به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، این روزها در ترکیه، بسیاری از رسانهها و تحلیلگران و ناظران سیاسی، درباره مسیر آتی مذاکرات صلح حرف میزنند.
آنان میگویند، دیدار رسمی هیاتی ترکیبی از نمایندگان پارلمان ترکیه با عبدالله اوجالان رهبر زندانی پ.ک.ک رویداد مهمی است. رویدادی که نشان میدهد، حتی حزب حرکت ملی گرا به عنوان مهمترین حزب جریان راست افراطی ترکیه و حزب عدالت و توسعه، حاضر شدند نمایندگان خود را به دیدار اوجالان بفرستند و با او به شکل رسمی گفتگو کنند.
دیدار 3 نماینده پارلمان ترکیه یعنی فتی ییلدز، گلستان قلیچ و حسین یایمان با اوجالان در زندان ایمره آلی 2 ساعت و 50 دقیقه به طول انجامیده و یکی از مقامات سرویس اطلاعاتی میت نیز در این جلسه حضور داشته، اما هنوز جزئیات آن در اختیار رسانهها گذاشته نشده است. با این حال، هر سه نماینده از نتایج گفتگو راضی هستند.
همزمان با برجسته شدن موضوع دیدار رسمی با اوجالان، بسیاری از احزاب و سیاستمداران ترکیه با این اقدام مخالفند و بر این مساله تاکید میکنند که اوجالان، به مدت پنج دهه رهبری یک سازمان تروریستی علیه ترکیه را بر عهده داشته و نباید با او به عنوان یک سیاستمدار عادی برخورد شود.
حزب جمهوری خلق به عنوان محبوبترین حزب ترکیه، حاضر نشد نماینده خود را به ملاقات با اوجالان بفرستد و حالا علاوه بر احزاب، اندیشکدهها و موسسات نظرسنجی نیز درباره این موضوع اظهار نظر میکنند.
تحقیقات میدانی نشان داده که مذاکرات صلح و خلع سلاح پ.ک.ک طرفداران فراوانی دارد، اما اغلب شهروندان، نگرش مثبتی به شخص عبدالله اوجالان ندارند.
ذکر این نکته نیز ضروری است که در ادبیات سیاسی روزمره ترکیه، در رسانهها، گفتگوهای روزمره شهروندان و نزد افکار عمومی، اوجالان هنوز هم با الفاظی همچون «قاتل نوزادان» وصف میشود.
صلح آری، اوجالان نه
موسسه تحقیقاتی و نظرسنجی آرِآ (AREA Research) اعلام کرده، میزان بالای حمایت از مذاکرات در طیف وسیعی از رأیدهندگان جوان گرفته تا رأیدهندگان محافظهکار، قابل توجه است.
میزان حمایت به ویژه در میان زنان، افراد با سطح تحصیلات زیر دیپلم و افراد بالای 55 سال بالا است. این موسسه در 26 استان ترکیه و در تحقیقات میدانی حضوری از شهروندان پرسیده: «تا چه اندازه از روند فعلی مذاکرات برای رسیدن به ترکیه عاری از ترور حمایت میکنید؟ آیا ملاقات نمایندگان پارلمان با اوجالان را امری مناسب و مفید میدانید یا نه؟ پاسخها از این قرار است:
از مذاکرات صلح و تلاش برای رسیدن به ترکیه عاری از ترور حمایت میکنم: 60.2 درصد.
حمایت نمیکنم: 35.4 درصد.
نظری ندارم: 4.3 درصد.
سفر هیئت پارلمانی به امرالی برای ملاقات با اوجالان، صحیح و موجه بود: 27.5 درصد.
سفر هیئت پارلمانی به امرالی برای ملاقات با اوجالان، اشتباه بود: 66 درصد.
نظری ندارم: 6.8 درصد.
در میان افرادی که خود را «آتاترکیست»، «ملی گرای ترک» و «محافظهکار» میدانند، میزان مخالفین ملاقات با اوجالان، حتی از 70 درصد نیز فراتر رفته است.
نوبتِ کدام مرحله است؟
تحلیلگران ترکیه میگویند: دولت اردوغان در حال تعلل و وقت کشی است و برای پایان دادن به فاز نهایی انحلال پ.ک.ک کار خاصی انجام نداده است.
