به گزارش خبرگزاری تسنیم از کردستان، اعتکاف، یکی از عمیق‌ترین آیین‌های عبادی در سنت اسلامی، همواره فرصتی برای خلوت با خدا، خودسازی و بازگشت به معنویت بوده است؛ اما در سال‌های اخیر، به‌ویژه با افزایش حضور نوجوانان و دانش‌آموزان، این آیین بیش از گذشته وارد حوزه سیاست‌گذاری فرهنگی شده و همین مسئله، ضرورت بازنگری جدی در شیوه برگزاری آن را دوچندان کرده است.

نشست ظهر امروز «هم‌اندیشی اعتکاف استان کردستان با رویکرد ارتقای کیفی و هم‌افزایی فرهنگی» را می‌توان نشانه‌ای از این دغدغه مشترک دانست؛ نشستی که در آن، مسئولان و فعالان فرهنگی صراحتاً نسبت به خطر «صوری‌شدن»، «افت محتوایی» و حتی «دولتی‌شدن» اعتکاف هشدار دادند.

اعتکاف قرار بود خلوتی برای خودسازی و تربیت نسل باشد، نه یک برنامه سه‌روزه بدون امتداد؛ اما نقدهای صریح فعالان فرهنگی در کردستان از ضعف محتوا، آشفتگی مدیریتی و نبود ارتباط پس از اعتکاف حکایت دارد؛ مسائلی که اگر جدی گرفته نشود، این فرصت طلایی را به تجربه‌ای کوتاه و کم‌ثمر تبدیل خواهد کرد. در ادامه تحلیلی از این نشست را بخوانید:

اعتکاف؛ فراتر از تدارک مسجد و برنامه‌های تکراری

یکی از محورهای اصلی مطرح‌شده در این نشست، تأکید بر این نکته بود که اعتکاف نباید صرفاً به آماده‌سازی فضای مسجد، زمان‌بندی برنامه‌ها و حضور ظاهری مبلغین محدود شود. به باور کارشناسان، اگر محتوا، مدیریت تربیتی و ارتباط پسینی با معتکفین جدی گرفته نشود، اعتکاف به یک تجربه کوتاه‌مدت و بی‌اثر تبدیل خواهد شد.

مدیرکل تبلیغات اسلامی استان کردستان با صراحت اعلام کرد که «روح اعتکاف در محتوای آن است، نه در ظاهر برگزاری»؛ نگاهی که نشان می‌دهد متولیان فرهنگی نیز به این جمع‌بندی رسیده‌اند که تکرار الگوهای سال‌های گذشته، پاسخگوی نیاز نسل جدید نیست.

اعتکاف دانش‌آموزی؛ فرصت طلایی یا چالش جدی؟

افزایش چشمگیر حضور دانش‌آموزان در اعتکاف، اگرچه یک ظرفیت بزرگ فرهنگی محسوب می‌شود، اما در عین حال، آسیب‌هایی را نیز آشکار کرده است؛ از اختلاط نامتناسب گروه‌های سنی گرفته تا کمبود مربی، ضعف مدیریت فرهنگی، فشار برنامه‌های غیرمتناسب و حتی حاشیه‌هایی مانند استفاده بی‌ضابطه از تلفن همراه.

تأکید بر تفکیک سنی، نسبت مربی به دانش‌آموز (حداکثر 1 به 15)، همراهی والدین برای مقاطع ابتدایی و کاهش مداخلات تشریفاتی مسئولان، نشان می‌دهد که تجربه‌های گذشته، زنگ خطر جدی برای کیفیت اعتکاف دانش‌آموزی بوده است.

حلقه مفقوده؛ «پس از اعتکاف» چه می‌شود؟

شاید مهم‌ترین نقد مطرح‌شده در این نشست، ناظر به این پرسش اساسی باشد: بعد از سه روز اعتکاف چه اتفاقی می‌افتد؟

معاون تبلیغ و تهذیب حوزه علمیه کردستان، پاسخ را در «تشکیل شبکه مربیان» جست‌وجو می‌کند؛ شبکه‌ای که قرار است ارتباط تربیتی با نوجوانان را در طول سال حفظ کند و اعتکاف را از یک رویداد مقطعی، به یک جریان مداوم تبدیل کند.

این نگاه، اعتکاف را نه پایان یک برنامه، بلکه نقطه آغاز یک مسیر تربیتی می‌داند؛ مسیری که اگر به‌درستی طراحی نشود، تمام انرژی و هزینه‌های فرهنگی، در همان سه روز خلاصه خواهد شد.

هشدار جدی: اعتکاف دولتی نشود

یکی از صریح‌ترین و قابل‌تأمل‌ترین هشدارها، مربوط به خطر دولتی‌شدن اعتکاف بود. دبیر جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی استان کردستان تأکید کرد که هرجا کار مردمی به‌طور کامل در اختیار ساختارهای رسمی قرار گرفته، به‌تدریج از روح خود تهی شده است.

پیشنهاد نظرخواهی از معتکفین، متولیان مساجد و مردم محله‌ها، دقیقاً از همین نگرانی نشأت می‌گیرد؛ اینکه اعتکاف باید «برای مردم و با مردم» باشد، نه صرفاً «به‌نام مردم».

جمع‌بندی: اعتکافِ جریان‌ساز یا آیینِ تکرارشونده؟

آنچه از مجموع سخنان مطرح‌شده در این نشست برمی‌آید، یک پیام روشن دارد: اعتکاف در کردستان در آستانه یک انتخاب مهم قرار گرفته است؛ یا با محتوای غنی، مدیریت فرهنگی، مربی‌محوری و مردمی‌سازی، به یک جریان تربیتی اثرگذار تبدیل می‌شود، یا در چرخه تکرار، گزارش‌دهی و آمار باقی می‌ماند.

تحقق گزینه اول، نیازمند شجاعت در اصلاح، پذیرش نقدهای میدانی و عبور از نگاه‌های صرفاً اجرایی است؛ چرا که نسل جدید، بیش از هر زمان دیگری، به معنویتِ عمیق، صادقانه و قابل لمس نیاز دارد؛ نه برنامه‌ای که فقط نام اعتکاف را یدک می‌کشد.

انتهای پیام/481