایت تحریمها به بانکهای آسیای مرکزی
نگرانی فزاینده در آسیای مرکزی، گنجاندن چندین مؤسسه مالی منطقهای در فهرست تحریمهای اتحادیه اروپا است. این موارد شامل شعبه قزاقستانی بانک VTB روسیه، بانکهای قرقیزستانی «تولوبای» و «اوراسین سیوینگز بانک» (Eurasian Savings Bank) و بانکهای تاجیکستانی «دوشنبه سیتی بانک»، «اسپیتامن» و «کامرزبانک» میشود. این محدودیتها قرار است بین نوامبر و دسامبر 2025 اجرایی شوند.
«سادیر جباروف»، رئیسجمهور قرقیزستان و وزارت خارجه این کشور هر دو علناً نسبت به این تحریمها ابراز ناامیدی کردهاند.
جباروف از رهبران غربی خواسته است تا «سیاسی کردن اقتصاد» را متوقف کنند. وی در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک در ماه سپتامبر، از تأثیر تحریمهای یکجانبه انتقاد کرده بود. وزارت خارجه قرقیزستان نیز پیشنهاد آغاز یک حسابرسی مستقل و شناختهشده بینالمللی و تشکیل یک کارگروه فنی مشترک «قرقیزستان-اتحادیه اروپا» برای تسهیل تبادل دادهها و ارزیابی ریسکها را ارائه کرده است.
قزاقستان در تنگنای تحریمهای آمریکا علیه «لوکاویل»
در قزاقستان، بانک ملی این کشور تأثیر تحریمها علیه بانک VTB را کماهمیت جلوه داد. «یرولان ژامائوبایف»، معاون رئیس بانک ملی، خاطرنشان کرد که این بانک پیش از این نیز تحت محدودیتهای اسمی قرار داشته و تراکنشهای کمی را مدیریت میکند.
وی اظهار داشت: «VTB بر ثبات مالی کشور تأثیری ندارد و ما انتظار ریسک جدی برای اقتصاد نداریم.»
با این حال، به نظر میرسد تحریمهای اخیر آمریکا عواقب جدیتری برای قزاقستان داشته باشد، بهویژه در بحبوحه تلاشها برای تقویت تجارت دوجانبه با آمریکا، از جمله از طریق لغو متمم «جکسون-ونیک».
وزارت خزانهداری آمریکا غولهای نفتی روسیه «روسنفت» و «لوکاویل» را تحریم کرده است. شرکت دوم (لوکاویل) روابط اقتصادی عمیقی با قزاقستان دارد. تنها چند روز قبل از این اعلام، در 14 اکتبر، «قاسم جومارت توکایف»، رئیسجمهور قزاقستان، شخصاً در سیامین سالگرد فعالیت لوکاویل در قزاقستان شرکت کرد و نشان «باریس» درجه یک را به «واگیت الکپروف»، مدیرعامل این شرکت، اعطا کرد.
پروژههای مشترک انرژی در خطر
«اولگ چرچینسکی»، روزنامهنگار حوزه نفت و گاز، گزارش داد که شرکت مشترک «کالامکاس-خزر اپریتینگ LLP» که به طور مشترک متعلق به لوکاویل و شرکت ملی گاز قزاقستان (KazMunayGas) است، مستقیماً تحت تأثیر قرار گرفته است.
چرچینسکی خاطرنشان کرد: «تنها پروژههای تنگیز و CPC (کنسرسیوم خط لوله خزر) که لوکاویل با شرکای آمریکایی اجرا میکند، از تحریمها مستثنی شدهاند.» تصمیمگیری نهایی برای سرمایهگذاری در پروژه کالامکاس-خزر برای دسامبر 2025 پیشبینی شده بود.
«یرکانات آبنی»، عضو انجمن سهامداران اقلیت قزاقستان، نهادهای دیگری وابسته به لوکاویل را که به طور بالقوه تحت تأثیر تحریمها قرار میگیرند، فهرست کرد. این موارد شامل «لوکاویل آپستریم قزاقستان» (اپراتور محلی)، «لوکاویل اوورسیز»، «لوکارکو» و «لوکاویل اوورسیز قرهچاگانک» میشوند که همگی در پروژههای بزرگ انرژی قزاقستان مشارکت دارند.
بنابراین، این تحریمها میتوانند تأثیر قابلتوجهی بر بخش انرژی قزاقستان داشته باشند. در حالی که برخی کارشناسان منطقهای تأثیر فوری تحریمها بر قزاقستان را محدود دانستهاند، برخی دیگر بر چالش گستردهتر این کشور در ایجاد توازن میان روابط با روسیه و مشارکتهای غربی و منطقهای برای تضمین انعطافپذیری بلندمدت تأکید کردهاند.
انتهای پیام/