مهمت اُجاکتان از تحلیلگران مشهور ترکیه درباره این موضوع نوشته است: «به یاد داشته باشیم که وقتی پ.ک.ک خود را منحل کرد و سلاحهایش را زمین گذاشت، خواستار ایجاد مقررات قانونی ویژه و هموار کردن راه برای سیاستهای دموکراتیک شد. اکنون زمان آن رسیده که اراده سیاسی برای برداشتن گامهایی در مورد قانون و دموکراتیزاسیون وجود داشته باشد. چه بپذیریم و چه نپذیریم، فرآیندهای مذاکره، نوعی معامله و بده بستان هستند. اگر سازمان تروریستی به تمام تعهدات خود عمل کند، دولت نمیتواند آنها را نادیده بگیرد. اگر دولت واقعاً میخواهد پروژه ترکیه عاری از ترور به ثمر بنشیند، باید خواستههای اوجالان و سازمان تروریستی را در نظر بگیرد و یک آییننامه قانونی خاص را تصویب کند که به اوجالان آزادی بدهد. اگر این خواستهها را نپذیرد، باید مسیر بعدی را به شکل روشن برای مردم توضیح دهد».
اما تحلیلگران دیگری هستند که معتقدند مساله اصلی دولت اردوغان، تلاش برای پایان دادن به تروریسم در داخل ترکیه نیست و میخواهد شمال سوریه را نیز آرام کند.
عبدالقادر سلوی از تحلیلگران روزنامه حریت که روابط نزدیکی با آنکارا دارد، به نقل از منابع امنیتی نوشته است: «بزرگترین نگرانی من این بود که آیا اوجالان پیامی برای قسد یا نیروهای دموکراتیک سوریه فرستاده است یا خیر. به همین دلیل از هر کسی که میتوانستم در این مورد بپرسم، سوال کردم. پاسخ این است: آری اوجالان پیام روشنی در مورد ادغام نیروهای دموکراتیک سوریه در ارتش سوریه فرستاد. کما این که پس از دیدار اردوغان و ترامپ، کوپر رئیس سنتکام، به مظلوم عبدی گفته بود: ما برای همیشه اینجا نخواهیم بود. با دمشق به توافق برسید. دولت سوریه نیز برای این ادغام تلاش میکند. اکنون، اوجالان اقدام جدیدی انجام داده که این روند را تسریع خواهد کرد».
یکی از خواستههای مهم فرماندهان گروه تروریستی پ.ک.ک در کوهستان قندیل در شمال عراق، این است که در پارلمان ترکیه قوانین جدیدی وضع شود تا اعضای این گروه بتوانند به کشور بازگردند و حتی بتوانند در سیاست رسمی و پارلمانی، مشارکت کنند.
اما دولت ترکیه درباره این موضوع نگرش متفاوتی دارد و اعلام کرده که فقط آن دسته از اعضای پ.ک.ک که در حملات و عملیات تروریستی شرکت نداشتهاند میتوانند به خانه بازگردند.
از این گذشته درباره موضوع اصلاح و تغییر قانون اساسی ترکیه نیز اختلاف نظر جدی وجود دارد. چرا که پ.ک.ک خواهان به رسمیت شناخته شدن کردها در قانون اساسی است. ولی اغلب احزاب سیاسی ترکیه با چنین تغییری مخالفت میکنند.
چند روز پیش برای نخستین بار در تاریخ پارلمان ترکیه، در صورتجلسه رسمی پارلمان، چنین عبارتی درج شد: «نماینده حوزه دیاربکر در سخنان خود، از چند واژه کُردی استفاده کرد».
این در حالی است که قبلاً، اگر نمایندهای کُردی صحبت میکرد، سخنان او با عبارت «زبان ناشناس» در صورتجلسه ثبت میشد. بسیاری از رسانهها اعلام کردند که اشاره رسمی به زبان کُردی در صورتجلسه پارلمان، یک اقدام حساب شده، نمادین و مهم است. اما تنها سه ساعت پس از این اتفاق، صورتجلسه مزبور از آرشیو پارلمان حذف شد و در صورتجلسه جدید، به جای عبارت زبانِ کُردی از نقطه چین استفاده شد. این موضوع از آن جهت برای کردها اهمیت دارد که بر اساس نص آشکار ماده 66 قانون اساسی جمهوری ترکیه، کلیه افرادی که حق شهروندی این کشور را دارند، ترک محسوب میشوند.
انتهای پیام/