نقش صنایع خلاق در ایمن‌سازی ذهنی جامعه؛ از انیمیشن تا بازی در پدافند غیرعامل

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم؛ به مناسبت هفته پدافند غیرعامل، کارشناسان حوزه فرهنگ و فناوری تأکید می‌کنند که امروز پدافند تنها به معنا‌ی استحکامات فیزیکی یا زیرساختی نیست؛ بلکه بخش مهمی از آن، «پدافند شناختی» و «ایمن‌سازی ذهنی جامعه» در برابر تهدیدات نوین است. در این میان، صنایع خلاق محتوامحور همچون انیمیشن و بازی‌های دیجیتال، به‌عنوان ابزارهای مؤثر فرهنگی و آموزشی، می‌توانند نقش کلیدی در ارتقای تاب‌آوری اجتماعی و شناختی مردم ایفا کنند.

انیمیشن‌ها با قدرت روایتگری و تصویرسازی خود می‌توانند پیام‌های پیچیده‌ی پدافند غیرعامل را به زبان ساده و جذاب برای کودکان، نوجوانان و عموم جامعه بازگو کنند. از سوی دیگر، بازی‌های جدی (Serious Games) با ایجاد موقعیت‌های تعاملی و شبیه‌سازی تصمیم‌گیری در شرایط بحرانی، به تمرین ذهنی و رفتاری مخاطبان کمک می‌کنند. این بازی‌ها می‌توانند مهارت‌هایی چون تصمیم‌گیری سریع، همکاری گروهی، مدیریت اضطراب و درک خطر را تقویت کنند و به نوعی «تمرین شناختی جامعه» محسوب شوند.

بر اساس دیدگاه متخصصان علوم شناختی، ترکیب روایت، احساس و تعامل در محصولات خلاق می‌تواند منجر به شکل‌گیری حافظه‌ی بلندمدت، درونی‌سازی رفتارهای ایمن و افزایش مقاومت ذهنی در برابر شایعات و جنگ روانی شود. به بیان دیگر، همان‌طور که پدافند غیرعامل از سازه‌ها در برابر آسیب محافظت می‌کند، صنایع خلاق نیز می‌توانند از ذهن انسان‌ها در برابر تهدیدات نرم و اطلاعاتی محافظت کنند.

صنایع خلاق ایران در سال‌های اخیر رشد قابل‌توجهی در عرصه‌ی تولید انیمیشن، بازی، و محتوای چندرسانه‌ای داشته‌اند. کارشناسان پیشنهاد می‌کنند این ظرفیت عظیم در خدمت اهداف ملی پدافند غیرعامل قرار گیرد؛ از تولید پویانمایی‌های آموزشی و شبیه‌سازهای واقعیت مجازی گرفته تا بازی‌های موبایلی با محور همکاری اجتماعی.

به گفته‌ی پژوهشگران، ایجاد همکاری بین سازمان پدافند غیرعامل، دانشگاه‌ها و شرکت‌های خلاق می‌تواند مسیر تازه‌ای برای ارتقای فرهنگ ایمنی، سواد خطر و تاب‌آوری اجتماعی در کشور باز کند؛ مسیری که نه با دیوار و پناهگاه، بلکه با آموزش، آگاهی و تقویت ذهن آغاز می‌شود.